16. Hukuk Dairesi 2015/17952 E. , 2018/4145 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : KADASTRO
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında ... İlçesi, ... Köyü çalışma alanında bulunan 208 ada 9 parsel sayılı 7.819,21 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, krokisinde (A) harfi ile gösterilen kargir tek katlı binanın ... oğlu ..., (B) harfi ile gösterilen kargir tek katlı binanın ... oğlu ..., (C) harfi ile gösterilen kargir tek katlı binanın ise ... oğlu ..."a ait olduğu ve 1.derece doğal sit alanında kaldığı tutanağın beyanlar hanesinde belirtilerek vergi kaydı nedeniyle mera vasfı ile orta malı olarak sınırlandırılmış, davacılar ... ve ..."in komisyona itirazları üzerine, komisyonca krokide (A), (B) ve (C) harfleri ile gösterilen muhdesatların iptali ile sit alanına ilişkin beyan aynı kalmak kaydıyla mera vasfı ile orta malı olarak sınırlandırılmıştır. Davacı ..., vergi kaydı, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine; davacı ... de satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak çekişmeli taşınmazın farklı bölümleri hakkında ayrı ayrı dava açmışlardır. Mahkemece dava dosyaları birleştirilerek yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 208 ada 9 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile, taşınmazın 23.12.2014 tarihli fen bilirkişi raporunda (9-A) harfi ile gösterilen 429,95 metrekarelik kısmının kargir ev ve tarla vasfıyla davacı ... adına; (9-D) harfi ile gösterilen 335,44 metrekarelik kısmının kargir ev ve tarla vasfıyla davacı ... adına tapuya tesciline; (9-E) harfi ile gösterilen 7.053,80 metrekarelik kısmın ise mera vasfıyla sınırlandırılarak özel siciline yazılmasına karar verilmiş; hüküm, davalılar Hazine vekili, ... vekili ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacılardan ..."in dava konusu ettiği taşınmaz bölümünün köylülerin müşterek kullanımında bir yer olmayıp evveliyatında ..."e aitken taksimle ..."e intikal ettiği, onun satışıyla da davacı ..."a geçtiği, davacı tarafından evveliyatından beri ev ve arsası olarak zilyet ettiği gerekçesiyle; diğer davacı ..."nın ise dava konusu ettiği taşınmaz bölümünün köylülerin müşterek kullanımında bir yer olmayıp evveliyatında ..."e aitken onun bağışıyla ..."ya intikal ettiği, ondan da taksimle ..."ya intikal ettiği, evveliyatından beri ev ve arsası olarak zilyet ettiği gerekçesiyle davaların kabulüne karar verilmiş ise de; yapılan araştırma ve uygulama hüküm için yeterli bulunmamaktadır. Çekişmeli 208 ada 9 parsel sayılı taşınmazla birlikte dava dışı 211 ada 1 parsel sayılı taşınmaz mera vasıflı 1938 tarih ve 188 tahrir nolu vergi kaydına istinaden, ... Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu"nun 25.04.2002 tarih ve 1286 sayılı kararıyla 1. derece doğal sit alanında kaldığı tutanağın beyanlar hanesinde belirtilerek mera vasfıyla sınırlandırılmak suretiyle özel siciline yazılmıştır. Mahkemece dava konusu taşınmazla öncesinde bir bütün olan ve yol geçmesi nedeniyle ayrılan dava dışı 211 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tespit tutanağının onaylı sureti getirtilmemiş, çekişmeli taşınmaza revizyon gören vergi kaydının kapsamı kesin olarak belirlenmemiş, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan taşınmazın, davacı ... adına tesciline karar verilen ve teknik bilirkişi raporunda (9-A) harfi ile gösterilen bölümü ve ... adına tesciline karar verilen (9-D) harfi ile gösterilen bölümü ile kalan bölümünün ne şekilde ayrıldığı, bu bölümlerin meradan açma veya meranın devamı niteliğinde olup olmadığı hususunda ayrıntılı, gerekçeli ve yan görünüş (kesit) krokisi ile desteklenmiş rapor aldırılmamış, taşınmazın niteliğinin belirlenmesi hususunda hava fotoğraflarından da yararlanılmamıştır.
O halde doğru sonuca ulaşılabilmesi için; öncelikle, dava konusu taşınmazla aynı vergi kaydı uygulanan 211 ada 1 parsel sayılı taşınmazın ve vergi kaydınının revizyon gördüğü taşınmazları dıştan çevreleyen komşu parsellerin kadastro tespit tutanaklarının onaylı suretleri ve varsa dayanakları tapu müdürlüğünden, dava konusu taşınmazın tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilerek bu şekilde dosya ikmal edildikten sonra, mahallinde tarafsız, yöreyi iyi bilen, taşınmazın bulunduğu köyde ve komşu köylerde ikamet eden, elverdiğince yaşlı şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, teknik bilirkişi, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu eşliğinde yeniden keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında çekişmeli taşınmaza ve dava dışı 211 ada 1 parsel sayılı taşınmaza revizyon gören vergi kaydı ile davacı ..."nın dayandığı vergi kaydının hudutları tek tek okunmak suretiyle yöntemince uygulanmalı, bilirkişilerin gösteremediği hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, teknik bilirkişiye yerel bilirkişi ve tanıkların gösterdiği hudutlar haritasında işaretlettirilmeli ve uygulanan vergi kaydının kapsadığı alanı gösterir, denetime açık ve keşfi takibe imkan verir rapor ve harita düzenlettirilmeli, bu suretle uygulanan kaydın kapsamı açık bir şekilde tespit edilmeli, dava konusu taşınmaz bölümlerinin tespite esas vergi kaydının kapsamı dışında kaldığının anlaşılması halinde öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, dava konusu taşınmaz bölümleri ile taşınmazın kalan bölümü arasında ayırıcı nitelikte bir unsur bulunup bulunmadığı araştırılmalı, taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, davacı ... hakkında alınan 16.06.2008 tarihli İdari men kararında kuru taş duvar şeklindeki yapının üzerine çatı yaparak ve içerisine eşya koyup ikamet ettiği gerekçesiyle tecavüzde bulunduğu belirtildiğinden bu tespitin doğru olup olmadığı, hususlarında yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan dava konusu taşınmazın öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığını, taşınmazın teknik bilirkişi raporunda (9-A) ve (9-D) harfleri ile gösterilen bölümlerinin meranın bütünlüğünü bozup bozmadığını, bu bölümlerin toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden dava konusu taşınmazın diğer bölümünden nasıl ayrıldığını, aralarında doğal ya da yapay ayırt edici bir sınır bulunup bulunmadığını, taşınmaz bölümlerinin meradan açılan bir yer olup olmadığını, meranın devamı niteliğinde olup olmadığını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, somut verilere dayalı, yan görünüş (kesit) krokisi ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak dava konusu taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin ne olduğu hususunda ayrıntılı rapor aldırılmalı, dava konusu taşınmazın mera olduğu sonucuna varıldığı takdirde meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukuken değer taşımayacağı gözetilmeli, öncesinin mera sayılan yerlerden olmadığının anlaşılması halinde ise sürdürülen zilyetliğin ekonomik amaca uygun olup olmadığı da değerlendirilmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi kabule göre de; çekişme konusu 208 ada 9 parsel sayılı taşınmazın kadastro komisyon tespitinin iptaline karar verilmesi gerekirken, kadastro tespitinin iptaline şeklinde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden Belediyelere ayrı ayrı iadesine, 20.06.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.