MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile ücret, yıllık izin ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının 16.07.2001 - 01.09.2004, 24.12.2004 - 15.07.2005, 19.07.2005 - 01.07.2007 ve 01.10.2007 - 16.05.2008 tarihleri arasında davalının Rusya"daki inşaat iş yerinde aylık en son net 1.800,00 USD ücret ile çalıştığını, iş akdinin davalı işveren tarafından haklı nedene dayanılmaksızın feshedildiğini, yıllık ücretli izinlerinin kullandırılmadığını, Şubat - Mayıs 2008 dönemine ilişkin 4.000,00 USD ücret alacağının ödenmediğini ileri sürerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret ve yıllık izin ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, Ocak 2002 - Mayıs 2003, Ağustos 2003 - Temmuz 2004, Temmuz 2005 - Haziran 2007 ve Kasım 2007 - Mart 2008 tarihleri arasında demirci olarak saat başı 1,70 USD ücret ile çalıştığını, taraflar arasındaki iş sözleşmesinin ikale ile sona erdiğini, davacının banka hesabına Şubat 2008"de 1.100,00 USD ve Mart 2008"de 1.091,00 USD ödendiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret ve yıllık izin ücretinin davalıdan tahsiline hükmedilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davalıya ait yurt dışı işyerinde çalışan davacının tazminat ve alacaklarının belirlenmesine esas ücret taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Davacı işçi, aylık ücretinin 1.800 dolar olduğunu iddia etmiş, davalı işveren ücretin 1.70 dolar /saat olduğunu savunmuştur. Davacı tanığı davacı iddiasını doğrulamış, davalı tanığı davacının 600 - 900 dolar arasında ücretle çalıştığını beyan etmiştir. Bilirkişi tarafından iddiaya ve bordroda yer alan 2.20 dolar /saat ücretine göre ikili hesap yapılmış, mahkemece bordroda yer alan ücrete itibarla hesap yapan seçeneğe göre hüküm kurulmuş ise de, varılan sonuç hatalıdır.
İş sözleşmesinin tarafları, asgarî ücretin altında kalmamak kaydıyla sözleşme özgürlüğü çerçevesinde ücretin miktarını serbestçe kararlaştırabilirler. İş sözleşmesinde ücretin miktarının açıkça belirtilmemiş olması, taraflar arasında iş sözleşmesinin bulunmadığı anlamına gelmez. Böyle bir durumda dahi ücret, Borçlar Kanunun 401. maddesine göre tespit olunmalıdır. İş sözleşmesinde ücretin kararlaştırılmadığı hallerde ücretin miktarı, işçinin kişisel özellikleri, işyerindeki ya da meslekteki kıdemi, meslek unvanı, yapılan işin niteliği, iş sözleşmesinin türü, işyerinin özellikleri, emsal işçilere o işyerinde ya da başka işyerlerinde ödenen ücretler, örf ve adetler göz önünde tutularak belirlenir.
Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.
Dosya içeriğine göre Dairemiz incelemesinden geçen emsal dosyada (................"nin 2012/...... Esas, -2013/........Karar sayılı dosyası) davalının tek taraflı sunduğu kayıtlara göre değil, davacı iddiasını doğrulayan ücrete göre hesaplanan tazminat ve alacakları hüküm altına alan mahkeme kararı onanmıştır
Somut uyuşmazlıkta davalı işverenin tek taraflı düzenlediği ve dosyaya sunduğu kayıtlara göre belirlenen tazminat ve alacakların hüküm altına alınması emsal kararla çelişki göstermektedir. Bu nedenle davacının kıdemi, mesleği, fiilen yaptığı iş belirtilerek, iş kolu ile ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından veya iş kolunda emsal ücret araştırılması yapılması ve tanık beyanları da değerlendirilerek ücretin belirlenmesi gerekirken eksik inceleme ile belirlenen ücrete göre hüküm kurulması hatalıdır.
3-Hükmedilen alacakların net mi yoksa brüt mü olduğunun hükümde belirtilmemesinin infazda tereddüde yol açacağının düşünülmemesi de isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 14/03/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.