20. Hukuk Dairesi 2016/11705 E. , 2018/4909 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ve davalı ... vekilleri tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili 04.01.2013 tarihli dilekçe ile; müvekkilinin maliki olduğu ... ilçesi, ... köyü 175 ada 5 parsel sayılı ....610 m2 yüzölçümündeki taşınmazın ... .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/124 E. - 2006/653 K. sayılı ilamıyla ... olduğu gerekçesiyle bedelsiz olarak hükmen tapusunun iptaline karar verildiğini, ....09.2012 tarihinde kesinleştiğini, tapunun iptal edilmesi sebebiyle zararın oluştuğunu ileri sürerek ....450.000,00 TL tazminatın yasal faiziyle birlikte Hazineden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.
Davalı ...; davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; davanın kısmen kabulüne, 788.143,30TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, tapu kaydının mahkeme kararı ile iptal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın, 4721 sayılı TMK’nın 1007. maddesi uyarınca tazmini istemine ilişkindir.
Mahkemece yapılan inceleme ve araştırma hükme yeterli değildir. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 91 ada 11 ve 12 sayılı kadastro parsellerinde 1997 yılında yapılan imar uygulamasıyla 175 ada 5 parsel sayılı ....610 m2 yüzölçümündeki taşınmazın arsa niteliği ile ... ve ortakları adlarına tescil edildiği, 18.12.1997 tarihinde satış yoluyla davacıya geçtiği, ... tarafından açılan dava sonucu ... .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/124 E. - 2006/653 K. sayılı ilamıyla 175 ada 5 parsel sayılı taşınmazın ... olduğu gerekçesiyle tapu kaydının iptaline, ... niteliği ile ... adına tapuya tesciline karar verildiği, ....09.2012 tarihinde kesinleştiği, kararın halen infaz edilmediği, 04.01.2013 tarihinde tazminat istemiyle eldeki davanın açıldığı, 175 ada 5 parselin arsa niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.
4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 1007. maddesi gereğince, tapu sicilinin yanlış tutulması nedeniyle zarara uğrayan kişinin bütün zararlarından Devlet sorumludur. Tapu kaydının iptali nedeniyle, tapu sahibinin oluşan gerçek zararı neyse, tazminatın miktarı da o kadar olmalıdır. Gerçek zarar; tapu kaydının iptali nedeniyle, tapu malikinin mal varlığında meydana gelen azalmadır. Tazminat miktarı, zarar verici eylem gerçekleşmemiş olsaydı, zarar görenin mal varlığı ne durumda olacak idiyse, aynı durumun tesis edilebileceği miktarda olmalıdır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 05.03.2003 gün ve 2003/19-152 E. - 2003/125 K.; ....09.2010 gün ve 2010/14-386 E. - 2010/427 K.; 15.12.2010 gün ve 2010/13-618 E. - 2010/668 K. sayılı kararı). Zarara uğrayan kişinin gerçek zararı ise, tazminat miktarının belirlenmesinde esas alınacak değerledirme tarihine göre belirlenecek olup, bu tarih ise zararın meydana geldiği tarihtir. 4721 sayılı TMK’nın 705/2. maddesi uyarınca tapu iptal ve tescil istekli davaların kesinleştiği tarih itibariyle mülkiyet hakkı sona ereceğinden bu tarih itibariyle tapusu iptal edilen gerçek ve tüzel kişilerin zararı oluşacaktır. Zararın meydana geldiği tarihe göre, tapusu iptal edilen gayrimenkulün niteliği ve değeri belirlenmelidir. Taşınmazın niteliği arazi ise gelir metodu yöntemi ile arsa vasfında ise değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması suretiyle gerçek değer belirlenmelidir.
Somut olaya gelince ormanlar özel mülkiyete konu olamayacak ise de, genel arazi kadastrosu sırasında kök parsel hakkında kadastro tespit tutanağı düzenlenerek tapu kütüğünün oluşturulduğu, ifrazlar ve satış yoluyla çekişmeli taşınmazın davacıya geçtiği bu şekilde tapu sicilinin hatalı olarak tutulduğundan, TMK"nın 1007. maddesi kapsamında Devletin kusursuz sorumluluğunun bulunduğu ve davacının gerçek zararının karşılanması gerektiği kuşkusuzdur. Davacının zararı, ... .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/124 E. - 2006/653 K. sayılı kararının kesinleştiği ....09.2012 tarihinde oluşmuş olup, mahkemece bu tarihin değerlendirme tarihi olarak esas alınması gerekmektedir.
Nevar ki; hükme dayanak yapılan bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen raporda; Kargı köyü 94 ada ... parsel sayılı taşınmazdaki 567/800 payın ....11.2010 tarihinde ....575.000TL bedelle satışına ilişkin resmi satış akit tablosu emsal olarak alınarak emsal karşılaştırması ve endeks uygulaması yoluyla dava tarihi itibariyle m2 birim fiyatı 489,53TL ‘den tazminat belirlenmiş, ayrıca emsal taşınmazın satış tarihi ile dava tarihindeki toptan eşya fiyatları indeksi aylık genel indeks sayılarıda doğru olarak alınmamıştır.
... Belediye Başkanlığı ....06.2016 tarih 8085 sayılı yazı cevabında tazminat istemine konu taşınmaz ile emsal alınan 94 ada ... parselin 2013 yılı emlak vergisine esas m2 birim fiyatının 496,... TL olduğunu bildirmiştir.Hükme dayanak yapılan bilirkişi kurul raporunda davalı taşınmazın 2013 yılı itibariyle emlak vergisine esas m2 birim fiyatının 341,92 TL olduğu açıklanmıştır. Diğer taraftan emsal alınan taşınmazın imar durumu Belediye Başkanlığından sorulmadığı için bilirkişi kurul raporu bu yönüyle de denetlenmemektedir.
Bu durumda somut olayda davaya konu taşınmazın değerinin yöntemine uygun şekilde tespit edildiği söylenemez.
Bu nedenle, mahkemece arsa niteliğinde bulunan dava konusu taşınmaza yönelik olarak, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak, taşınmazdan ... payının düşülmesinin gerekip gerekmediği belirtilmek, taşınmaz üzerinde var ise muhdesatın bayındırlık resmi birim fiyatları esas alınarak yıpranma payı düşülmek suretiyle gerçek zararın belirlenmesi gerektiğinden, taraflara, dava konusu taşınmaz ile aynı bölgeden bulunamaması halinde yakın bölgelerden ve değerlendirme (....09.2012) tarihinden önce ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer nitelikli ve yüzölçümlü satışları bildirmeleri için olanak tanınması, gerekli görülürse re"sen emsal getirtme yoluna gidilmesi ve bu emsallere göre değer biçilmesi için konunun uzmanı bilirkişilerden oluşturulacak bilirkişi kurulu vasıtasıyla keşif yapılarak, denetlemeye olanak veren bilimsel verileri içeren rapor alınması,emsal alınan taşınmazlara ilişkin resmi satış akit tablolarının tapu sicil müdürlüğünden getirtilmesi, emsal taşınmazlar ile çekişmeli taşınmaza ait Arsa Metrekare ... Komisyonu tarafından belirlenen emlak vergisine esas olan m² değerleri, ilgili Belediye Başkanlığı Emlak Vergi Dairesinden istenmesi, tazminat istemine konu taşınmaz ile emsal alınan taşınmaz/taşınmazların satış tarihleri ve ....09.2012 tarihi itibariyle imar düzenlemesi sonucu oluşmuş imar parselleri olup olmadıkları, imar parseli iseler düzenleme ortaklık payının düşülüp düşülmediğinin, düşülmüş ise oranının belediye başkanlığı imar ve tapu müdürlüklerinden sorulması,dava konusu taşınmazın, emsal taşınmazlara göre üstünlük oranı yönünden bilirkişi kurulu raporunun denetlenmesi, ....09.2012 tarihi itibariyle davacının gerçek zararının belirlenmesi, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekili ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine .../06/2018 gününde oy birliği ile karar verildi.