3. Hukuk Dairesi 2017/15308 E. , 2018/5408 K.
"İçtihat Metni"Davacı ... ile davalılar 1-..., 2-... ve 3-... ... aralarındaki alacak davasına dair ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 08.10.2013 günlü ve 2015/853 E., 2016/169 K. sayılı hükmün bozulması hakkında dairece verilen 05.06.2017 günlü ve 2016/14220 E-2017/9078 K. sayılı ilama karşı davalı ... vekili ile ... vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir.Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalı ... Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Teşekkül Yönetim Kurulu ile ... 3.Noterliğinin 02.07.1999 tarihli 8851, 8852 yevmiye nolu düzenleme şeklinde satış vaadi taksitli arsa satış sözleşmesi yapıldığını ve 1123 ada 5 no.lu parsel ile 1125 ada 6-7 no.lu parsellerin lehine tahsis edildiğini, ancak davacının süresinde inşaatı bitirip faaliyete geçmediğinden bahisle sözleşmesinin feshedildiğini, daha sonra 1123 ada 5 no.lu parselin davalı ..."ye, 1125 ada 6-7 no.lu parsellerin ise diğer davalı .... Şti"ye tahsis edildiğini, sözleşmenin feshinden önce davaya konu parsellerin üzerinde bir takım inşaat ve temel çalışması ve elektrik, su gibi bir takım giderler yaptığını belirterek vekaletsiz iş görme ve sebepsiz zenginleşme hükümleri dahilinde 27.000 TL alacağın (tamamının davalı ... Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Teşekkül Yönetim Kurulu, 15.000 TL"si davalı .... Şti, 12.000 TL"si davalı ..."den olmak üzere) imalat tarihi 2000 yılından itibaren 5 katsayı uygulanarak ulaşılacak rayiç değerin 2005 yılından itibaren işleyecek ticari faiziyle davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalılar ayrı ayrı verdikleri cevap dilekçeleri ile; davanın zamanaşımına uğradığını savunmuş ve esas yönünden de davanın reddini istemişlerdir.Mahkemece vekaletsiz iş görme ilişkisinin koşullarının huzurdaki dava bakımından oluşmadığı, sebepsiz zenginleşme iddiasının ise davalılarca yapılan geçerli zamanaşımı def"i nedeniyle kabul edilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine dair verilen kararın davacı tarafından temyizi üzerine Dairemizin 11.11.2014 tarihli ve 2014/10199 E., 2014/14622 K.sayılı ilamı ile; "davalıların zamanaşımı savunmalarının süresinde olup olmadığı, davacı tarafın da zamanaşımı savunmalarının süresinde yapılmadığına ilişkin itirazları değerlendirilmeden davanın tüm davalılar yönünden zamanaşımı nedeniyle reddine ilişkin hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir." gerekçesiyle bozulmuş, davalı ..."nin kararın düzeltilmesi istemi Dairemizin 12.11.2015 tarihli ve 2015/15290 E., 2015/17873 K. sayılı ilamı ile reddedilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılama sonucunda; davanın zamanaşımı nedeniyle reddine dair verilen 08.10.2013 günlü ve 2015/853 E., 2016/169 kararın davacı tarafından temyizi üzerine Dairemizin 2016/14220 E., 2017/9078 K.sayılı ilamı ile "1-...davacının, davalı ... yönünden temyiz itirazları yerinde değildir. 2- Dava tarihinde yürürlükte bulunan HUMK"a göre zamanaşımı, maddi hukuktan kaynaklanan bir def"i ve savunma aracı olup, yazılı yargılama usulune tabi davalarda cevap süresi içinde (on günlük yasal süre) ileri sürülmelidir. Zamanaşımı def"inin yukarıda belirtilen süre geçtikten sonra ileri sürülmesi savunmanın genişletilmesi anlamına gelir. Genişletilmiş olan bu savunmaya, davacı tarafça (açık ve zımni) izin verilmediği takdirde, zamanaşımı def"i incelenemez. Somut olayda, davalılardan Hamza"ya dava dilekçesi 15.01.2008 tarihinde tebliğ edilmiş olup, bu davalı 30.01.2008 tarihli cevap dilekçesi ile on günlük yasal süre geçtikten sonra zamanaşımı def"inde bulunmuştur. Davalının bu cevap dilekçesine karşı, davacı 31.03.2008 tarihli cevaba cevap dilekçesi ile davalının bu zamanaşımı savunmasını süresinde ileri sürmediği yönünde itirazda bulunmuş, savunmanın genişletilmesine muvafakatının olmadığını beyan etmiştir. Ancak ne var ki, mahkemece, davacı tarafa, davalı ..."ya ait bu cevap dilekçesinin hangi tarihte tebliğ edildiği araştırılmadığı gibi davacının bu zamanaşımı def"ine süresi içinde karşı koyup koymadığı açıklanmamıştır. Hal böyle olunca; mahkemece, davalı ... yönünden, davalının zamanaşımı define karşı, davacı tarafın da zamanaşımı savunmasının süresinde yapılmadığına ilişkin itirazları değerlendirilerek, sonucu dairesinde bir hüküm kurulması gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucunda, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir." gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir. Karara karşı, davalı ... ile davalı ... tarafından karar düzeltilmesi isteminde bulunulmuştur.
1) Mahkemece davanın zamanaşımı nedeniyle reddine dair verilen 08.10.2013 günlü ve 2015/853 E., 2016/169 karar davacı tarafından temyiz edilmiş ise de, davalı ... aleyhine zamanaşımı yönünden temyiz edilmediğinden, karar bu davalı yönünden kesinleşmiş olup, davalı Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Yönetim Kurulunun karar düzeltme istemleri yerinde değildir.
2) Zamanaşımı, maddi hukuktan kaynaklanan bir def’i ve savunma aracı olup, dava tarihinde (09.01.2008) ve zamanaşımı def"inin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan HUMK"na göre yazılı yargılama usulüne tabi davalarda cevap süresi içerisinde ileri sürülmelidir.
Zamanaşımı def’inin yukarıda belirtilen süre geçtikten sonra ileri sürülmesi, savunmanın genişletilmesi anlamına gelir. HUMK"nun uygulandığı dönemdeki Yargıtay"ın yerleşik kararlarına göre ise genişletilmiş olan bu savunmaya, davacı tarafça (açık veya zımni) izin verilmediği takdirde, zamanaşımı def’i incelenemez.Somut olayda; davalı ... tarafından yasal süresi içerisinde zamanaşımı def’i ileri sürülmemiş ise de sonradan verilen 30.01.2008 tarihli dilekçe ile alacağın zamanaşımına uğradığı savunmasında bulunulmuş, takip eden 24.03.2008 günlü oturumda hâkim tarafından okunularak tebliğ edilen bu dilekçedeki genişletilmiş savunmaya davacı vekili tarafından derhal karşı konulmamış, savunmanın genişletildiği itirazında bulunulmamıştır. Davacı 31.03.2008 tarihli dilekçe ile savunmanın genişletilmesine muvafakatlarının bulunmadığını bildirmiştir.
Böylece davacının, davalı tarafından süresinde ileri sürülmeyen zamanaşımı def’ine, (derhal) itiraz etmemek suretiyle, zımnen izin verdiğinin kabulü gerekir. Bu yön, yeniden inceleme sonucu anlaşıldığından davalı ..."nin karar düzeltme istemi kabul edilmeli, Dairemiz bozma kararı kaldırılmalı, mahkeme kararı onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenle davalı Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Yönetim Kurulunun karar düzeltme istemlerinin REDDİNE, ikinci bentte açıklanan nedenlerle HUMK"nun 440. maddesi gereğince davalı ..."nin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 05.06.2017 günlü ve 2016/14220 E., 2017/9078 K. sayılı bozma ilamının kaldırılmasına ve hükmün yukarıda açıklanan gerekçe ile ONANMASINA, 9.40 TL bakiye karar düzeltme harcının düzeltme isteyene yükletilmesine, 17.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.