Danıştay 3. Daire 1992/1221 Esas 1993/708 Karar Sayılı İlamı

Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1993
Karar No : 708
Esas Yılı : 1992
Esas No : 1221
Karar Tarihi : 11/12/993

SATIŞI YAPILAN TAŞITIN DEĞERİNİN, ALIM-SATIM ESNASINDAKİ KASKO SİGORTASINA ESAS OLAN DEĞERDEN AŞAĞI OLAMAYACAĞI HK.

Nakliyecilik yapan Davacının sahibi olduğu kamyonunu kasko bedeli olan ...-liradan sattığı halde satış faturasının ….-lira olarak düzenlendiği nedeniyle adına 1991 yılı için kesilen özel usulsüzlük cezasına karşı açılan davayı; 492 sayılı Harçlar Kanununun 43. maddesine 3689 sayılı Kanunun 10.maddesiyle eklenen fıkrada, motorlu kara taşıtları ile ilgili alım, satım ve taahhüt işlemlerinde gösterilecek değer işleme konu olan taşıtın cinsi, markası, modeli, tipi ve yaşı itibariyle … Şirketleri Birliğince tespit edilen ve işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan kasko sigortasına esas değerinden aşağı olamıyacağı, … Şirketleri Birliğince düzenlenen listelerde yer almayan eski model taşıtların asgari değerinin, o taşıtların listede yer alan en eski modelleri için belirlenen değerinden, her model yılı için % 10 indirim yapılmak suretiyle tespit edileceği, birlikçe düzenlenen listelerde yer almayan taşıtların değerinden aşağı olamayacağı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Maliye ve Gümrük bakanlığınca belirleneceğinin hükme bağlandığı, dosyanın incelenmesinden Davacının noter senedi ile kasko değeri olan ….-liradan sattığı kamyon için ….-lira üzerinden fatura düzenlendiği, eksik fatura düzenlendiğinden bahisle ….-lira üzerinden özel usulsüzlük cezası kesildiği, noter senedinin üzerine sözü edilen vasıtanın ….-liradan satıldığına ilişkin şerh konulduğunun anlaşıldığı, noter harcı yönünden geçerli olan bir değer ile düzenlenen satış faturasında yazılı değer arasındaki farkın özel usulsüzlük cezası yönünden geçerli olacağına dair Kanunda bir hükmün bulunmadığı, belirlenen kasko değerinin sadece noter harcı yönünden geçerli olduğu, kaldı ki alıcı ve satıcının kamyonun gerçek alım satım bedelinin ….-lira olduğunu kabul ve beyan ettikleri, bu değerin aksinin başka bir belgeyle de kanıtlanamadığı, öte yandan olayda özel usulsüzlük cezası kesilebilmesi için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 353.maddesinde sayılan belgelerin verilmediğinin ve alınmadığının tespit edilmediği gerekçesiyle kabul ederek özel usulsüzlük cezasının kaldırılmasına karar veren ... Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; satışı yapılan taşıtın değerinin alım-satım esnasındaki kasko sigortasına esas olan … liradan aşağı olamıyacağı, bu değerin normal alım-satım değeri olarak kabulü ile faturanın da bu değer üzerinden tanzimi gerektiği, eksik fatura düzenlenmesi nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezasında kanuna aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir.
Harçlar Kanununun 43.maddesine 3689 sayılı Kanunun 10.maddesiyle eklenen fıkrada, "motorlu kara taşıtları ile ilgili alım, satım ve taahhüt işlemlerinde gösterilecek değer; işleme konu olan taşıtın cinsi, markası, modeli, tipi ve yaşı itibariyle Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince tesbit edilen ve işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan kasko sigortasına esas değerinden aşağı olamaz. Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince düzenlenen listelerde yer almayan eski model taşıtların asgari değeri, o taşıtların listede yer alan en eski modelleri için belirlenen değerinden, hen model yılı için % 10 indirim yapılmak suretiyle tesbit edilir.
Birlikçe düzenlenen listelerde yer almayan taşıtların değerleri, emsali taşıtların değerlerinden aşağı olamaz. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir" hükmü yer almıştır. Bu madde hükmüne dayanılarak Maliye ve Gümrük Bakanlığınca yayımlanan 17 seri nolu Harçlar Kanunu Genel Tebliğinde de motorlu kara taşıtlarının noterliklerde yapılacak alım, satım ve taahhüdü ile ilgili işlemlerde gösterilmesi icabeden değerin yukarıda sözü edilen Kanunun 43.maddesine eklenen fıkra ile belli edilmiş değerden az olmamak üzere "işlemin, taraflarca beyan olunacak değeri üzerinden gerçekleştirileceği açıklanmış bulunmaktadır. Harçlar Kanununun 43.maddesinde yapılan düzenleme ile gerek satış esnasında noterlerce tahsil edilen vergi, resim ve harç gerekse satış dolayısıyla düzenlenen faturalar nedeniyle doğacak gelir ve kurumlar vergisi kayıplarının asgariye indirilmesi amaçlanmıştır.
Bu açıklamalar karşısında Davacı tarafından satışı yapılan kamyonun değeri alım-satım esnasındaki kasko sigortasına esas değer olan ….-liradan aşağı olamıyacağından, bu değerin normal alımsatım değeri olarak kabulü ile satış faturasının da bu değer üzerinden tanzimi gerekmektedir.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3.maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, bunun yemin hariç her türlü delille ispat edilebileceği hükme bağlanmıştır. Uyuşmazlık konusu olayda, noter satışı senedine alım satım bedeli olarak kasko sigortasına esas alınan bedelin yazılmasına rağmen, yine noter senedine "tarafların ifadesine göre esas satış bedelinin …lira olduğu" yolunda not konulmuş olmasının, kamyonun hasarlı olduğu yolunda bir iddia ileri sürülmediğine göre, gerçek alım satım bedelinin ….-lira olduğunu göstermez.
Bu durumda faturanın eksik düzenlenmesi nedeniyle Vergi Usul Kanununun 353.maddesine göre kesilen özel usulsüzlük cezasında kanuna aykırılık bulunmadığından Vergi Mahkemesince, noter harcı yönünden belirlenen değer ile, satış faturasındaki farkın özel usulsüzlük cezasına esas alınamayacağı yolundaki kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteninin kabulü ile ... Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına karar verildi.