MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ...,.... Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında, satın alma, irsen intikal ve taksim, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adına tescili istemiyle Hazine ve ... Köyü Tüzel Kişiliği aleyhine dava açmıştır. Yargılama sırasında ... ve ... davaya dahil edilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın reddine, davalı Hazinenin TMK’nın 713/6. maddesi gereğince tescil talebinde bulunması nedeniyle, fen bilirkişilerinin krokisinde (A) harfi ile gösterilen 5.259,72 metrekarelik, (B) harfiyle gösterilen 31.865,51 metrekarelik taşınmazların davalı Hazine adına yeni parsel numarası ile arsa vasfıyla tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı vekili, dahili davalı ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, imar-ihya ve kazanmayı sağlayan zilyetlik hukuksal sebeplerine dayalı olarak açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkin olup, mahkemece, dava konusu taşınmaz üzerinde davacı lehine zilyetlik yoluyla taşınmaz edinme koşullarının gerçekleşmediği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Bir arazinin niteliğini, kullanım durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, imar-ihyaya konu edilip edilmediğini ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi belirlemede en etkili yöntem hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde, mahkeme hava fotoğraflarından yöntemine uygun şekilde ve yeterince yararlanılmamış, hava fotoğrafları üzerinde bu konuda uzmanlıkları bulunmayan jeoloji ve ziraat mühendisi bilirkişiler tarafından inceleme yapılmış, harita mühendisi tarafından hava fotoğrafında taşınmazın yerinin gösterilmesi ile yetinilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece, dava konusu taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu belirtilerek tescil harici bırakıldığı anlaşıldığından, öncelikle 3402 sayılı Kanun’un 17. maddesinde belirtilen koşulların sağlanıp sağlanmadığı irdelenmeli ve bu kapsamda; dava tarihinden en az 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı tarihte çekilmiş ve iktisap evresine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilerek dosya ikmal edilmeli, sonrasında yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla mahallinde yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi davada yararı bulunmayan mahalli bilirkişiler ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, imar-ihya edilip edilmediği, edilmişse imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorularak, maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasında oluşacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmazın hava fotoğraflarının çekildiği tarihe göre kültür arazisi niteliğinde olup olmadığını, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, imar-ihyaya konu edilip edilmediğini, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını içerir, gerekçeli ve denetime açık rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinden, hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlemesi istenmeli; fen bilirkişisinden, keşfi izlemeye ve denetlemeye olanak verir ayrıntılı rapor ve kroki alınmalı; bu şekilde tescili istenen taşınmazın niteliği kesin olarak belirlenerek, TMK"nın 713/4. maddesi uyarınca yasal ilanlar yaptırıldıktan sonra, toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle 3402 sayılı Kanun"un 14 ve 17. maddelerinde öngörülen koşulların dava tarihine kadar davacı yararına gerçekleşip gerçekleşmediği tespit edilmeli ve varılan sonuca göre karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırmayla yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine,
yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.12.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.