9. Hukuk Dairesi 2014/29374 E. , 2016/1945 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile ücret alacağı, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, resmi ve milli bayram ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; davacının davalı işyerinde 01/11/1998-28/04/2013 tarihleri arasında kapıcı olarak görev yaptığını, iş akdinin haksız olarak feshedildiğini, ücretinin net 800,00 TL olduğunu, kış aylarında merkezi sistem doğalgaz ile ilgilendiğini, yaz aylarında 08,00 - 18,00 arasında kış aylarında ( Kasım, Aralık, Ocak, Şubat, Mart ) 08,00 - 24,00 saatleri arasında 7 gün çalıştığını ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatı, ücret alacağı, fazla mesai alacağı, yıllık ücretli izin alacağı ile resmi ve milli bayram alacaklarını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalıya usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen duruşmalara gelmemiş ve dava dilekçesine karşı yazılı bir savunmada bulunmamış,bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi vermiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece toplanan deliller,tanık beyanları,bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamının değerlendirilmesinde;davacının 01.11.1998 - 28.04.2013 tarihleri arasında 14 yıl 6 ay 29 gün süre ile davalı işyerinde en son net 800,00 TL, brüt 1.119.03 TL ücret ile çalıştığı, tanık anlatımları ve karar defteri nazara alındığından davacının emeklilikten sonra bir süre daha çalışmaya devam ettiği açık olup, iş akdinin işveren tarafından haksız olarak fesh edildiği kanaati benimsendiğinden davacı kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı,davalı tarafça dosyaya ücret ödemesine ilişkin belge ve kayıt sunmadığından davacının 2013 yılı Nisan ayına ait 28 günlük ücret alacağına hak kazandığı,davalı tarafça davacının yıllık izinlerini kullandığını gösterir yıllık ücretli izin çizelgesi sunulmadığı gibi, kullanılmayan yıllık ücretli izin alacaklarının ödendiğini gösterir belge de sunulmadığından davacı yıllık izin ücreti alacağına hak kazandığı,davacının genel tatil ücreti alacağını tanık beyanları ile ispatladığından genel tatil ücreti alacağının kabulüne, fazla mesai alacağını ispatlayamadığından fazla mesai alacağının reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Somut olayda davacı fazla mesai alacaklarını tanık delili ile ispatlama yoluna gitmiştir.Bilirkişi raporunda tanık beyanlarının değerlendirilmesi neticesinde davacının 08.00-18.00 saatleri arasında 10 saat çalıştığı,1 saat ara dinlenmesi tenzili ile günde 9 saat çalıştığı,haftada 7 gün çalışan davacının aylık 9*7=63 saat çalıştığı,haftada 7 gün çalışan davacının haftada 63-45=18 saat fazla mesai yaptığı kabul edilerek hesaplama yapılmış ve zamanaşımı itirazı sonucunda alınan bilirkişi ek raporu ile de; davacının fazla mesai alacağı 8.452,90 TL olarak hesap edilmiştir.
Mahkeme karar gerekçesinde davacının tanık beyanlarını ile genel tatil alacağını ispatladığını kabul ederek bu alacağın kabulüne karar verirken; fazla mesai alacağını ispatlayamadığı gerekçesi ile fazla mesai alacağı talebinin reddine karar vermiştir.Her ne kadar mahkemece davacının fazla mesai alacağı reddedilmiş ise de;öncellikle mahkemenin red gerekçesi anlaşılamamaktadır.
HMK.’un 297. maddesinde de, verilecek hükümde tarafların iddia ve savunmalarının özetinin, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususların, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delillerin, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesinin, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebeplerin yer alması gerektiği açıkça vurgulanmıştır. Kararın gerekçesinde maddi olay saptanmalı, hukuki niteliği ve uygulanacak hukuki kurallar belirlenmeli, bu konuda gerekli inceleme ve delillerden sözedilmeli, hukuk kuralları somut olaya uygulanmalı ve sonunda hüküm kurulmalıdır. Maddi olgularla hüküm fıkrası arasındaki hukuki bağlantı da ancak bu şekilde kurulabilecek, ayrıca yasal unsurları taşıyan bu gerekçe sayesinde, kararların doğruluğunun denetlenebilmesi mümkün olacaktır.
Davacı fazla mesai yaptığını tanık beyanları ile ispat etmiştir. Mahkemece dosyada bulunan teknik bilirkişi raporu doğrultusunda fazla mesai alacağının kabulüne karar verilmesi gerekirken gerekçesiz biçimde fazla mesai alacağının reddine karar verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 26.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.