21. Hukuk Dairesi 2016/3635 E. , 2017/6193 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının , davalı işyerinde geçen ve davalı Kuruma bildirimi yapılmayan 18.02.2008-08.03.2008 tarihleri arasında 18 gün, 27.10.2008-06.11.2008 tarihleri arasında 9 gün, 25.12.2008- 03.02.2009 tarihleri arasında 32 gün, 10.12.2009-15.03.2010 tarihleri arasında 95 günlük hizmeti ile davalı işverene ait işyerinde geçen tüm çalışması yönünden prime esas kazancının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
1- Hizmet tespiti yönünden;
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtayın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 08/03/2008 tarihinden itibaren davalıya ait değişik işyerlerinden giriş çıkışlarla bir kısım çalışmalarının bildirildiği, 09/02/2009-03/06/2009 tarihleri arasındaki çalışmasının dava dışı 1006428 sicil sayılı ... Üretim ve .... A.Ş ye ait işyerinden bildirildiği, davalı şirketce her yıl resmi kurumlardan ihale ile alınan kısa süreli, yıl içerisinde tamamlanan arazi toplulaştırma ve sulama suyu temini işlerinde davacının tekniker olarak çalıştığının bildirildiği, davalı işverence yapılan arazi toplulaştırma ve sulama tesisi tamamlama inşaatlarına ilişkin bir kısım sözleşme ve kesin kabul tutanaklarının dosya kapsamına alındığı, davacının banka hesap ekstrelerinin bulunduğu, dinlenen tanıkların bir kısmının davacının davalı şirket adına kontrol işini yaptığını veya şirket sorumlusu görevini üstlendiğini beyan ettikleri, dosya kapsamındaki ücret bordrolarının imzasız olduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda, hizmet tespiti bakımından; ihale arası boşluklarda nerede ve hangi şartlarda çalıştığı davacıdan açıklattırılmadan, ihtilaf konusu dönemin tamamında çalışması bulunan bordro tanıkları dinlenilmeden eksik inceleme ve araştırma ile karar verilmiş olduğu anlaşılmış olup karar bu yönü ile usul ve yasaya aykırıdır.
Yapılacak iş, davalı işyerinden bildirim yapılmayan sürelerde ve ihale arası boşluklarda davacının nerede ve hangi şartlarda çalıştığını açıklattırmak , dönem bordrolarında ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak,çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
2- Ücret tespiti yönünden;
Yapılacak iş, öncelikle davacının yaptığı işi somutlaştırıp netleştirmek, işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, davalı işverenin bordrolarında kayıtlı diğer işçilerin beyanına başvurmak, davacının davalı işyerinde tam olarak ne iş yaptığını, görevinin ne olduğunu sormak, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığının belirlenmesi halinde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun anlaşılması halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yapmak, elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 12/09/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.