MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; ... plakalı aracını, işlettiği kiralık araç işletmesinden dava dışı ... kimliğini kullanan kişiye sözleşme ile 01/07/2010 tarihinde kiraladığını, aracın 06/07/2010 tarihinde iade edilmesi gerektiğini ancak edilmeyince yaptığı araştırma sonucunda aracın sahte kimlik ile ... 4. Noterliğinde satışının yapıldığını, dava dışı üçüncü şahsın sahte kimlikle noter satışını gerçekleştirdiğini ve aracın ... ilçesinde faaliyet gösteren dava dışı ...Otomotiv isimli oto alım satım işyerinde bulunduğunu öğrendiğini, dava dışı kişinin dolandırıcılık yapan bir çeteye mensup olduğunun ve birçok aracı Serik"te bu şekilde sattığının ortaya çıktığını, soruşturma devam ederken aracın kendisine teslim edildiğini, davalı tarafın yasalar gereği göstermesi gereken özeni göstermeyerek özen yükümüne aykırı hareket ettiğini, basit bir inceleme ile dahi sahteliği fark edebileceğini, sahte satış nedeni ile aracı trafikte kullanamadığı için kazanç kaybına uğradığını ve kaybının devam ettiğini belirterek; kazanç kaybına karşılık olarak şimdilik 10.000 TL maddi tazminatın davalıdan karar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı; öncelikle yetki itirazında bulunduğunu, satış sırasında ibraz edilen nüfus cüzdanındaki fotoğraf ile nüfus sitemindeki nüfus cüzdanının fotoğraflı örneğini karşılaştırma imkanı olmadığını, ibraz edilen kimliğin sahte olduğuna dair delil, emare vs bulunmadığını, işlem sırasında her türlü dikkat ve özenin gösterildiğini, davacının kendisinin aracı kiraya verirken gerekli özeni göstermediğini, zararın oluşumuna ağır kusuru ile iştirak ettiğini, sahte nüfus cüzdanı kullanılmasının illiyet bağını kestiğini, ayrıca davacının aracına 26 günde kavuşması karşısında talep edilen tazminatın fahiş olduğunu belirterek davanın reddini dilemiştir.Mahkemece; davalının üzerine düşen özen yükümlülüğünü yerine getirdiği anlaşılmakla davanın reddine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmiştir.Dava; davacının kiraya verdiği aracının, kiralayan tarafından noterde düzenlenen araç satış sözleşmesiyle satılması nedeniyle, uğranılan maddi zararın, noterden tazmini istemine ilişkindir.1512 sayılı Noterlik Kanunu"nun 162.maddesine göre, ""Noterler bir işin yapılmamasından veya hatalı yahut eksik yapılmasından dolayı zarar görmüş olanlara karşı sorumludurlar"". Bu maddeye göre noterlerin sorumluluğu Kusursuz sorumluluktur. Kusursuz sorumlulukta ise, zarar gören kişinin kusurun varlığını ispat etmek zorunluluğu yoktur, aksine kusursuz sorumlu olan davalının (noterin) olayla zarar arasında uygun illiyet bağının bulunmadığını kanıtlaması gerekir.Sorumluluk Hukukunun önemli ögelerinden biri de zarar ile eylem arasında illiyet bağının bulunmasıdır. İlliyet bağının kesildiği durumlarda kusursuz sorumlu olan kişi sorumlu tutulmayacaktır. Teoride ve uygulamada; mücbir sebep, zarar görenin tam kusuru ve üçüncü kişinin ağır kusuru ile illiyet bağı kesilir ve kusursuz sorumlu olan kişi sorumluluktan kurtulur.Diğer taraftan Noterlik Yasası"nın 72.maddesi gereğince noter; iş yaptıracak kişilerin kimlik ve adresleri ile gerçek isteklerini tam öğrenmekle yükümlüdür. Noterin sahte belgeler ile işlem yapması ve gerçek maliki iyi tespit edememesi, hatalı ve eksik bir işlemdir.Somut olayda; davacı ...’un kimlik bilgileri kullanılarak tanzim edilmiş sahte kimlik belgesini kullanan kişi, davacıya ait ...plakalı aracı, ... 4.Noterliğinin 02.07.2010 tarihli ve 02289 yevmiye nolu araç satış sözleşmesi ile davacı dışı ...’a satmış, olaydan sonra sahte kimlik belgesi ele geçirilememiştir. Resmi işlem yapma görevini üstlenmiş olan noterin daha üst düzeyde dikkat ve özen görevi bulunmaktadır. Kamu hizmeti yürüten noterin, daha özenli davranıp gerekli araştırmayı yaparak kimlik belgesinin sahte olup olmadığını detaylı şekilde araştırması gerekmektedir.
Davalı noterin, sahte kimlik belgesine dayanarak satış yapmış olması özen yükümlülüğünü kusurlu şekilde aksattığını göstermekte olup, noterin eylemi ile meydana gelen zarar arasında illiyet bağının kesilmediği açıktır. Bu nedenle, davalı noterin sorumluluğu cihetine gidilmelidir.Ancak, araç kiralama işi ile uğraşan davacının da aracını kiralarken kendisinden beklenen özeni göstermediği ortadadır. Zarar görenin kendi menfaatlerini korumak için makul bir insandan beklenen davranışta bulunmayarak zararın meydana gelmesinde veya artmasında etkili olmasına birlikte kusur denir. Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler. (BK m.43/1; TBK"nın 51/1) Zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hakim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir. (BK m.44; TBK m.52) O halde, mahkemece; davalı noterin, araç satış işlemini yaparken kendisinden beklenen dikkat ve özeni göstermediği gözetilerek, kamu hizmeti yapan noterin, gerekli dikkat ve özeni göstermemesi onun sorumluluğunu gerektirdiğinden, davacının uğradığı maddi kayıpların belirlenmesi ve davalıdan tazminine karar verilmesi, bu sırada davacının olaydaki dikkatsizlik ve özensizliğinin bölüşük kusur oluşturduğunun da değerlendirilmesi gerekirken, itibar edilmeyen gerekçeler ile davanın reddine yönelik hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.05.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.