22. Hukuk Dairesi 2016/27351 E. , 2020/1100 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... vekili, Atlas Yemek ve Y.hane Hiz. San. Ltd. Şti. ve ... tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin ... ... Lisesi Müdürlüğü"nde aşçı olarak 2005-2012 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığını, 18/09/2012 tarihinde hizmet alımı personel kadrosundaki kısıtlama nedeniyle işten çıkartıldığını, beyanla kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin, fazla mesai ve ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevaplarının Özeti:
Davalı Bakanlık vekili, davacının ... Öğretmen Lisesinde belirli sürel iş akitleri ile okulun açık olduğu dönemlerde aşçı olarak çalıştığını, çalışılan sürenin yılın 9 ayı olduğunu, 2012 yılının Haziran ayında belirli süreli iş sözleşmesi biten davacıya 2012 yılının Eylül ayında yeni bir sözleşme yapılmadığı, 18/09/2012 tarihli yazı ile mevcut olmayan iş akdinin feshinin mümkün olmadığını, ihale makamı olan müvekkili kurumun işçi alacaklarından sorumlu olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar Atlas Yemek şirketi ve ... vekili, dava konusu alackların zamanaşımına uğradığını, davacının iş akdinin ihale makamı tarafından feshedildiğini, işe almada ve işten çıkarmada ihale makamının yetkili olduğunu, işe giriş ve çıkışların ihale makamı tarafından kontrol edildiğini, işyeri temsilcisi aracılığı ile talimatlar verildiğini, denetleme yapıldığını, işçilik haklarında ihale makamının asıl işveren olarak sorumlu olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... şirketi davaya cevap vermemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Hüküm davalılar ..., ... ve ... Hiz. San. Ltd. Şti. ile Bakanlık tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalılar ..., ... ve ... Hiz. San. Ltd. Şti. ile Bakanlığın aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, ıslah dilekçesinin süresinde verilip verilmediği ve bu bağlamda geçerli bir ıslahın bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 181. maddesinde, kısmen ıslaha başvuran tarafa, ıslah ettiği usul işlemini yapması için bir haftalık süre verileceği belirtilmiş, bu süre içinde ıslah edilen işlemin yapılmaması halinde ıslah yapılmamış gibi davaya devam edileceği hüküm altına alınmıştır.Somut olayda, davacı kısmi dava açmış, davacı vekiline talebi üzerine 05/03/2015 tarihli oturumda ıslah dilekçesini vermesi için 1 hafta süre verilmişse de davacı tarafça Kanunda yazılı bir haftalık süresi içerisinde ıslah dilekçesi vermediği anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca mahkemece ıslah dilekçesinin verildiği tarih itibariyle süresinde ve geçerli bir ıslah olmadığı gözetilmeden ıslah dilekçesi nazara alınarak hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.3-Taraflar arasında, davacının yıllık izin ücreti alacağının miktarı noktasında da uyuşmazlık vardır.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir, soru sorabilir, delil gösterilmesini isteyebilir şeklinde düzenleme yapılarak hakime yargılama sonunda doğruya ulaşma görevini yüklemiştir. Anayasamızın 141. maddesine göre, yargı basit, çabuk ve ucuz gerçekleşmelidir. Devlet yargının basit, ucuz ve çabuk gerçekleşmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak durumundadır. Zira hakkın tanınması ve korunmasındaki gecikmeler, hukuk devleti ilkesi ile uyumlu değildir, adil yargılanma hakkını ihlâl eder. Bu sebeple yargılama sonucunda ulaşılacak hüküm, doğru, gecikmemiş ve kendisinden beklenen etkiyi gösteren bir niteliğe sahip olmalıdır. Bundan dolayı belirsiz vakıaların açıklattırılmasına, eksikliklerin hâkim tarafından işaret edilerek taraflarca giderilerek yargılamanın uzatılmasının önüne geçilmesine ilişkin hâkimin davayı aydınlatma yükümlülüğü bulunmaktadır. Usul hukukunda bu yükümlülüğün anlamı, doğru hüküm kurulmasıdır. Bu hususta yapılacak bir inceleme içinse, tarafların iddialarını eksiksiz ve zaman, yer gibi somut unsurlarıyla tam bir açıklık içinde yargılamaya getirmeleri gerekmektedir.Somut olayda davacı vekili süre belirtmeksizin davacının yıllık izin haklarının kullandırılmadığını iddia etmiştir. Mahkemece, davacının toplam hizmet süresince 5 yıllık dönemde hiç izin kullanmadığı kabul edilerek yıllık ücretli izin alacağı hüküm altına alınmıştır.Mahkemece, hakimin davayı aydınlatma yükümlülüğü (HMK m.31) bulunduğu göz önüne alınarak, davacının 5 yılı aşkın çalışma süresi boyunca hiç yıllık izin kullanmaması hayatın olağan akışına ters olduğundan, davacının beyanı alındıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi