MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalı kurum tarafından gönderilen ödeme emirlerinin iptaliyle borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R


1.Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Dava, 06.11.2006 gün ve 107963 sayılı yazıya ve 31.01.2007 gün ve 2007/16 sayılı komisyon kararına konu 63.651,44 TL prim borcu ve gecikme zammından sorumlu olmadığının (borçlu olmadığının) tespiti ile 2007/11882, 2007/11883, 2007/11884, 2007/24-24972, 2007/25-24973 sayılı ödeme emirlerine konu prim, işsizlik sigortası primi, idari para cezası, eğitime katkı payından sorumlu olmadığının tespiti ve iptali istemine ilişkindir.
Mahkemenin, davanın kabulü ile SSK İl Müdürlüğünün 31.01.2007 gün ve 07/16 sayılı kararı ile tahakkuk ettirilen 63.651,44 TL"lik işlemin iptaline dair kararının Dairemizin 21.12.2009 tarih ve 2009/13419-16701 E.K.sayılı kararı ile bozulması üzerine, mahkemece uyma kararı verilerek yapılan yargılama sonucunda "Davanın kısmen kabulü ile 2007- 11882 nolu icra takip dosyası ile davacı hakkında çıkarılan ödeme emrine konu olan 33.967,74 TL prim borcu, 23.232,53 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 57.200,27 TL tutarındaki borçtan dolayı davacının Kuruma borçlu olmadığının tespitine, bu miktar yönünden davacı hakkında çıkarılan ödeme emrinin iptaline, fazlaya ilişkin talebin reddine, 2007-11883 nolu icra takip dosyası ile davacı hakkında çıkarılan ödeme emrine konu olan 1.415,14 TL prim, 831,35 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 2.207,74 TL tutarındaki borçtan dolayı davacının Kuruma borçlu olmadığının tespitine, bu miktar yönünden davacı hakkında çıkarılan ödem emrinin iptaline, fazlaya ilişkin talebin reddine, 2007-25 nolu icra takip dosyası ile davacı hakkında çıkarılan ödem emrine konu olan borçtan dolayı davacının Kuruma borçlu olmadığının tespitine, ödeme emrinin iptaline, dava konusu 2007/24, 2007/11884 sayılı icra takip dosyalarından çıkarılan ödeme emirleri hakkında idare mahkemesince iptal kararı verilmiş olduğundan ve bu kararlar kesinleşmiş olduğundan davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına" karar verilmiştir.
I) 506 sayılı Kanun"un 79 ve 5510 sayılı Kanun"un 86.maddesine dayalı "re"sen prim tahakkukuna dayalı Kurum işleminin iptaline" dair uyuşmazlıkların sağlıklı çözümü için belge, kayıt ve defterler üzerinde inceleme yapılması, incelemeye konu işyerinin (somut olayda motorlu taşıt sürücü kursu) özelliklerine göre Kuruma bildirilmesi gereken sigortalı sayısı, çalışma süresi ve sigorta primine esas kazancın doğru bir biçimde tespiti gerekir.
Bu hususların yerine getirilmesi ise özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden; HMK"nın 266.maddesine göre hukukçu, serbest muhasebeci mali müşavir bilirkişi (veya yeminli mali müşavir) ve çalışmanın geçtiği işyeri hakkında bilgi sahibi (sürücü kursu yöneticisi veya ... Bakanlığı veya taşra teşkilatında sürücü kurslarının denetim ile iş ve işlemlerini yapan emekli müfettiş veya diğer kamu görevlileri) olmak üzere üç kişilik bilirkişi kurulundan açıklayıcı ve denetime elverişli rapor alınmalıdır.
Somut olayda, yukarıda açıklanan biçimde oluşturulacak kuruldan açıklayıcı ve denetime elverişli bilirkişi raporu alınması gerekirken, usulüne uygun oluşturulmayan kuruldan alınan rapor doğrultusunda yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Kabule göre, 22.04.2014 tarihli ek raporda İlhan Gelişen isimli usta öğreticinin 21.07.2000-21.07.2003 dönemine ilişkin sözleşme imzaladığı ve 2.7.2002 tarihinde istifa ettiği, istifasının gerçek olduğu belirtilerek hesaplama yapıldığı belirtilmiş ise de bu kişi hakkında herhangi bir hesaplama yapılmadığı anlaşılmakla, bilirkişi raporunun kendi içerisinde çelişkili olduğu dikkate alınmadan hükme esas alınması da doğru değildir.
II) Mahkemece, "Dava konusu 2007/24, 2007/11884 sayılı icra takip dosyalarından çıkarılan ödeme emirleri hakkında idare mahkemesince iptal kararı verilmiş olduğundan ve bu kararlar kesinleşmiş olduğundan davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına” karar verilmiş ise de Kurumun İdare Mahkemesi kararı doğrultusunda ödeme emirlerini iptal ettiğine ve böylece davanın konusunun kalmadığına dair dosyada belge ve bilgi bulunmadığı gibi Kurumdan da sorulmamıştır.
Kurumun, İdare Mahkemesi kararı gereğince ödeme emirlerinin iptaline dair bir kararı bulunmadıkça, taraflar arasındaki uyuşmazlığın devam ettiğinin kabulü ile mahkemece ödeme emrinin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı biçimde "karar verilmesine yer olmadığına" dair hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Öte yandan, davaya konu 2007/24 ve 2007/11884 sayılı ödeme emirlerinin konusu olan idari para cezalarının İdare Mahkemesinin kesinleşen kararı ile iptal edildiği kabul edilmiştir. Ödeme emirlerine konu idari para cezalarının asıl borç ve gecikme zammı toplamı 64.504,22 TL"dir. Kurumun 06.11.2006 gün ve 1079551 sayılı kararı ve itirazın reddine dair 31.01.2007 gün ve 2007/15 sayılı komisyon kararına konu idari para cezası miktarı ise 128.246,36 TL olduğundan, İdare Mahkemesince iptal edilen Kurum işlemine konu miktarın, ödeme emrine konu idari para cezasını kapsayıp kapsamadığına dair herhangi bir araştırma ve irdeleme yapılmadan hüküm kurulması da usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
III) Mahkemece, zamanaşımı hukuksal nedenine dayalı olarak "2007-25 nolu icra takip dosyası ile davacı hakkında çıkarılan ödeme emrine konu olan borçtan dolayı davacının Kuruma borçlu olmadığının tespitine, ödeme emrinin iptaline” karar verilmiştir.
Ödeme emrine konu Kurum alacağı (prim), "2000/12, 20001/1-12, 2002/1-5.aylara" ait olup 2001 yılının Kasım ayı ve öncesine ait Kurum alacağı zamanaşımana uğramıştır. Çünkü, en son ay olan 2001 yılı Kasım ayına ait Kurum alacağı 31.12.2001 tarihinde muaccel olur ve ertesi yılın ilk günü olan 01.01.2002 tarihinden başlayan 5 yıllık zamanaşımı süresi 01.01.2007 tarihinde dolmuştur. Dolayısıyla 2001 yılı Kasım ayı ve öncesine ait Kurum alacağının zamanaşımına uğradığının kabulü doğru ise de 2001 yılı Aralık ayı ve sonrasına ait Kurum alacağı zamanaşımına uğramadığı halde yazılı biçimde zamanaşımı hukuksal nedenine dayalı olarak bu döneme ait kurum alacağını da kapsar biçimde ödeme emrinin iptaline karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
IV) İşverenlerin sigortalı hizmeti bildirme ve prim ödeme yükümlülüğü birbirinden bağımsızdır. Prim gün sayısı ayda 30 gün, sigorta primine esas kazanç ise tavana ulaşıncaya kadar birleştirilir. Dolayısıyla, birden fazla işyerinde 4/1-(a) bendi kapsamında çalışan sigortalının hizmetlerinin bildirilmesi sigortalının yararına ve yasal zorunluluk olduğundan, sigortalının başka bir işyerinde çalıştığı ve hizmetinin bildirildiği gerekçesiyle hizmet bildiriminden imtina edilemez.
Somut olayda, ..., ... ve ..."ın başka işyerlerinden 4/1-(a) bendi kapsamında sigorta bildirimi yapıldığı gerekçesiyle hesaplama yapılmaması doğru olmadığı gibi ..."ın askeri kurumda 01.04.1985 tarihinden itibaren hangi statüde görev yaptığı araştırılmadan sonuca gidilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
V) Yapılacak iş,
a) Yukarıda açıklanan biçimde bilirkişi kurulu oluşturmak, öğrenci sayısı, ders programı, iş sözleşmeleri, ücret bordrosu, sigortalıların branşları ve sürücü kursu programlarındaki derslerin türleri, sürücü kursu açılan dönemler ve sürelerini araştırarak, sözleşmeler ve geçerliliği üzerinden değil de sürücü kursunun kurs programı ve öğrenci sayısından hareket ederek bilirkişilere Kuruma eksik bildirilen gerçek çalışma (sigortalı hizmeti) süresini ve Kurum alacağını hesaplattırmak,
b) İdare Mahkemesince iptal edilen Kurum işlemine konu miktarın, ödeme emrine konu idari para cezasını kapsayıp kapsamadığını araştırmak, kapsadığının anlaşılması halinde Kurumun, İdare Mahkemesi kararı gereğince ödeme emirlerinin iptaline dair bir kararı bulunup bulunmadığını sormak, bulunmakta ise şimdiki gibi "karar verilmesine yer olmadığına" karar vermek, bulunmadığı belirlenir ise işin esasına girilerek ödeme emrini iptal etmek,
c) 2001 yılı Kasım ayı ve öncesine ait Kurum alacağının zamanaşımına uğradığını, sonraki ayların ise uğramadığını kabul ederek hüküm kurmak,
d) Sigortalılardan ..., ... ve ..."ın gerçek bir çalışması olması halinde başka işyerlerinden 4/1-(a) bendi kapsamında sigorta bildirimi yapılmasının bu işyerinden sigortalı sayılmasına engel olmadığını, ..."ın askeri kurumda 01.04.1985 tarihinden itibaren hangi statüde görev yaptığı araştırılarak 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı ise yine bu durumun bu işyerinden sigortalı sayılmasına engel olmadığını kabul etmek,
ve sonucunda tüm deliler ve bilirkişi raporu birlikte değerlendirilerek bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 04.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.