20. Hukuk Dairesi 2016/13211 E. , 2018/5417 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı 17.05.2013 ......le tarihli dilekçesi ile; ......... çalışma alanında bulunan ve ......... sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümü hakkında tesis .........sundan önceki kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulü ile ......... ili, ......... ilçesi, .........nde kain ve ......... çalışmalarında tescil harici bırakılan ......... Doğrul tarafından hazırlanan 22/05/2014 tarihli raporuna ekli krokisinde (D) harfi ile gösterilen 4.222,70 m²"lik alanın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, Medenî Kanunun 713. maddesi hükmü uyarınca tapusuz olan taşınmazın tesciline ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde 5304 sayılı Kanun ile değişik 3402 sayılı Kanunun 4. maddesi hükmüne göre ...... sınırlandırması yapılmıştır.
Dava, Medenî Kanunun 713. maddesi hükmü uyarınca zilyetliğe dayalı olarak tescil istemine ilişkin olup mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de verilen karar usûl ve kanuna aykırıdır.
Şöyle ki; dava, TMK"nın 713. maddesi hükümlerine göre açılmış tescil davası olduğuna göre böyle bir davada TMK"nın 713/4. maddesine göre tescile konu edilen yerin gazeteyle bir defa ve ayrıca taşınmazın bulunduğu yerde uygun araç ve aralıklarla en az üç defa ilân olunması ve aynı Kanunun 713/3. maddesi uyarınca davanın, yasal hasım olan ... ve ilgili kamu tüzel kişiliğine birlikte yöneltilmesi zorunludur. Somut olayda ise; TMK"nın 713/3. fıkrası gereğince dava, yasal hasım durumunda bulunan ..."ye yöneltilmekle yetinilmiş, yasal hasım olarak bulunması zorunlu olan ......... Tüzel Kişiliği davada yer almamış, ... vekili tarafından taşınmazın ...... olduğu ileri sürülmüş iken ilgili kamu tüzel kişisi olan ...... Yönetimi de davaya dahil edilmemiştir. Gerekli ilanlar yapılmadan ve taraf teşkili sağlanmadan hüküm kurulması doğru değildir.
Ayrıca, mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya da yeterli ve elverişli değildir. Dava, Medenî Kanunun 713. maddesi hükmü uyarınca tapusuz olan taşınmazın tescili istemine ilişkin olup dava edilen taşınmazın tapulama dışı kalma sebebi, çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde imar planı çalışmaları yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa ilk kez hangi tarihte yapılıp onaylandığı, imar revize çalışmaları yapılmışsa hangi tarihte yapıldığı araştırılmamış, yapılmışsa buna ilişkin evrak-ı müsbitenin ve imar planı ......ları getirilmemiş, çekişmeli taşınmaza komşu, tescil davası sonucunda kişiler adına tesciline karar verilen veya halen davası devam eden taşınmazlar bulunup bulunmadığı araştırılarak bunlara ilişkin dava dosyaları da getirtilerek değerlendirilmemiş, davacı gerçek kişi kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak dava açmış olduğuna göre, davaya konu taşınmazın zilyetlikle kazanılabilecek yerlerden olup olmadığı ve zilyetlik koşullarının davacı yararına gerçekleşip gerçekleşmediği de usûlünce araştırılmamıştır.
Bu cümleden olarak; davaya konu taşınmazın bulunduğu yöreye ait en eski tarihli ...... ......ları ve dayanağı ...... fotoğrafları ile dava tarihinden 15-20 yıl öncesine ait ...... fotoğrafları ile bu fotoğraflardan elde edilmiş ...... ......ları ile ...... fotogrametri yöntemiyle düzenlenmiş ......... paftası örneği getirtilerek uygulanıp davaya konu taşınmazın niteliği ile konumu ve o tarihlerde tasarruf edilen yerlerden olup olmadığı saptanmamış, taşınmaz bölümlerinin eğimi net olarak belirlenmemiş, ...... bilirkişisi raporunda 3402 sayılı Kanunun 17. maddesi uyarınca da imar ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği hususu tespit edilmemiştir. Eksik incelemeye dayalı hüküm kurulamaz.
Bu nedenlerle; mahkemece öncelikle, TMK"nın 713/4-5 maddesi gereğince gazete ile bir defa ve ayrıca taşınmazın bulunduğu yerde uygun araç ve aralıklarla en az üç defa ilân edilmeli ve son ilân tarihinden başlayarak üç aylık itiraz süresi beklenmeli, ...... Yönetimi ve ......... Tüzel Kişiliği davaya dahil edilerek husumet yaygınlaştırılmalı, yörede yapılan genel arazi .........sunda taşınmazın tapulama dışı kalma sebebi, çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde şehir imar planı çalışmaları yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa ilk kez hangi tarihte yapılıp onaylandığı, imar revize çalışmaları yapılmışsa hangi tarihte yapıldığı, yapılmışsa buna ilişkin evrak-ı müsbitenin ve imar planı ......ları, dava konusu taşınmaza bitişik ya da yakın komşu parsellerin, ......... tespit tutanak örnekleri ve bu parsellere uygulanan tapu ve vergi kayıtları ilk oluşturulduğu günden itibaren tüm gittileri, komşu, tescil davası sonucunda kişiler adına tesciline karar verilen veya halen davası devam eden taşınmazlar bulunup bulunmadığı araştırılarak bunlara ilişkin dava dosyaları, davaya konu taşınmazın bulunduğu yöreye ait en eski tarihli ...... ......ları ve dayanağı ...... fotoğrafları ile dava tarihinden 15-20 yıl öncesine ait ...... fotoğrafları ile bu fotoğraflardan elde edilmiş ...... ......ları ile münhanili ......... paftası, halihazır ...... ve ...... ...... örneği ilgili yerlerden getirtildikten sonra, önceki bilirkişiler dışında halen ...... ve ...... Bakanlığı (...... ve.........Bakanlığı) ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman ...... yüksek ......leri arasından seçilecek bir ...... ......i ve bir ...... ......inden veya olmadığı takdirde bir tapu fen memuru, bir ...... yüksek ......i ile yerel bilirkişiler ve davacı tanıkları eşliğinde yeniden keşif yapılarak getirtilen ...... fotoğrafı ve ...... ......ları çekişmeli taşınmaz ile birlikte ...... araziye de uygulanmak suretiyle, bu belgelerde taşınmazın ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyetlikle ......dan ...... kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ......dan yer kazanılamayacağı, öncesi ...... olan yerin üzerindeki ...... bitki örtüsü yok edilmiş olsa dahi, salt ...... toprağının ...... sayılan yer olduğu düşünülmeli; fen ve uzman ...... bilirkişiler eliyle yerine uygulanacak taşınmazın konumunu gösteren orijinal-renkli (renkli fotokopi) ...... ......larının ölçeği ......... paftası ölçeğine, yine ......... paftası ölçeği de ...... ......sı ölçeğine çevrildikten sonra, her iki ...... komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu ...... parsellerle birlikte ...... ......ları ile ...... fotoğrafları üzerinde gösterecekleri ayrı renklerle işaretli ve bilirkişilerin onayını taşıyan, duraksamaya yer vermeyecek nitelikte kroki düzenlettirilmeli, yine fotogrametri yöntemiyle düzenlenen ......... paftalarında zilyet ve tasarruf edilen yerlerden olup olmadığı ile ön bindirmeli çekilen ve birbirini izleyen ......ik çift ...... fotoğraflarının ...... aletiyle ve üç boyutlu olarak incelenip taşınmazın niteliğinin, konumunun ve kullanım durumunun, imar ve ihya ile zilyetliğin hangi tarihte başlayıp tamamlandığı belirlenmeli, ayrıca münhanili ......... paftasından, ...... ......sı, halihazır ...... ve ...... ......lardan da yararlanılmak suretiyle çekişmeli yerin gerçek ve kesin eğimi belirlenmeli, irtibatlı kroki düzenlettirilmeli; ...... bilirkişisi tarafından taşınmazın ...... örnekleri alınıp, bilimsel analizleri yapılarak kaç yıldır tarımda kullanıldığı konusunda rapor alınmalı, taşınmazın her bir bölümünün ...... yapısı ve üzerindeki ağaçların............ dağılımı, tarım bitkileri yetiştirilip yetiştirilemeyeceği, hangi tür tarım bitkileri yetiştirilmesine uygun olduğu ayrıntılı açıklanmalı, keşif sırasında hâkim gözetiminde, taşınmazın ayrı ayrı dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dava dosyası içine konulmalı; mahalli bilirkişiler, tesbit tutanağı bilirkişileri ve zilyetlik tanıkları taşınmaz başında dinlenmeli; taşınmazın kimler tarafından kullanıldığı, zilyetliğin ne zaman başladığı, kimden kime geçtiği kaç yıl, ne şekilde devam ettiği, taşınmaz üzerindeki ağaçların ne zamandan beri zeminde mevcut olduğu, kendiliğinden mi dikim yoluyla mı yetiştiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınıp; taşınmazın komşu parseller ile birlikte değerlendirilmek suretiyle zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı, dava tarihine kadar gerçek kişi yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli, taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı konusunda fen bilirkişiden rapor alınıp, imar ve ihyanın tamamlandığı tarihten taşınmazın onaylanan imar planı kapsamına alındığı tarihe kadar yirmi yıllık kazanma süresi hesaplanmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmalı bu taşınmazı sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı, taşınmaza komşu tescil davaları da nazara alınarak toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir karar verilmelidir.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ile ve keşfe götürülmeyen bilirkişinin raporu esas alınarak hüküm kurulması usûl ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı Hazinenin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA 10/09/2018 günü oy birliğiyle karar verildi.