MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacılar murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle 155,218.83 TL maddi ve manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davalılardan ... Sigorta Aş vekilince istenilmesi ve de duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 09/02/2016 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalılardan ... Sigorta AŞ vekili Avukat ... ile karşı taraf vekili Avukat ... geldiler. Diğer davalılar adına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan Avukatların sözlü açaklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı gün Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıda karar tespit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere, temyiz edenin sıfatına, temyizin kapsamına ve temyiz nedenlerine göre, temyiz eden davalı ... Sigorta AŞ vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava 04.04.2011 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerinin maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece sigorta şirketi maddi tazminattan ve poliçe limitiyle sınırlı sorumlu olmak üzere maddi ve manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulüne karar verilmiş ve bu karar süresinde davalılardan ... Sigorta AŞ vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacılar murisinin davalı ... şirketinde sürücü olarak çalıştığı, olay tarihinde davalı işverene ait garajda sünücüsü olduğu ... plakalı kamyonun kasasında dağınık halde duran hurda demirleri düzeltirken garaj üzerinden geçen yüksek gerilim hattından enerji atlaması ile elektrik akımına kapılarak öldüğü, davalı ... sigorta şirketinin ... plakalı kamyonun ... Sigorta poliçesini düzenlediği uyuşmazlık konusu değildir.
Uyuşmazlık dava konusu kazanın poliçe kapsamında kalıp kalmadığına ilişkindir. Bu yönüyle davanın yasal dayanağını oluşturan 2918 sayılı Yasanın 91/1.maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1 maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunlu olacağı”; 85/1 maddesinde “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı.”; 85/son maddesinde ise, “işleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde de, “Sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder” şeklinde ifade edilmiştir.
Yukarıda açıklanan madde hükümlerinden, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası"nın; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan 3.kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortası türü olduğu anlaşılmaktadır. Sigorta şirketinin sorumluluğuna gidilebilmesi için kazanın meydana geldiği yerin 2918 sayılı Yasanın 1. ve ,2.maddesi kapsamında karayolu ya da karayolu sayılan yerlerden bulunması ve aracın işletilme halinde olması zorunludur. Kazanın meydana geldiği sırada ... plakalı kamyonun ... şirketine ait karayoluyla irtibatı kesik garajda bulunduğu, kamuya açık bir alanın söz konusu olmadığı dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Zararın karayolunda ya da karayolu sayılan yerlerde meydana gelmediği durumlarda, motorlu aracın işleteninin giderek motorlu aracın Zorunlu Trafik Sigortasını yapan sigorta şirketinin 2918 sayılı Yasanın 85. maddesi kapsamında sorumluluğunun olmayacağı açıktır.
Kazanın aracın işletilmesi sırasında veya işletilmesi sonucu meydana gelip gelmediğine gelince;
Motorlu araçların işletilme tehlikesine karşı, zarar gören üçüncü şahısları korumak amacıyla getirilmiş olan bu düzenleme ile öngörülen sorumluluğun bir kusur sorumluluğu olmayıp sebep sorumluluğu olduğu, böylece araç işletenin sorumluluğunun sebep sorumluluğunun ikinci türü olan tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunduğu öğretide ve yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir. Kanun koyucu, 2918 sayılı Yasanın 91. Maddesiyle, işletenin Aynı Kanunun 85. maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası (Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası) yaptırma zorunluluğunu getirmiştir. Hemen belirtilmelidir ki, işletenin sorumluluğu hukuki nitelikçe tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunmakla, işletenin hukuki sorumluluğunu üstlenen zorunlu sigortacının 91. maddede düzenlenen sorumluluğu da bu kapsamda değerlendirilmelidir. Öyle ise, hem işleten hem de sigortacının sorumluluğu, hukuki niteliği itibariyle tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunduğundan, uyuşmazlığın bu çerçevede ele alınıp çözümlenmesi gerekmektedir.
Karayolları Trafik Kanununda zorunlu trafik sigortasına ilişkin olarak, sorumluluğun kapsamı yanında, bu kapsam dışında kalan haller de açıkça düzenlenmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Dışında Kalan Hususlar” başlıklı 92. maddesinde:
“Aşağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışındadırlar.
a) İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
b) İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
c) İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler,
d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler,
e) Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar,
f) Manevi tazminata ilişkin talepler.”
hükmü ile, zorunlu trafik sigortacısının hangi zararlardan sorumlu olmadığı düzenleme altına alınmış; burada örnekseme yoluna gidilmeyip; tek tek ve ta...di olarak sorumlu olunmayan haller sıralanmıştır.
Yukarıdaki açıklamaların ışığında somut olaya bakıldığında, davalı ... şirketine ait garajda park halindeki kamyona yüklü ve dağınık haldeki hurda demirleri düzeltilmesi sırasında garajın üstünden geçen yüksek gerilim hattından kazalının elindeki demire enerji atlaması ile elektrik çarpmasına bağlı olarak meydana gelen ölüm olayında aracın işletilme halinde olduğunun kabulü mümkün değildir. Hal böyle olunca ... Sigortası yapılan aracın karayolu yada karayolu sayılan yerlerden birinde bulunmadığı gibi işletilme halinde de olmadığı halde ... plakalı aracının zorunlu mali mesuliyet sigortacısı konumunda bulunan davalı ... Sigorta AŞ"nin tazminattan sorumlu tutulması isabetsiz olmuştur.
Davacılardan ... için 8.084,24 TL, ... için ise 9.192,41 TL maddi tazminat isteminde bulunulduğu dava ve ıslah dilekçelerinin incelenmesinden açıkça anlaşılmaktadır. Öte yandan taleple bağlı olarak karar verilmesi gerektiği HUMK’nun 74 ve HMK ’nun 26. Maddelerinin emredici kuralıdır. Hal böyle olunca, davacı ... yararına 8.761.73-TL, davacı ... yararına 10.143.80-TL, maddi tazminat karar karar verilmesi taleple bağlılık ilkesine aykırı olmuştur.
Mahkemece, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgulara aykırı biçimde yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı ... Sigorta AŞ vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve taleple bağlı olarak hüküm kurulması kamu düzenine ilişkin olduğundan temyiz edenin sıfatına bakılmaksızın hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, davalılardan ... Sigorta AŞ yararına takdir edilen 1.350.00 TL duruşma Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalı ... Sigorta AŞ"ye iadesine
09.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.