Danıştay Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2016/6792 Esas 2017/802 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/6792
Karar No : 2017/802


Temyiz Eden (Davacı) :
Karşı Taraf (Davalı) :
İstemin Özeti : .... İdare Mahkemesi'nin .... tarih ve E:...; K:.... sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi'nce; dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin esasına geçilerek gereği görüşüldü:
Dava; davacıya, Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Sınav Dersi Yönergesinin 6. maddesinin 2. fıkrasının (i) bendi uyarınca direksiyon sınavlarında bir daha görev verilmeyeceğine ilişkin 28.08.2014 tarih ve 4997 sayılı işlemin iptali ve işlem nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen 20.000,00 TL manevi zararın tazmini istemiyle açılmıştır.
.... İdare Mahkemesince; davacının sürücü belgesi alımı için 13.07.2014 tarihinde Gemlik İlçesi'nde yapılan direksiyon eğitimi dersi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu üyesi olarak görev aldığı, davacının sınav değerlendirme komisyonunda aldığı görev kapsamında ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olarak iki sürücü için 30 dakikalık sınav süresine uymayarak sınavlarını erken tamamlattığı ve bir sürücü için de sınavın sonlandırılması gereken durumlarda kursiyerin araçtan indirilerek sınavın sonlandırılması gerekirken sınava devam ettirdiği hususlarının maarif müfettişliğince yapılan denetim sonucunda tespit edilerek sınav denetim formunda kayıt altına alındığı, bu hale göre davacının üstlendiği görevin gereğini tam olarak yerine getirmediği anlaşıldığından, Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Sınav Dersi Yönergesinin 6. maddesinin 2. fıkrasının (i) bendi gereğince tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine; davacının manevi tazminat istemi yönünden ise, tazminat istemine dayanak gösterilen işlemin bakılan davada hukuka uygun bulunduğu, hukuka uygun işlem nedeniyle idareye tazmin sorumluluğu yüklenemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından; İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı hakkında, direksiyon eğitimi dersi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu üyesi olarak görev yaptığı 13.07.2014 tarihinde yapılan direksiyon uygulama sınavında işleme esas alınan sınav denetim formunda kayıt altına alınan ve mevzuata aykırı olduğu iddia edilen fiilleri gerekçe gösterilerek Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Sınav Dersi Yönergesinin 6. maddesinin 2. fıkrasının (i) bendi gereğince direksiyon sınavlarında bir daha görev verilmeyeceğine ilişkin 28.08.2014 tarih ve 4997 sayılı işlemin tesis edildiği, davacı tarafından anılan işlemin ve işlemin iptali ve 20.000,00 TL manevi zararın tazmini istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu işlemin dayanağı olan 02.04.2014 tarih ve 1360110 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Sınav Dersi Yönergesinin 6. maddesinin 2. fıkrasınının (i) bendinde; direksiyon eğitimi dersi sınav uygulama ve değerlendirme komisyonu ile diğer görevlilerden sınavda mevzuata aykırı hareket ettiği tespit edilenlere, herhangi bir inceleme veya soruşturmaya gerek kalmaksızın bir daha görev verilmeyeceği, düzenlenmiştir.
Anılan Yönerge hükmünün iptali istemiyle açılan dava sonucunda Danıştay Onbeşinci Dairesi'nin 18/10/2016 tarih ve E:2016/92; K:2016/4981 sayılı kararı ile; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 42. maddesinde sınavlar, sınav yapıcılarının nitelikleri ile diğer usul ve esasların, İçişleri Bakanlığı'nın uygun görüşü alınarak Milli Eğitim Bakanlınca çıkarılacak yönetmelik (Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği) ile düzenlenmesinin öngörüldüğü, bu durumda 2918 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca yönetmelik ile düzenlenmesi gereken konularda düzenleme getirmesi nedeniyle dava konusu Yönerge hükmünün hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Dairemizin yukarıda anılan kararıyla dava konusu işlemin dayanağı Yönerge hükmü iptal edildiğinden, ortaya çıkan yeni hukuki durum nedeniyle işlem hukuka aykırı hale gelmiştir.
Durum böyle olunca; İdare Mahkemesince, davacıya direksiyon sınavlarında bir daha görev verilmeyeceğine ilişkin 28.08.2014 tarih ve 4997 sayılı işlem yönünden işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolunda verilen kararın temyize konu bu kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Öte yandan; anılan iptal kararı sonrasında Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğin 05.12.2015 tarih ve 29553 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelik değişikliği ile yeniden düzenlenen 29. maddesinin 6. fıkrasında; "Sınav yürütme komisyonu üyeleri, direksiyon eğitimi dersi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu başkan ve üyeleri, sınavda görevli diğer personel ve direksiyon usta öğreticilerinden görevine gelmeyen, geç gelen veya sınavda ilgili mevzuatta belirtilen görevleri yapmayan veya aykırı hareket edildiği gerekli inceleme ve soruşturma sonucunda tespit edilenlere sınav yürütme komisyonu başkanı bir yıl süreyle görev verilmemesini sağlar. Ayrıca bu kişiler hakkında idari işlem yapılır." hükmüne yer verilmiş olup; söz konusu maddenin iptali istemiyle açılan davada, Dairemizin 12/10/2016 tarih ve E:2016/6791 sayılı kararı ile; dava konusu düzenlemeyle, trafik kazalarının önüne geçilebilmesi amacıyla mevzuata aykırı hareket eden görevlilere "sınavlarda bir yıl süreyle görev verilmemesi" şeklinde bir yaptırım uygulanması hükme bağlanmış ise de ulaşılmak istenen amaç ile yaptırım arasında makul bir dengenin sağlanabilmesi için mevzuata aykırı eylemin ağırlığına göre kademeli bir yaptırım sisteminin uygulanması gerektiği, her türlü mevzuata aykırılık için bir yıl gibi uzunca bir süre hak mahrumiyetine sebep olacak türden bir idari yaptırımın getirilmesinin fiil ile yaptırım arasındaki dengenin bozulmasına yol açacağı, dava konusu düzenlenmenin bu açıdan ölçülülük ilkesine aykırı olduğu, ayrıca dava konusu düzenlemenin çalışma hakkına ilişkin olduğundan uygulanması halinde telafisi güç ve imkansız zararların doğacağı gerekçesiyle yürütmenin durdurulması kararı verilmiştir.
Temyize konu Mahkeme kararının, davacının manevi tazminat istemi yönünden verilen davanın reddine ilişkin kısmının temyiz incelemesine gelince;
İdare Mahkemesince, davacının manevi tazminat istemi hakkında bozma kararı üzerine yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden; davacının kararın bu kısmına ilişkin temyiz isteminin bu aşamada incelenmesine olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile .... İdare Mahkemesi'nin .... tarih ve E:....; K:.... sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, kullanılmayan yürütmeyi durdurma harcının istemi halinde davacıya iadesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/02/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.