MAHKEMESİ:Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin alacağının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalı ... Üretim A.Ş., davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalı, davaya karşı cevap vermemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalı ... Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı ... Üretim A.Ş.’nin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının fazla mesai alacağının hesaplanmasında uyuşmazlık vardır.
Somut uyuşmazlıkta; davacı taraf dava dilekçesinde çalışmalarının bir kısmında, kış dönemini vardiyalı olarak işyerinde, yaz dönemini de (Nisan-Kasım ayları arası) arazide geçirdiğini, vardiyalı çalışmasının haftanın 6 günü saat 08.00-16.00, 24.00-08.00 vardiyaları şeklinde, ara dinlenme verilmeden olduğunu, yaz dönemindeki çalışmalarının sabah saat 08.00’de başlayıp akşam saat 18.00’e kadar sürdüğünü iddia etmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, tanık beyanları kapsamında davacının kış dönemlerinde (15 EKİM-1 NİSAN) hafta tatili olmaksızın kalorifer yakım işinde haftada 7 gün 08.00-16.00, 16.00-24.00 ve 24.00-08.00 saatlerinde vardiyalı olarak çalıştığı, yaz döneminde(1 NİSAN-15 EKİM) ise hafta tatili olmaksızın 08.00-18.00 saatleri arasında çalıştığı, bu durumda kışın haftada 56 saat çalışma, yaz dönemlerinde ise 1 saat ara dinlenme ile 63 saat çalışma yapıldığının hesap edildiği, haftada 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai nitelendirileceğinden davacının haftalık fazla mesai süresinin kış dönemi 11 saat, yaz dönemi 18 saat olduğu belirtilmiştir. Ancak, yapılan bu değerlendirmeye göre davacının talebinin aşıldığı görülmektedir. Fazla mesai alacağı yönünden taleple de bağlı kalınarak davacının kış dönemi ara dinlenme olmaksızın haftada 6 gün 8 saat çalışması neticesinde toplam 48 saat çalıştığı ve buna göre haftalık 3 saat fazla mesai yaptığı, yaz dönemi ise haftanın 6 günü 10 saat çalışma ve 1 saat ara dinlenme verilmesi neticesinde günlük 9 saatten toplam 54 saat çalıştığı ve buna göre de haftalık 9 saat fazla mesai yaptığı kabulüyle hesaplama yapılması dosya kapsamına uygun düşecektir.
Eksik inceleme ile yazılı şekilde verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Davacının yıllık izin ücreti alacağı olup olmadığı konusunda da taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.4857 sayılı İş Kanununun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada ilişkinin sona erme şeklinin ve haklı olup olmadığının önemi bulunmamaktadır.Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.Sözleşmenin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece, iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zamanaşımı da, iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.Yıllık izin hakkı anayasal temeli olan bir dinlenme hakkı olup, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında ücrete dönüşmez ve bu haktan vazgeçilemez. İşçinin iş sözleşmesinin devamı süresinde kullanmadığı yıllık izinlere ait ücreti istemesi mümkün değildir. Bu nedenle, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında izin hakkının bulunduğunun tespitini istemesinde hukuki menfaati vardır.
Somut uyuşmazlıkta, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davalı işyerinde 12 yılı aşkın çalışması olduğu tespit edilen davacının tüm çalışma süresi boyunca hak ettiği yıllık ücretli izin süresinin 204 gün olduğu belirlenmiş ve davacının hiç izin kullanmadığı kabul edilerek karar verilmiştir. Ancak, davalı ... genel Müdürlüğünce bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ekinde bir kısım izin formları sunulmuş olup bu izin formları Mahkemece değerlendirilmemiştir. Davacının uzun yıllar (12 yıl boyunca) yıllık ücretli izin kullanmadan çalışması hayatın olağan akışına aykırı olduğundan ve dosyaya sunulan izin formları değerlendirilmediğinden, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 31. maddesi uyarınca hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde; mahkemece, davacı asil çağrılarak izin formları da gösterilmek suretiyle yıllık izinlerle ilgili beyanının alınmasından sonra sonucuna ve tüm dosya kapsamına göre değerlendirme yapılarak bir karar verilmelidir.
4-Karar başlığında davalı ... Üretim A.Ş."nin unvanının "..." şeklinde yazılması da hatalı olmuştur.SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23.01.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.