MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı mirasçıları ... kendi adına asaleten ve ... adına velayeten, ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, taraflar arasında yapılan harici satım sözleşmesi gereği davalıya 3.000 TL kapora verdiğini, bu bedelin iadesi için başlatılan takibe davalının itiraz ettiğini belirterek itirazın iptali ile, lehine %40 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili, cevap dilekçesinde; ikamet adresinin Kocaeli olduğunu, itiraz dilekçesinde hem icra müdürlüğünün yetkisine hem de borca itiraz ettiğini, mahkemenin yetkili olmadığını, harici satıma konu taşınmazı, davacının almaktan vazgeçtiğini, vazgeçme nedeniyle zararının doğduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.Mahkemece, 2012/394Esas 2013/555 Karar sayılı kararı ile davanını kabulüne karar verilmiş, karar taraflarca temyiz edilmiş olmakla Dairemizin 2015/4297 esas, 2016/2025 karar sayılı ilamıyla "... Hal böyle olunca mahkemece; öncelikle icra takibinin yetkili icra dairesinde başlatılıp başlatılmadığının belirlenmesi gerekirken, bu hususta her hangi bir inceleme yapılmaksızın, eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir." gerekçesiyle bozulmuştur.Mahkemece; bozma ilamı doğrultusunda HMK md.10, TBK md. 89 a göre davalının yetki itrazının reddine karar verilerek yargılamaya devam edilerek davanın kabulüne karar verilmiş ve karar davalının mirasçıları olduğunu beyan eden mirasçıları ... kendi adına asaleten ve ... adına velayeten, ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 27. maddesinde "Hukuki dinlenilme hakkı" düzenlenmiştir. Buna göre, davanın taraflarının yargılama ile ilgili bilgi sahibi olma, açıklama ve ispat hakkı bulunmaktadır. Maddenin gerekçesinde açıklandığı üzere bu hak Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur. İddia ve savunma hakkı olarak da bilinen bu hak, tarafların yargılama konusunda tam bilgi sahibi olmalarını, açıklama ve ispat hakkını tam ve eşit olarak kullanabilmelerini, yargı organlarının da bu açıklamaları dikkate alarak gereği gibi değerlendirme yapıp karar vermelerini zorunlu kılmaktadır. Hakim tarafları dinlemeden veya açıklama ve ispat hakkını kullanmaları için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez. (YHGK."nun 2009/52 Esas, 2009/105 Karar sayılı kararı) Taraf teşkili dava şartı olup, davanın her aşamasında mahkemece kendiliğinden dikkate alınması gerekmektedir. Mahkemenin, dava dilekçesini ve duruşma gününü taraflara kendiliğinden tebliğ edip taraf teşkilini sağlaması, Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun amir hükmü gereğidir.
Görüldüğü üzere, taraf teşkili sadece davanın açılması aşamasında değil, yargılamanın diğer aşamalarında da önem taşımaktadır. (...23.11.2011 gün ve 11-554 Esas-684 Karar)
6100 sayılı HMK"nın 55.maddesi uyarınca "Taraflardan birinin ölümü halinde, mirasçılar mirası kabul veya reddetmemişse, bu hususta kanunla belirlenen süreler geçinceye kadar dava ertelenir. Bununla beraber hakim, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, talep üzerine davayı takip için kayyım atanmasına karar verebilir". Bu hüküm mirasçıların mal varlığını etkileyen davalarda dikkate alınmalıdır. Zira mirasçılara intikal etmeyen, tarafın ölümü ile konusuz kalan davalarda gerek bulunmamaktadır.
Dava devam ederken taraflardan birinin ölmesi halinde, TMK"nın 28/I. maddesi uyarınca ölen kişinin taraf ehliyeti son bulur. Bu durumda mirasçıları da ilgilendiren, mirasçıların malvarlığı haklarını etkileyen davalar, tarafın ölümü ile konusuz kalmaz. Bu halde, ölen tarafın mirasını reddetmeyen mirasçılarının, davayı mecburi dava arkadaşı olarak hep birlikte takip etmeleri gerekir.
Somut olayda, temyize konu mahkeme kararında davalı olarak ... gösterildiği ve gerekçeli kararın tebliğinin davalı ... adına çıkarıldığı, temyiz dilekçesinde ise, temyiz edenlerin davalı ..."nin mirasçıları olduğu, davalının öldüğünün belirtildiği, ekinde sunulan vekaletnamenin ise 23.09.2016 tarihinde yargılama sırasında düzenlendiği görülmektedir.Toplanan delillerden ve dosya kapsamından, davalı ..."nin dava devam ederken vefat ettiği anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece, davalı ..."ye ait mirasçılık belgesi getirtilmesi, mirasçıların davaya dahil edilmesi ve taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir. Bozma sebep ve şekline göre, temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 30.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.