MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakan ..."in, ... ada ... parsel sayılı taşınmazını davalılar ... ve ..."e temlik ettiğini, ayrıca muris ..."in, çekişme konusu ... ada ... sayılı parselini, mirasbırakan ..."nın ise ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlarını dava dışı ..."a, adı geçenin de ... ve ... sayılı parselleri davalı ..."ya, ... sayılı parseli ise davalı ..."a ...ş suretiyle devrettiğini, ayrıca muris ..."in, dava konusu ... ada ... sayılı parselini, muris ..."nün ise ... ada ... ve ... ada ... , ... parsel sayılı taşınmazlarını dava dışı ..."ya, adı geçenin de ..., ... ve ... sayılı parselleri davalı ..."a, ... sayılı parseli ise davalı ..."ye aktardığını, anılan temliklerin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile mirasbırakanlar ... ve ..."nın mirasçıları adına miras payları oranında tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar ..., ..., ... ve ...; mirasbırakanlarının acil ve zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için dava konusu taşınmazları sattıklarını, devirlerin bedeli karşılığında yapıldığını, kadastroca davalılar ... ve ... adına tespit ve tescil edilen ... ada ... ve ..., ... ada ... ve ... ada ... sayılı parseller için bir ...ş işlemi bulunmadığını davalı ..., dava konusu taşınmazların adına kayıtlı olmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, dava konusu ... ada ..., ... ada ... ve ..., ... ada ... parsel sayılı taşınmazlar bakımından kadastro tespitinin kesinleşmesinin üzerinden 10 yıldan fazla zaman geçtiği, çekişme konusu ... ada ..., ... ada ..., ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise muvazaa iddiasının kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; ... ada ... parsel sayılı taşınmaz mirasbırakan ..., ... ada ... , ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar mirasbırakan ... adına kayıtlı iken 16.07.2009 tarihli birbirini takip eden akitlerle dava dışı ..."ya ...ş suretiyle temlik ettikleri, adı geçenin de 26.07.2010 tarihinde ... ada ... , ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazları davalı ..."a, ... ada ... sayılı parseli ise davalı ..."ye yine ...ş suretiyle devrettiği, dava konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmaz ise mirasbırakan ..."in zilyet ve tasarrufunda iken 1984 yılında haricen davalı ..."ya satması nedeni ile 07.05.1999 tarihinde, ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar mirasbırakan ..."nın zilyet ve tasarrufunda iken 1995"te haricen davalı ..."ya satması nedeni ile 23.10.1999 tarihinde anılan davalı adına kadastroca senetsizden tespit ve tescil edildikleri, ..."nın anılan parselleri 03.05.2011 tarihinde davalı ..."a, adı geçenin de 16.04.2012 tarihinde ... sayılı parseli davalı ..."a, ... ve ... sayılı parselleri ise davalı ..."ya ...ş suretiyle devrettiği, dava konusu ... ada ... sayılı parselin ise mirasbırakan ..."in zilyet ve tasarrufunda iken 1989 yılında rızaen ve haricen davalılar ... ve ..."e satması nedeni ile 09.08.1991 tarihinde kadastroca anılan davalılar adına senetsizden tespit ve tescil edildiği, mirasbırakan ..."in 14.05.2011 tarihinde, mirasbırakan ..."nın 06.11.2011 tarihinde öldükleri, geriye davacı oğulları Mehmet Emin, davalı çocukları ... ve ... ile kendilerinden evvel ölen oğulları ..."in kızı dava dışı ..."ın kaldığı, davalı ..."in ..."in eşi, davalılar ... ve ..."ın ise davalı ..."nın çocukları oldukları anlaşılmaktadır.
Bilindiği ve 01.04.1974 tarih ve 1/2 sayılı İçtihatı Birleştirme Kararında belirtildiği üzere, mirasbırakanın asıl amacı bağış olduğu halde, mirasçısından mal kaçırmak için tapu sicilinde ...ş göstermek suretiyle yaptığı temliklerde görünürdeki ...ş akti muvazaa nedeniyle, gizlenen bağış akti ise şekil noksanlığı yönünden geçersizdir.
Ancak, tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlar, taşınır mal niteliğindedir ve zilyetlikten ibaret olan hakkın devri suretiyle yapılan elden bağışlama sözleşmeleri hiçbir biçim koşuluna bağlı değildir. Bu nedenle de gizlenerek yapılan bağışlama niteliğindeki tasarruf geçerlidir. Mirasbırakan tarafından tapusuz taşınmazların zilyetliğinin devri suretiyle gerçekleştirirken geçerli işlemlere karşı 01.04.1974 tarih ve 1/2 sayılı İçtihatı Birleştirme Kararının uygulama yeri yoktur.
Somut olaya gelince; tapusuz olup mirasbırakan tarafından davalılara temlik edilen ve davalılar adına kadastroca tespiti yapılan çekişme konusu ... ada ... parsel, ... ada ... ve ... parseller ile ... ada ... parsel sayılı taşınmazlar yönünden 01.04.1974 tarih, 1/2 sayılı İnançları Birleştirme Kararının uygulama yerinin bulunmadığı ve muris muvazaasına ilişkin iddianın dinlenemeyeceği açıktır.
O halde, anılan taşınmazlar yönünden davanın reddine karar verilmiş olması bu gerekçeyle ve sonucu itibariyle doğrudur. Davacının bu parsellere ilişkin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddine.
Davacının ... ada 8, ... ada ... , ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlara ilişkin temyiz itirazlarına gelince;
Hemen belirtilmelidir ki, İddianın içeriği ve ileri sürülüş biçimine göre; davada, tapu iptal ve tescil isteği yönünden muris muvazaası hukuksal nedenine dayanıldığı, terekeye iade isteği ile eldeki davanın açıldığı, terekenin elbirliği mülkiyetine tabi olduğu açıktır.
Bilindiği üzere, elbirliği (iştirak) halinde mülkiyet, yasa veya yasada belirtilen sözleşmeler uyarınca aralarında ortaklık bağı bulunan kişilerin, bu ortaklık nedeniyle bir mala veya hakka birlikte malik olma durumudur.
Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 701.-703. maddelerinde düzenlenen bu tür mülkiyetin (ortaklığın) tüzel kişiliği olmadığı gibi eşya üzerinde ortaklardan her birinin doğrudan doğruya bir hakkı da yoktur. Mülkiyet bir bütün olarak ortaklardan tümüne aittir. Başka bir anlatımla ortaklık tasfiye oluncaya kadar ortaklardan birinin ayrı mal veya hak sahipliği bulunmayıp, hak sahibi ortaklıktır. Değinilen mülkiyet türünde malikler mülkiyet payları ayrılmadığından paydaş değil, ortaktır. Bu kural, TMK"nin 701. maddesinde (... Kanun ve kanunda öngörülen sözleşmeler uyarınca oluşan topluluk dolayısıyla mallara birlikte malik olanların mülkiyeti, elbirliği mülkiyetidir. Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı, ortaklığa giren malların tamamına yaygındır.) biçiminde açıklanmıştır. Elbirliği (iştirak) halinde mülkiyetin bu özelliği itibariyle ortaklar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmaktadır. Şayet yasa veya elbirliği (iştirak) halinde mülkiyeti oluşturan anlaşmada ortaklık adına hareket etme yetkisinin kime ait olacağı belirtilmemişse, ortaklığın tasfiyesini isteme hakkı dışındaki tüm işlemlerde ortakların (iştirakçilerin) oybirliği ile karar almaları ve birlikte hareket etmeleri zorunluluğu vardır.
TMK"nin 702/2. maddesi bu yönde açık hüküm getirmiştir. Ancak, açıklanan kural yargısal uygulamada kısmen yumuşatılmış bir ortağın tek başına dava açabileceği, ne varki, davaya devam edebilmesi için öteki ortakların olurlarının alınması veya miras şirketine atanacak temsilci aracılığı ile davanın sürdürülmesi gerektiği kabul edilmiştir. (ll.l0.982 tarihli l982/3-2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı) Nitekim bu görüş bilimsel alanda da aynen benimsenmiştir.
Somut olayda, terekeye iade istenmiş olup, murisin mirasçısı ... davada yer almamıştır.
Hâl böyle olunca, davaya katılmayan ortağın olurunun alınması ya da miras şirketine TMK"nın 640. maddesi uyarınca atanacak temsilci aracılığı ile davanın sürdürülmesi gerekirken, davanın görülebilirlik koşulu gözardı edilerek işin esası bakımandan yazılı şekilde karar verilmiş olması isabetsizdir.
Davacının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) ...6 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 28/06/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.