Mahkemesi : ... 2. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen karara karşı, fer’i müdahil ... ve davalılardan ... vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil ... ve davalılardan ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, önceleri ... Minibüsçüler Esnaf ve Sanatkarlar Odası sonrasında ismi ... olarak değişen davalıya ait işyerinde 1991 yılı Aralık ayı ile 12.04.2012 tarihleri arasında kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP
Davalılar ve fer’i müdahil vekilleri davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Davalı ...’nın, daha önce infisah eden ... Minibüsçüler Esnaf Odası"nın devamı olduğu sonuç ve vicdani kanaati ve davacının, davalı işveren nezdinde geçen ve Kurum"a bildirilmeyen 01/12/1991-01/03/2012 tarihleri arasında hizmet akdine tabi olarak çalıştığı kanaatiyle;
“Davacının ... bünyesindeki işyerinde 01/12/1991-01/03/2012 tarihleri arasında kuruma bildirilmeyen 6998 gün hizmet akdine tabi olarak çalıştığının tespitine, ... aleyhine açılan davanın reddine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Hükme esas alınan tarihler arasında davacının davalı işyerinde çalıştığının usulen kanıtlandığı, hakkında kabul kararı verilen davalı odanın münfesih olan Minibüsçüler Odasının devamı niteliğinde olduğunun dosya kapsamından anlaşıldığı gibi emsal olarak dosyada mevcut ... 2. İş mahkemesine ait 2013/402 Esas, 2015/373 karar sayılı kararı ile verilen hükmü onayan Yargıtay 10. H.D"nin 19/01/2016 tarih ve 2015/22389 Esas, 2016/269 Karar sayılı kararının da bu kabulü haklı çıkardığı, ilk derece hükmünün yerinde olduğu gerekçesiyle;
“Davalı ... ve fer’i müdahil vekillerinin istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1-b maddesinin 1. alt bendi gereğince ESASTAN REDDİNE” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Fer’i müdahil Sosyal Güvenlik Kurumu vekili; 5 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle,
Davalı ... vekili; Otobüsçüler odasının Minibüsçüler odasının devamı olmayıp farklı tüzel kişilikler olduğu, Oda’lar arasında bir irtibatın bulunmadığı, Minibüsçüler odasının feshedilerek tüm hak ve borçlarıyla birlikte üst kuruluş olan ... Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğine devrolduğu, Otobüsçüler odasının 02.03.2012 tarihinde kanun kapsamına alınıp çalıştırmaya başladığı davacıyı da kuruma bildirdiği, öncesinde hukuki varlığı bulunmadığı ve işçi çalıştırmadığı gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Tanık beyanları değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren, işçi ve işyeriyle ilişkileri düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça bordrolu, komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar da dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
1- İlk derece ve Bölge Adliye Mahkemelerince, ...’nın, ... Minibüsçüler Esnaf ve Sanatkarlar Odası’nın devamı olduğu kabul edilmiş ve bu kabule göre hüküm kurulmuşsa da dosya içerisinde odaların birbirinin devamı olan aynı tüzel kişilik olduğunu gösteren -kolluk görevlisine sözlü beyanda bulunan sekreter hariç- bir delil yoktur. Hatta minibüsçüler odasının kapanarak bir üst kuruluş olan birliğe devredildiği ifade edilmektedir.
Bu nedenle mahkemece; kapanan ... Minibüsçüler Esnaf ve Sanatkarlar Odası ile davalı ... arasındaki ilişki irdelenmeli, aralarında devir ilişkisi bulunup bulunmadığı, önceki ve sonraki üye ve yöneticileri belirlenip, davaya konu talep bakımından işverenlik sıfatı belirlenmelidir.
2- Mahkemece, kolluk araştırması ve davacı tanıkları dinlenerek karar verilmişse de bordrolar getirtilmeksizin, komşu işyeri ve çalışmayı bilebilecek durumda olanlar belirlenip dinlenmeksizin verilen hüküm eksik incelemeye dayalıdır.
Bu nedenle mahkemece, minibüsçüler ve otobüsçüler odalarının kapsam dönemleri yönünden bordro tanıkları, öncesi dönem bakımından komşu işyeri işverenleri ile bunların kabule konu dönemde bordroda kayıtlı çalışanları, ayrıca minibüsçüler ve otobüsçüler odası yönetim kurulu üyeleri belirlenip tüm talep dönemi bakımından dinlenmeli, bu kapsamda sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı işveren ve fer’i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ... iadesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 23.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.