21. Hukuk Dairesi 2015/4160 E. , 2016/50 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 02/07/2012-21/03/2013 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekilince duruşmasız, davalı ... tarafında da duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan ve temyiz konusu hükme ilişkin dava, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hallerden hiçbirine uymadığından Yargıtay incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalı işverene ait işyerinde reklam ve iletişim yönetmeni olarak en son aylık 1500 Lira ücretle 02.07.2012-21.03.2013 tarihleri arasında geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalı işyerinden davacı adına hizmet bildiriminde bulunulmadığı, davalı işyerinin ... sicil numarası ile 16.04.2013 tarihinden itibaren yasa kapsamına alındığı, davalı işverenin davacı ile aralarında ortaklık ilişkisinin olduğuna delil teşkil etmesi açısından banka dekontlarını ibraz ettiği, yine Nedim Yıldız ile davacının eşi olduğu anlaşılan “...” hesabı arasındaki elektronik yazışmaların ibraz edildiği, davacının adının reklam ve iletişim yönetmeni, davalının imtiyaz sahibi ve yayın yönetmeni olarak geçtiği 2012 yılı 12.ayına dair “pozitif sağlık” isimli derginin bulunduğu, davalı ve davacı yanın tanık beyanlarının alındığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davacı ve davalı yan arasındaki hukuki ilişkinin hizmet akdine dayalı bir ilişki mi yoksa ortaklık ilişkisi mi olduğu hususunda yapılan araştırma ve inceleme yeterli değildir.
Yapılacak iş, davalı işyerinin defter ve kayıtlarını getirtmek, davacıya ödeme yapılıp yapılmadığını, yapıldıysa miktarını, maaş olarak mı yoksa ortaklık ilişkisi içinde bir ödeme mi olduğunu araştırmak, davalı yanın ibraz ettiği elektronik yazışmaların içerikleri konusunda tarafların beyanlarını almak, davalı işyerinin iş ilişkisi içinde olduğu işyerlerini tespit ederek işverenlerinin ve çalışanlarının beyanlarını almak, davacı ve davalı yanın vergi mükellefiyetlerinin olup olmadığını, ilgili meslek odasına kayıtlı olup olmadıklarını, varsa bu kayıtların başlangıç ve bitiş tarihlerini tespit etmek, ... Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ..."a iadesine, 18.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.