22. Hukuk Dairesi 2017/12102 E. , 2018/10358 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 06/8/2006 tarihinden itibaren idareye bağlı alt işverenler nezdinde çalıştığını, davalı ... nezdinde 23/11/2013 tarihine kadar çalıştığını, hizmet akdinin 23/11/2013 tarihinde feshedildiğinin bildirildiğini, olayların ve önceki dönemlere ilişkin tutulan tutanakların kendisi ile ilgisinin bulunmadığını, alacaklarının ödenmemesi nedeniyle talepte bulunduğunu, ... tarafından olayın kişileştirildiğini ve iş akdinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, asgari geçim indirimi genel tatil , yıllık izin ücreti alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalıların Cevaplarının Özeti:
Davalı ... vekili; zamanaşımı definde ve husumet itirazında bulunduklarını, davacının hizmet satın alma yoluyla güvenlik görevlisi olarak çalıştığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı .... Ltd Şti vekili ; davacının 25/11/2013 tarihinde hizmet akdinin haklı nedenle feshedildiğini, bir çok kez uyarıldığını tavırlarında değişiklik olmadığını, davacının... Üniversitesi güvenlik işlerini yaptığını, sorumluluğun idareye ait olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
A-Davalı ... temyizi yönünden;
Bir kısım işçilik alacaklarının ödetilmesi istemi ile açılan davada mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen karar davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiş ise de, davacı bizzat 08.01.2018 havale tarihli dilekçesi ile ege üniversitesine karşı açtığı davadan feragat ettiğini davalı .... güvenlik şirketi aleyhine açtığı davanın ise devamını istediğini beyan etmiş olduğu anlaşıldığından hükümden sonra ortaya çıkan ve temyiz incelemesine usulen engel oluşturan davadan feragat beyanı nedeniyle davalı ... vekilinin temyiz talepleri konusunda bir inceleme yapılmamıştır.
B-Davalı .... Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. Temyizi yönünden;
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı .... Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bendlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-4857 sayılı İş Kanunu"nun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada, sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
Akdin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret, işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece, iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zamanaşımı da iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Somut olayda, Mahkeme tarafından hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının yedi yıldan fazla olan hizmet süresi boyunca yıllık ücretli izin kullanmadığı varsayılarak, yıllık ücretli izin hesabı yapılmıştır. Davalı işverence dosyaya davacının 31.08.2013-05.09.2013 arası izin talebine dair imzalı ve onaylı izin belgesi sunulmuştur. Ancak bu belge temyiz dilekçesi ekinde dosyaya sunulduğundan Mahkemece dikkate alınamamıştır. İbraz edilen bu belgeler itiraz mahiyetinde ve hakkı sona erdiren belgeler olup, yargılanmanın her safhasında nazara alınması gerekir. Ayrıca davacının, işyerinde çalıştığı yedi yılı aşkın hizmet süresince hiç yıllık izin kullanmadığı iddiası hayatın olağan akışına aykırıdır. Hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında, davacı asil dinlenilerek, kullandığı yıllık izin süresi ve sunulan belgedeki izin sürelerini kullanıp kullanmadığı hususlarındaki beyanları sorulmalıdır. Neticeye göre, yıllık izin ücreti alacağı yeniden değerlendirilmelidir.
3-Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, imzasız bordrolarda asgari geçim indirimi ödemesi bulunmasına rağmen ödemenin ispat edilememesi sebebiyle bu aylara ilişkin hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır. Mahkemece, davacıya ait banka hesap ekstresi getirtilmek suretiyle asgari geçim indirimi ödemesi bulunan aylar dışlanmalı, ücret bordrosu bulunmayan ve bordrosu olmasına rağmen ödemesi ispat edilemediği aylar bakımından hesaplama yapılmak suretiyle bir karar verilmelidir.
4-Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, imzasız bordrolarda genel tatil ödemesi bulunmasına rağmen ödemenin ispat edilememesi sebebiyle bu aylara ilişkin hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır. Mahkemece, davacıya ait banka hesap ekstresi getirtilmek suretiyle imzasız ücret bordrolarında tahakkuk olup da banka kayıtları ile uyumlu olan ödemelerin mahsup edilerek genel tatil ücreti alacağının hesaplanarak oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 02.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.