MAHKEMESİ : SAMSUN 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 01/06/2012
NUMARASI : 2009/206-2012/311



Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, dava dilekçesi ile; davacının noter olduğunu, davalı şirketin noterde acentalık sözleşmeleri yaptığını, her sözleşme için 61.10 TL harç, 748.12 TL damga vergisinin davalıdan eksik tahsil edildiğini; bu durumun, Adalet müfettişinin yaptığı denetimde ortaya çıktığını; davalıdan eksik alınan harç ve damga vergisini, davacının ödemek zorunda kaldığını; davalıya karşı başlatılan icra takibinin itiraz ile durduğunu belirterek; itirazın iptaline ve icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, cevap dilekçesi ile; rızası ile ödeme yapan davacının, davalıya rücu edemeyeceğini savunarak; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Davacının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Dosyaya sunulan ve yeminli mali müşavir bilirkişi tarafından hazırlanan ilk bilirkişi raporunda; davacı noterin, davalı şirketten toplam 8.092.20 TL eksik harç ve damga vergisi tahsil ettiği belirtilmiştir. Davalı vekilinin rapora itirazı üzerine öğretim üyesi bilirkişi tarafından hazırlanan ikinci bilirkişi raporunda ise; rücu koşullarının oluşmadığı açıklanarak, bu defa davacı vekilinin rapora itirazı üzerine, öğretim üyeleri tarafından hazırlanan 3.bilirkişi (kurulu) raporunda da; noterin eksik vergi ve harç alması üzerine durumu mükellefe ve vergi dairesine bildirmesi gerektiği, tarhiyatın vergi dairesi tarafından yapılacağı, tarhiyatın tebliği üzerine mükellefin ödeme ya da yasal yollara başvurma konusunda serbest olduğu, vergi dairesi tarafından yapılan bir tarhiyat olmaksızın davacı noterin yaptığı ödeme ile rücu koşullarının oluşmayacağı, davalı aleyhine tahakkuk etmiş bir vergi borcunun bulunmadığı açıklanmıştır.
Mahkemece; bu bilirkişi kurulu raporuna itibar edilerek, davanın reddine karar verilmiştir.
Damga Vergisi Kanununun 24/ 4-5.maddesinde; "Resmi daireler veya noterlerce düzenlenerek kişilere verilen veya dairede bırakılan ve Damga Vergisi hiç alınmayan veya noksan alınan kağıtların vergisi mükelleflere, cezası düzenliyenlere aittir. Vergi ve ceza, vergi için mükelleflere rücu hakkı olmak üzere kağıtları düzenleyenlerden alınır" Harçlar Kanununun 128.maddesinde ise; "Gerekli harçları tamamen almadan işlem yapan memurlar harcın ödenmesinden mükellefler ile müteselsilen sorumludurlar" düzenlemeleri yeralmaktadır. Ancak, benimsenen bilirkişi raporunda, somut olay, anılan yasa maddeleri değerlendirilerek aydınlatılmamıştır.
HUMK"nun 275. ve devamı maddelerinde de; "bilirkişilik" müessesesi düzenlenmiş olup, anılan maddede mahkemenin çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar vereceği düzenlendikten sonra 286.maddede de bilirkişinin oy ve görüşünün hakimi bağlamayacağı düzenlenmiş ise de, işin çözümünde teknik bilgi ve birikimin gerekliliğine inanılarak bilirkişi incelemesi yaptırıldığına göre verilen raporlar çelişkili ise mahkeme, HUMK.nun 283.maddesi hükmüne dayalı olarak, bilirkişiden açıklama ya da ek rapor isteyebileceği gibi 284.maddesi hükmüne dayalı olarak yeni bir bilirkişi heyeti oluşturularak yeni bir rapor alabilir.
Aynı ilkeler 6100 sayılı HMK beşinci bölümünde "bilirkişi incelemesi" ismi altında ve 266-287.maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Bilirkişi raporu kural olarak hâkimi bağlamaz. Hâkim, raporu serbestçe takdir eder. Hâkim, raporu yeterli görmezse, bilirkişiden ek rapor isteyebileceği gibi gerçeğin ortaya çıkması için önceki bilirkişi veya yeniden seçeceği bilirkişi vasıtasıyla yeniden inceleme de yaptırabilir.
Bu durumda; mahkemece, (önceki bilirkişiler dışında) emekli Sayıştay uzman denetçisi olan üç kişilik uzman bilirkişi kurulundan, somut olayı Damga Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanununun ilgili maddelerine göre değerlendiren, itirazları karşılayan, çelişkileri gideren, denetime elverişli, bilimsel verilere dayanan nitelikte rapor alınarak, varılacak sonuca göre hüküm kurulması gerekirken; eksik inceleme ve araştırma sonucu, yetersiz bilirkişi raporu doğrultusunda, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
Bozma nedenine göre, davalının temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 16.03.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.