21. Hukuk Dairesi 2016/10753 E. , 2016/15653 K.
"İçtihat Metni"
Davacı ... Vek.Av. ... ve davalı ... Vek.Av. ... aralarındaki tespit davası hakkında ... İş Mahkemesince verilen 22/01/2015 gün ve 2014/722-15/43 Sayılı kararın onanmasına ilişkin Dairemizin 02/02/2016 gün ve 2015/6103-16/937 Sayılı ilamına karşı davacı vekili tarafından süresi içinde maddi hatanın düzeltilmesi yoluna başvurulmuş olmakla dosya incelendi. Gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
İstem, maddi yanılgının düzeltilmesine ilişkindir.
Maddi yanılgının varlığı halinde usuli kazanılmış haktan söz edilemeyeceği ve maddi hatanın düzeltilmesi gerektiği Yargıtay"ın ve Dairemizin yerleşmiş görüşlerindendir.
Dava; 5510 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi kapsamında eşinden ve 1479 sayılı Yasa kapsamında babasından dolayı ölüm aylığı almakta iken; davalı Kurum tarafından babasından dolayı aldığı ölüm aylığı iptal edilen davacıya, kesilen aylığın yeniden bağlanmasını istemine ilişkidir.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının babasının 01.03.1990 tarihinde vefat ettiği ve 1479 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olduğu, eşinin ise 01.02.2011 tarihinde vefat ettiği ve 5510 sayılı kanun 4/a maddesi kapsamında sigortalı olduğu anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık; 5510 sayılı kanun 4/a emeklisi iken ölen eşinden dolayı dul aylığı alan davacının, ... emeklisi iken ölen babasından bağlanan yetim aylığının kesilip kesilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 1479 sayılı Yasa’nın 45. maddesinin 02.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa"nın 23. maddesi ile değişik (c) bendinde; ölen sigortalının 42. madde gereğince saptanacak aylığının veya 44. madde gereğince saptanacak toptan ödeme tutarının on sekiz yaşını, orta öğrenim yapması halinde yirmi yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde yirmi beş yaşını doldurmayan ve (18 yaşını doldurmayanlar hariç) bu Kanun ile diğer ... ... kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan veya yaşları ne olursa olsun çalışamayacak durumda malul olan çocuklarla, yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve bu Kanun ile diğer ... ... kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarının her birine % 25"i, aylık veya toptan ödeme şeklinde verileceği açıkça belirtilmiştir.
Ölüm aylığının kesilmesini düzenleyen 1479 sayılı Yasa’nın 46. maddesinin 02.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa"nın 24. maddesi ile değişik II. Fıkrasında da; sigortalının kız çocuklarına bağlanan aylıkların bu Kanun ile diğer ... ... kanunları kapsamında çalışmaya başladıkları veya evlendikleri tarihi takip eden aylık ödeme tarihinden itibaren kesileceği, aylığın kesilmesine yol açan nedenlerin ortadan kalkması halinde, bu Kanun"un 45. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi hükmü saklı kalmak şartıyla, bu tarihi takip eden aylık ödeme tarihinden başlanarak yeniden aylık bağlanacağı, ancak evliliğin son bulması ile kocasından da aylık almaya hak kazanan kız çocuklarına bu aylıklardan fazla olanın ödeneceği bildirilmiştir.
Öte yandan, malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ilişkin bazı geçiş hükümlerini düzenleyen 5510 sayılı Yasanın geçici 1. maddesinin 2. bendine göre, 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı kanunlara göre bağlanan veya hak kazanan; aylık, gelir ve diğer ödenekler ile 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre ödenmekte olan ek ödemenin verilmesine devam edilir. Bu gelir ve aylıkların durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir.
Somut olayda; davacının 5510 sayılı kanun 4/a maddesi kapsamında emekli iken ölen eşinden dul aylığı aldığı, babasının ise 1479 sayılı Yasa"nın 2. fıkrasında 02.08.2003 tarihinde yapılan ve iki maaşı birden almaya engel olan değişiklikten önce 01.03.1990 tarihinde vefat ettiği, bu nedenlerle davacının hem eşinden hem babasından ölüm aylığı almaya hak kazandığı ve ikisini birden almaya engel bir yasal düzenleme olmadığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın davanın kabulü yerine reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, ... İş Mahkemesi"nin 2014/722 E, 2015/43 K sayılı 22.01.2015 tarihli kararı, maddi hata sonucu Dairemizin 2015/6103 E, 2016/937 K sayılı, 02.02.2016 tarihli ilamı ile onanmıştır.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan maddi hata istemi kabul edilmeli, Dairemizin 2015/6103 E, 2016/937 K sayılı, 02.02.2016 tarihli ilamı kaldırılarak, mahkemenin 2014/722 E, 2015/43 K sayılı 22.01.2015 tarihli kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının maddi hata isteminin kabulüyle, Dairemizin 2015/6103 E, 2016/937 K sayılı, 02.02.2016 tarihli Onama ilamının KALDIRILMASINA, ... İş Mahkemesi" nin 2014/722 E, 2015/43 K sayılı 22.01.2015 tarihli kararın BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine
27.12.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.