MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 1988 yılında .... Belediyesinde işe başladığını ve 2008 yılında kadroya alındığını, sendikalı olarak toptancı halinde 3 vardiya halinde çalıştığını, Cumartesi ve Pazar günleri çalışmalarına karşılık gelen zamlı ücretlerinin ve gece vardiya çalışmalarının, ücretlerinin ödenmediğini öne sürerek yıllık ücretli izin, gece çalışma karşılığı zamlı ücret farkı ve Cumartesi-Pazar çalışmaları nedeniyle zamlı ücret farkı alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili davacının mevsimlik işçi iken kadrolu işçi olarak çalışmaya başladığını ve herhangi bir alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yıllık izin alacağının feshe bağlı alacak olması ve dava açıldığı tarihte işçinin halen çalışıyor olması nedeniyle yıllık izin alacağın talebinin reddine karar verilmiş; diğer talepler ise bilirkişi raporu doğrultusunda yazılı gerekçe ile hüküm altına alınmıştır.
Temyiz:
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2- Taraflar arasında davacının Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklanan gece çalışma alacağı hüküm altına alınırken talebin aşılmış olup olmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 26. maddesi “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmü uyarınca taleple bağlılık kuralına aykırı olarak talepten fazlasına karar verilmesi usule aykırıdır.
Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda; vardiya nöbet çizelgelerine göre, 14.1.2011 tarihine kadar 16.00-24.00 vardiyası nedeniyle gece çalışması yapıldığında ödenmesi gereken günlük gece çalışma zammı süresinin 4 saat olduğu, bu tarihten sonra ise; çizelgelere göre 15.00-23.00 vardiyası nedeniyle gece çalışması yapıldığında ödenmesi gereken sürenin günde 3 saat olduğu kabul edilerek hesaplama yapılmıştır.
Ne var ki; davacı, dava dilekçesinde 15.00-23.00 vardiyasında üç haftada bir hafta boyunca çalıştığı, bu hafta için günde 3 saatten 21 saat için gece çalışma zammı ödenmesi gerektiğini öne sürmüş olup, mahkemece bu talep gözetilerek; hesaplamaya esas tüm dönemde gece çalışması yapılan günler için 3 saat gece çalışma zammı alacağına hak kazandığı kabul edilmesi gerekirken, talep aşılarak 14.1.2011 tarihine kadar gece çalışması yapıldığında günde 4 saat gece zammı alacağına hak kazandığının kabul edilmiş olması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3- Taraflar arasında davacının Pazar günü çalışmaları nedeniyle Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklanan bir alacağı bulunup bulunmadığı bir diğer uyuşmazlık konusudur.
15.3.2012-14.3.2014 tarihleri arasında yürürlükte bulunan Toplu İş Sözleşmesi"nin 40. maddesinin A bendinde, hafta tatilinin pazar günü olduğu, işin icabı bugünlerde rızası alınmaksızın çalıştırılan işçilere sonraki hafta içinde bir gün izin verilmez ise çalıştığı tatil günü için 3 ilave yevmiye, izin verilir ise 2 ilave yevmiye ödeneceği düzenlenmiştir. Aynı yöndeki düzenleme, 15.3.2010-14.3.2012 ve 15.3.2008-14.03.2010 tarihleri arasında yürürlükte bulunan Toplu İş Sözleşmelerinde de bulunmaktadır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının hafta tatili olan Pazar gününde çalışması karşılığında hafta içi izin kullandığı tespit edildiğinden 2 ilave yevmiye ödenmesi gerektiği ancak ödenmediği kabulü ile hesaplama yapılmış ise de, varılan sonuç eksik incelemeye dayalıdır.
Toplu İş Sözleşmesi hükmüne göre işçinin alacağa hak kazanması, işçinin rızası alınmaksızın çalıştırılmasına bağlı kılınmıştır. Şu halde, mahkemece pazar günü çalışmaları nedeniyle davacının rızası bulunup bulunmadığı araştırılmalı, rızası olmadığının tespiti halinde şimdiki gibi karar verilmeli; rızası olduğunun tespiti halinde ise hafta için izin kullandığı tespit edilen davacının bu alacak talebinin reddine karar verilmelidir.
4- Davacının Cumartesi günü çalışmaları nedeniyle Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklanan alacağı bulunup bulunmadığı ayrı bir uyuşmazlık konusudur.
15.3.2012-14.3.2014 tarihleri arasında yürürlükte bulunan Toplu İş Sözleşmesi"nin 18. maddesine göre, Cumartesi günü akdi tatil olup haftalık çalışma süresi 40 saattir. Tis"in 40. maddesinin C bendinde, Cumartesi günü tatil yapılmayarak çalıştırılan işçilere 1 ilave yevmiye ödeneceği düzenlenmiştir. Aynı yöndeki düzenlemeler, 15.3.2010-14.3.2012 ve 15.3.2008-14.03.2010 tarihleri arasında yürürlükte bulunan Toplu İş Sözleşmelerinde de bulunmaktadır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu nedenle alacak hesaplanmış ise de; varılan sonuç eksik incelemeye dayalıdır.
Toplu İş Sözleşmesi"nin aynı maddesinin D bendinde, A ve B bendindeki ödemeler için haftalık çalışma süresinin aranmayacağı belirtilmiştir. C bendindeki ödeme için haftalık çalışma süresinin aranmayacağından bahsedilmediğine göre, davacının Cumartesi çalışması nedeniyle alacağa hak kazanması için haftalık çalışma süresinin aşılmış olması gerekmektedir.
Açıklanan nedenle, mahkemece, Cumartesi çalışması yapılan haftalarda, haftalık çalışma süresinin aşılmış olup olmadığı araştırılarak, sürenin aşıldığının tespiti halinde şimdiki gibi karar verilmeli; sürenin aşılmadığı tespit edilen haftalarda ise talebin reddine karar verilmelidir.
5- Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda hesaplama 14.4.2014 tarihine kadar yapılmıştır. Ne var ki, davacının davalı ... Belediyesine bağlı çalışmaları 31.3.2014 tarihine kadar olup bu tarihten sonra davacının çalıştığı işyeri davada taraf olmayan ... Büyükşehir Belediyesi"ne bağlanmıştır. Şu halde, davacının 31.3.2014 tarihinden sonraki çalışmaları nedeniyle davalı belediyenin sorumlu tutulması da hatalıdır.
Mahkemece belirtilen hususlar gözetilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18.04.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.