MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (TÜKETİCİ)MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tüketici sorunları hakem heyeti kararının iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen ve Yargıtayca incelenmeksizin kesinleşmiş bulunan 10.11.2015 tarih ve 2015/553 E.-2015/445 K. sayılı kararın yürürlükteki hukuka aykırı olduğundan bahisle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 03.10.2016 gün ve 2016/283038 sayılı yazısıyla kanun yararına temyiz yoluna başvurulmakla, dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalının banka nezdinde tüketici kredisi kullandığını; bankaca, banka dosya masrafı, komisyon ücreti, kredi kullandırım ücreti, vs. ücretler adı altında faiz dışı gelir elde ettiğini, yapılan kesintilerin haksız şart niteliğinde olduğunu ileri sürerek tüketici sorunları hakem heyetine müracaat ettiğini, hakem heyeti tarafından talebin kabülüne ve toplam 275TL"nin davalı tüketiciye iadesine karar verildiğini belirterek, tüketici sorunları hakem heyeti kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; davanın reddine karar verilmiş olup, karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. Dava, davalının kullanmış olduğu tüketici kredi sözleşmesi uyarınca ödenen banka dosya masrafının davacı bankadan tahsiline yönelik tüketici sorunları hakem heyeti kararına itiraz davasıdır.
Burada çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; davalının, dava dışı Yapı Kredi Bankası ile yapmış olduğu tüketici kredi sözleşmesi uyarınca ödemiş olduğu komisyon ücretinin, sözleşmenin tarafı olmayan davacı bankadan tahsilinin olanaklı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Öncelikle taraf sıfatı (husumet) kavramını açıklamakta fayda bulunmaktadır. Taraf sıfatı (husumet), maddi hukuka göre belirlenen, bir subjektif hakkı dava etme yetkisini ya da bir subjektif hakkın davalı olarak talep edilebilme yetkisini gösteren bir kavramdır. Dava şartı olan taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi, davanın taraflarının kişilikleriyle ilgili olduğu halde, taraf sıfatı dava konusu sübjektif hakka ilişkindir.Davacı tarafta yer alan taraf için aktif dava sıfatı, davalı tarafta yer alan taraf için pasif taraf sıfatından söz edilebilir. Uygulamada, "sıfat" yerine "husumet" terimi de kullanılmaktadır. Sıfat dava şartı olmayıp, itirazdır. Çünkü bir kimsenin hak sahibi veya borçlu olup olmadığı davanın esasına girildikten sonra tespit edilebilir. Bu durumda ise dava esastan ret veya kabul edilir. Oysa, dava şartları davanın esasına girilmesini engelleyen niteliktedir. Ancak sıfat bir itiraz olduğundan, hâkim diğer itirazlar gibi taraf sıfatını da dava dosyasından anlayabildiği sürece kendiliğinden nazara alır. Sıfat, davada taraflardan birinin davaya konu subjektif dava hakkının bulunup bulunmadığı ile ilgili bir husustur. Tarafların sıfatının yargılama sonuna kadar devam etmesi zorunludur. Bu husus mahkemece re"sen gözönünde bulundurulmalıdır.Bir davada, taraflardan birinin, davacı ya da davalı sıfatının (aktif ya da pasif husumet ehliyetinin) olmadığı belirlenirse, artık bu davanın esasının çözümüne girilmeden, davanın husumet yokluğundan reddi gerekir. Bir kişinin belli bir davada davacı ya da davalı sıfatını haiz olup olmadığı şeklinde nitelendirilen husumetin, ileri sürülme zamanı yasa ile kabul edilen bir ilk itiraz olmadığı gibi, davalı tarafından ileri sürülmesi gerekli bir def"i de değildir. Davanın her aşamasında ileri sürülmesi mümkün veya mahkemece vâkıf olunduğu takdirde re"sen nazara alınması gerekli hukuki bir durumdur (KURU Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C.I., İstanbul 2001, s. 1157 vd.). Bu ilkelere göre somut olaya bakıldığında; dosyaya sunulan belgelerden davalı, dava dışı Yapı Kredi Bankası"ndan kullanmış olduğu kredi nedeniyle 275 TL komisyon ücreti ödemiş, ödemiş olduğu bu komisyon ücretinin iadesi için tüketici sorunları hakem heyetine müraacat etmiş, hakem heyeti tarafından talebin kabulü ile toplam 275 TL"nin davacı bankadan (Yapı Kredi bankası aleyhine değil davacı banka aleyhine karar verilmiştir) alınarak davalı tüketiciye iadesine karar verilmiştir. Bilahare davacı banka tarafından, davalı tüketici ile tüketici kredisi kullanımına ilişkin herhangibir sözleşmesel ilişkinin bulunmadığı bu bağlamda tüketici hakem heyeti tarafından aleyhlerine karar verilmesinin uygun olmadığından bahisle eldeki dava açılmış ve mahkemece yapılan yargılama neticesinde davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.Hal böyle olunca; mahkemece, davalı tüketici ile davacı banka arasında tüketici kredi sözleşmesi imzalanmadığından bu kapsamda ödenmiş bir komisyon ücreti de bulunmadığından tüketici sorunları hakem heyeti kararının husumet yokluğundan (davacı bankaya husumet tevcihi uygun olmadığından) iptaline karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yönünde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı bulunmuştur.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın HMK"nın 363/1. maddesine dayalı Kanun yararına temyiz isteğinin kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA, gereği yapılmak üzere kararın bir örneğinin ve dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine, 18.05.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.