MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi


Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı mirasçıları ve talepte bulunan ... tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı tarafça açılan anlaşmalı boşanma davasında yapılan yargılama sonunda mahkemece tarafların TMK 166/3 gereği boşanmalarına karar verilmiş, kararın kesinleşmesinden evvel davalı kadının 01.06.2019 tarihinde vefat ettiği anlaşılmış, davacı erkek tarafından 10.06.2019 tarihinde davadan feragat edilmekle karar istinaf edilmiştir. Merhumun mirasçıları yanında, babasının başka bir kadından çocuğu olan ... tarafından da dosyaya dahil olunmuş ve verilen karar bir kısım mirasçılarla birlikte ... tarafından da istinaf edilmiştir. Bölge adliye mahkemesince, davacının istinaf talebinin kabulü ile evlilik birliğinin davalının ölümü ile sona erdiğinin tespit edilmesine, boşanma ve ferileri konusunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm yukarıda gösterildiği gibi temyiz edilmiştir.
Dosya üzerinde yapılan incelemede; bölge adliye mahkemesince her ne kadar, evlilik birliğinin ölümle sonuçlandığı ve anlaşmalı boşanma davasında kusur tespiti yapılamayacağından bahisle, TMK 181. madde kapsamında mirasçılık açısından kusur belirlemesi talep edilemeyeceğinden, davacının istinaf talebinin kabulü ile hükmün kaldırılmasına ve boşanma ve ferileri konusunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de, bölge adliye mahkemesi kararının hüküm kısmında davalı mirasçıları ve istinaf eden ..."nın istinaf talebi hakkında hükümde olumlu olumsuz değerlendirme yapılmamış olması doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün, yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatıranlara geri verilmesine, dosyanın bölge adliye mahkemesine gönderilmesine oyçokluğuyla karar verildi.22.02.2021 (Pzt.)

KARŞI OY YAZISI

Türk Medeni Kanunu"nun 181/2. maddesine göre, boşanma davası devam ederken, ölen eşin mirasçılarından birisinin davaya devam etmesi ve diğer eşin kusurunun ispatlanması halinde, sağ eş, ölen eşin yasal mirasçısı olamaz ve boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları, aksi tasarruftan anlaşılmadıkça kaybeder.





Ölen eşin mirasçılarının, TMK"nın 181/2. maddesinde düzenlenen haklarını kullanabilmeleri için en önemli koşul, murisin sağlığında açılmış ve ölümünden sonra da devam eden bir boşanma davasının bulunmasıdır.
Türk Medeni Kanununun 181/2. maddesine göre ölen eşin mirasçılarının hak ve yetkileri, murislerinin sağlığında davacı veya davalı sıfatıyla kendilerine tanınan hak ve yetkilerle sınırlıdır.
Eldeki davayı sağ eş açmıştır. Ölen eş tarafından açılmış bir boşanma davası bulunmamaktadır. Ancak, davacı asıl davadan açıkça feragat etmiştir.
Feragat; davacının, talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir [HMK m. 307-(1)]. Hüküm kesinleşinceye kadar her zaman yapılabilir [HMK m. 310-(1)]. Karşı tarafın ve mahkemenin muvafakatine bağlı değildir [HMK m. 309-(2)]. Kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur [HMK m. 311-(1)].
Davacının davasından feragat etmesi ile, dava konusu uyuşmazlık sona erer. Kural olarak her davadan feragat edilebilir. Çünkü, hiç kimse kendi lehine olan bir davayı açmaya zorlanamayacağı gibi, açmış olduğu davayı da sonuna kadar takip etmeye zorlanamaz. Dava konusu üzerinde tarafların tasarruf yetkisi bulunmasa bile ( yani tasarruf ilkesinin tam olarak uygulanmadığı davalarda da), davacı davasından feragat edebilir. Mesela boşanma davasının kabul edilmesi kesin hükmün (m.303) hukuki sonuçlarını doğurmadığı halde davacı boşanma davasından feragat edebilir ve bununla boşanma davası son bulur. ( Prof.Dr. Baki Kuru-Prof. Dr.Ramazan Arslan- Prof.Dr.Ejder Yılmaz, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 22. baskı,sayfa: 529)
Somut olayda, ortada, davalının mirasçılarının devam edebilecekleri şekilde bir dava kalmamıştır. Çünkü davacının feragatı, davaya son veren taraf işlemi olup kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurmuştur.
Davalı konumundaki muris sağ olsaydı, davacı, davasından nasıl özgür iradesi ile feragat edebilecek ve bu feragat mahkemenin ve davalının muvafakatine bağlı olmadan kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurabilecek idiyse, davalının ölümünden sonra da aynı hukuki durum geçerliliğini korur. Yasa, hüküm kesinleşinceye kadar, davacıya, davasından feragat etme hakkı tanımıştır. Davalının ölümünden sonra bu hak, davacının elinden alınamaz.
Muris ölmeden önce, davacı davasından feragat etseydi, mahkeme ne şekilde karar verecek idiyse, davalı öldükten sonra da davacının davasından feragat etmesi halinde, mahkeme aynı kararı vermek zorundadır.
Bu durumda, davacı davasından açıkça, kayıtsız ve şartsız olarak feragat ettiğine göre, mahkemece feragat nedeniyle davasının reddine karar verilmesi gerekirken, evlilik ölümle son bulduğundan karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.
Belirtilen nedenlerle değişik gerekçeyle kararın bozulması gerektiği görüşünde olduğumdan sayın çoğunluğun görüşüne katılmıyorum.