MAHKEMESİ : ...İş Mahkemesi


Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 22/10/2012-22/11/2012 tarihleri arasında çalışmadığının tespitiyle, kesilen maluliyet aylığının kesildiği tarihten itibaren tekrar bağlanmasına, Kuruma borçlu olmadığına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının 22.10.2012-22.11.2012 tarihleri arasında davalı işyerinde çalışmadığının tespiti, 2014 yılı Eylül ayı dahil olmak üzere ödenmesi durdurulan aylığının ödenmesi ve yersiz ödemenin tahsilinin durdurulması istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 22.10.2012-22.11.2012 tarihleri arasında davalı 1222036 sicil numaralı işyerinden hizmetinin bildirildiği, davacıya hangi tarihten itibaren maluliyet aylığı tahsis edildiği dosyadaki evraklardan anlaşılmamakla birlikte davalı Kurumun 11.09.2014 tarihli yazısından davacının 22.10.2012 tarihinde çalışmaya başlaması sebebi ile aylığının kesildiği ve ödenen aylıkların yersiz ödendiğinden bahisle iadesinin istendiği, davacının davalı işyerinde fiilen çalışmadığını iddia ettiği, bordro tanıklarının davacıyı tanımadığını ancak davalı işyerinde çalışmadıklarını da beyan ettikleri anlaşılmaktadır.
506 sayılı Yasa"nın “aylığın kesilmesi ve yeniden başlaması” başlıklı 5698 sayılı Yasa ile değişik 58. maddesi şöyledir: ""... aylığı almakta iken sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında 63 üncü maddenin (A) fıkrası hükümleri uygulanır. Şu kadar ki, ... aylıkları kesilenlerden işten ayrılarak ... aylığı verilmesi için yazılı istekte bulunan sigortalıya aylık bağlanması, kontrol muayenesi sonunda malullüğün devam ettiğinin anlaşılması şartına bağlıdır.""
506 sayılı Yasa’nın “Yaşlılık aylığı alanların yeniden çalışmaları” başlıklı 63.maddesinin (A) fıkrası ise şöyledir; “A) (Değişik: 16/10/2007-5698/2 md.) Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken, sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları çalışmaya başladıkları tarihte kesilir.
Yaşlılık aylıkları kesilenlerden yeniden çalıştıkları süre zarfında 78 inci maddeye göre prime esas kazançları üzerinden 73 üncü madde gereğince prim alınır. Yaşlılık aylıkları kesilenlerden işten ayrılarak yaşlılık aylığı verilmesi için yazılı talepte bulunan sigortalıya yeniden bağlanacak yaşlılık aylığı talep tarihini takip eden ödeme döneminden başlanarak ödenir.
Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılan artışlar uygulanarak ikinci fıkrada belirtilen aylık başlangıç tarihi itibariyle bulunan tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmî aylığın toplamından oluşur. Emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmî aylık, talep tarihindeki emeklilik öncesi ve sonrası prim ödeme gün sayısı toplamı üzerinden, 61 inci maddeye göre hesaplanan aylığın emeklilik sonrası prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü kadardır.”.
5510 sayılı yasanın “... aylığının hesaplanması başlangıcı, kesilmesi ve yeniden bağlanması” başlıklı 27.maddesinde; ""... aylığı almakta iken bu kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların ... aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir ve bu kanuna tabi olarak çalıştıkları süre zarfında 80. maddeye göre belirlenen prime esas kazançları üzerinden 81.madde gereğince kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortasına ait prim alınır. Bunlardan işten ayrılarak yeniden ... aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunan ya da emekliye ayrılan veya sevkedilenlere; kontrol muayenesine tabi tutulmak ve ilk aylığına esas malullüğünün devam ettiği anlaşılmak kaydıyla ,4. maddenin birinci fıkrasının c bendi kapsamında çalışıyorsa görevinden ayrıldığı tarihi, diğerlerine ise istek tarihlerini takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden ... aylığı hesaplanarak bağlanır"" denilmektedir.
Bunun yanı sıra 05.12.2017 tarihli 30261 sayılı ... Gazete’de yayımlanan ... ... İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin “Aylık almakta iken çalışmanın sonradan tespit edilmesi” başlıklı Ek 10.maddesinden de söz etmek gerekir. Buna göre; “(1) ..., yaşlılık, ölüm aylığı veya ölüm geliri almakta iken, gelir veya aylıkları Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmesi gerektiği daha sonra tespit edilenler hakkında yersiz ödenen aylıkların tespitinde sadece çalışılan süreler esas alınarak Kanunun 96 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılır. Bunlardan işten ayrılmış olanların ... veya yaşlılık aylıkları, sigortalılığın sona erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek, bu tarihi takip eden ödeme dönemi itibarıyla Kanunun 27 veya 30 uncu maddesine göre yeniden hesaplanarak bağlanır. Hak sahiplerinin aylıkları ise işten ayrıldıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren ödenmeye devam edilir. ”
Somut olayda, mahkemece davacının davalı işyerinden bildirilen hizmetinin fiili bir çalışmaya dayanıp dayanmadığı yeterince araştırılmamıştır.Zira bordro tanıkları, her ne kadar davacıyı tanımadıklarını ifade etmişse de davalı işyerinde çalışmadıklarını da beyan etmişlerdir. Eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmiş olması hatalıdır.
Yapılacak iş, davalı Kurumdan davacının maluliyet aylığı şahsi sicil dosyasını, davalı Kurum işlemlerini getirtmek, davacının hangi tarihten itibaren maluliyet aylığı aldığını, davalı Kurumun aylığı hangi tarihten itibaren kestiğini ve yeniden tahsis edip etmediğini belirlemek, davalı işyerinin dönem bordrolarını istemek, dönem bordrolarında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak nihayetinde davacının davalı işyerinde fiilen çalışmadığının tespit edilmesi durumunda şimdiki gibi karar vermek; davacının davalı işyerinden bildirilen hizmetinin gerçek bir çalışmaya dayandığı anlaşıldığı takdirde, öncelikle davacının yukarıda sözü edilen yönetmelik uyarınca davalı Kuruma müracaat etmesi için süre vermek, Kurum işleminin sonucu beklenerek çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren aylığın yeniden bağlanıp bağlanmadığını sormak, buna göre davanın konusuz kalıp kalmayacağını değerlendirmek, davalı Kurumun yönetmelik uyarınca işlem yapmaması durumunda; fiili çalışmanın bulunması halinde aynı zamanda maluliyet aylığı alınamayacağı göz önünde bulundurularak yukarıda sözü edilen yasal mevzuat uyarınca karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 11.12.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.