MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Bursa 6. İş Mahkemesi

TÜRK MİLLETİ ADINA

KARAR

A)Davacı İstemi :
Dava, davacının 01/09/2003-31/05/2007 tarihleri arasında sigortasız çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalılar Cevabı :
Davalı işveren cevap dilekçesinde özetle; Davacının taleplerinin 5 yıllık hak düşürücü süre nedeniyle tespite konu olamayacağını, davacının fiilen 2007 yılı Haziran ayında çalışmaya başladığını, bu tarihten önce farklı yerlerde çalışmalarının bulunduğunu, davacının talebinin yerinde olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının, diğer davalıya ait işyerinde 01/06/2007-31/05/2009, 15/11/2010-31/05/2012 tarihleri arasındaki hizmetlerinin kayıt altına alındığını, Kurum kayıtlarına geçen başka hizmeti olmadığını, 5 yıldan önceki taleplerin hak düşürücü süre nedeniyle reddi, çalışma olgusunun ispatı gerektiğini ileri sürmüştür.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve kararı :
Davacının iddiasını kanıtladığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davacının, davalıya ait 1076160 sicil numaralı işyerinde 01/09/2003-31/05/2007 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
Bölge Adliye Mahkemesince yapılan inceleme neticesinde ; “davacının, avukatlık yapan ölen davalıya ait bulunan işyerinde 01/06/2007-31/05/2009 tarihleri arasındaki hizmetlerinin kayıt altına alınmış bulunması, çalışmanın blok çalışma niteliğinde olması yani kesintisiz devam etmesi, çalışmanın sona erdiği tarih ile davanın açılış tarihi gözetildiğinde, dava konusu edilen dönem yönünden hak düşürücü sürenin geçmemiş olması, uyuşmazlık konusu dönemde davacı ile birlikte aynı işyerinde çalıştığı kayıt altına alınmış olan dönem bordrosu tanığı ... ile dinlenen diğer tanıkların ve komşu işyeri çalışanlarının, davacının hüküm altına alınan 01/09/2003-31/05/2007 tarihleri arasında da ölen davalıya ait işyerinde kesintisiz olarak çalıştığını doğrulamaları, dosya kapsamı, mevcut delil durumu, ilk derece mahkemesinin gerekçesi hep birlikte değerlendirildiğinde mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi yerinde olduğu…” gerekçesiyle ,Davalıların istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince ayrı ayrı ESASTAN REDDİNE, karar verilmiştir.
E)Temyiz :
Davalı Kurum vekili temyiz dilekçesinde özetle; Hukuk bürosunda çalışan bir kişinin uzunca bir süre sigortasız çalışmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, tanık anlatımlarının işyerinin kapasite ve niteliğine göre değerlendirilmesi gerektiğini belirterek verilen kararı temyiz etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; Davacının ,davalı işyerinde 01/06/2007-31/05/2009 ve 15/11/2010-31/05/2012 dönemlerinde hizmet kaydının bulunduğu, davacıya Kurum tarafından 2009/6-11. Aylar için işsizlik sigortası ödemesi yapıldığı, dinlenen bordro tanığı avukatla davalının husumetli olduğu, hakkında ağır cezada görülmekte olan dava bulunduğu , davacının işten ayrıldıktan sonra bordro tanığı olan ...’nun yanında çalışmaya başladığı , bir kısım icra dosyasında davacının imzasının ve adını yer aldığı , dinlenen tanıkların çalışmayı doğruladıkları anlaşılmaktadır.
Somut olayda, hizmet tespiti kabul kararının Bursa Adliyesi’nde çalışan memurların beyanları doğrultusunda verildiği ve beyanda bulunan tanıkların 01/09/2003-31/05/2007 tarihleri arasındaki dönem yönünden açıklamalarının çalışma olgusunu hiçbir tereddüte ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde yeterli olmadığı,çalışmanın kesintisiz ve sürekli olup olmadığının anlaşılamadığı, davalı müteveffanın görme engelli olduğu ve yaptığı avukatlık mesleği gereği adına davacı tarafından Bankalardan veya İcra Müdürlükleri’nden para çekme işleminin yapılabileceği değerlendirildiğinde araştırmanın genişletilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davalı müteveffanın görme engelli olduğu gözönünde bulundurularak Bankalardan para çektiği esnada davacının yanında olup olmadığının, icra ödemeleri yapılırken davacının imzasının bulunup bulunmadığının araştırılması, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle davalı işyerine komşu işyerlerini tespit edip bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra davacının çalışmasının sürekli çalışma olduğu anlaşılırsa sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASI gerekmiştir.
G) SONUÇ:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 13/02/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.