9. Hukuk Dairesi 2020/3761 E. , 2021/1205 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 2005 yılı Ağustos ayından itibaren davalı kurumda iş makinesi operatörü olarak çalışmaya başladığını, iş yerinde yükleyici operatör olduğunu, davalı idare 25/07/2014 tarih ve 706 sayılı görevlendirme ile davacının kullanmakta olduğu iş makinasının arızalı olduğundan arıza giderilinceye kadar kazıcı-yükleyici özellikli başka iş makinasında görevlendirildiğini bildirdiği, davacının kendisine verilen görevlendirme yazısını iş makinasını kullanacak ehliyeti olmaması gerekçesi ile kabul etmediğini, davalı idarenin 25/07/2014 tarihli yazıları ile müvekiline ehliyetine ve görevine girmeyen bir konuda görevlendirme yaptığını ve aynı gün içerisinde göreve gitmediği takdirde iş akdinin fesh edileceğini, sigorta çıkışının yapılacağını bildirmiş ise de; SGK"dan alınan ve ekte sunulan sigortalı işten ayrılış bildirgesinde müvekkilin davalı iş yerinden 24/07/2014 tarihinde ayrılışının yapıldığı belirtildiğini, bu sebeplerle davalarının kabulü ile bilirkişi raporunda alacağın kesin olarak belli olduğu andan itibaren artırılmak suretiyle, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydı ile şimdilik 200 TL kıdem tazminatı, 150 TL fazla çalışma ücreti, 50 TL ihbar tazminatı, 50 TL yıllık izin alacağı, 50 TL ulusal Bayram ve Genel Tatil Alacağı olmak üzere toplam 500 TL alacağın ödenmesi gerekli tarihlerden itibaren uygulanacak yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı , davaya cevap vermemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz :
Kararı, davalı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil çalışmalarının karşılığının ödenip ödenmediği uyuşmazlık konusudur.
Kural olarak, yargılama aşamasında dayanılıp sunulmayan deliller, temyiz veya karar düzeltme aşamasında sunulamazlar; sunulmuş olsalar bile, bu aşamalardaki incelemeler sırasında dikkate alınamazlar. Bu kuralın tek istisnası, dayanılıp sunulan delillin, o davaya konu borcu söndüren bir nitelik taşıması; örneğin, davaya konu borcun ödenmiş olduğunu gösteren makbuz, ibraname gibi bir belge olmasıdır.
Davanın hukuksal niteliği ve somut olayın özelliği gereği davalı, temyiz aşamasında dava konusu borcu söndüren nitelikte bir belge vermişse, bu belge üzerinde gerekli inceleme yapılmak suretiyle bir karar verilmesi gerekir. Diğer bir anlatımla, yargılama aşaması henüz tamamlanmamış ise böyle durumda, borcu itfa eden belge değerlendirmeye alınmalıdır.
Somut uyuşmazlıkta davacı işyerinde fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil çalışmaları yaptığını ancak karşılıklarını alamadığını iddia etmiş, davalı davaya cevap vermemiştir. Mahkemece dosya içeriğine göre fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil çalışmaları yapıldığı belirlenerek istemlerle ilgili hüküm kurulmuştur. Davalı temyiz talebinde davacının fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil çalışmaları karşılığının ek çalışma karşılığı adı altında ödendiğini savunmuş ve bir kısım ödeme belgelerini temyiz dilekçesine eklemiştir.
Mahkemece davalı vekilince sunulan bu belgeler bir değerlendirmeye tabi tutularak fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının ödenip ödenmediği araştırılarak sonuca gidilmelidir.
3- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Mahkemece, davacının davayı somutlaştırma yükü (HMK m.194), hakimin de davayı aydınlatma yükümlülüğü (HMK m. 31) bulunduğu göz önüne alınarak, davalının sunmuş olduğu özellikle 2011 yılı mayıs-haziran ayları ile mart-nisan aylarına ilişkin banka kayıtlarında yer alan "maaş ve ek ödeme" açıklamalı bu ödemelerin davacıdan sorularak sonucuna göre karar verilmesi gerekir.
Hükmün açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 18.01.2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.