4. Hukuk Dairesi 2015/11514 E. , 2016/2020 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yerel mahkemece verilen gün ve sayısı yukarıda yazılı kararın; Dairemizin 29/04/2015 gün ve 2014/5525-2015/5339 sayılı ilamıyla bozulmasına karar verilmiştir. Süresi içinde taraflar vekillerince kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla HUMK’un 440-442. maddeleri uyarınca tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1- Temyiz ilamında bildirilen gerektirici nedenler karşısında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun değişik 440. maddesinde sayılan nedenlerden hiç birine uygun davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan karar düzeltme itirazları reddedilmelidir.
2- Davacının diğer karar düzeltme itirazına gelince;
Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine dair verilen karar, Dairemizin 29/04/2015 gün 2014/5525 esas, 2015/5339 karar sayılı ilamı ile bozulmuş; taraflarca kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Dairemizin bozma ilamında; davalı tarafından davacı aleyhine İcra Dairesinin 2008/6202 sayılı dosyası ile yapılan icra takibinin kesinleşmesi üzerine, davacıya ait 3246 ada 17 nolu parseldeki taşınmazın 1/4 hissesinin icra dairesi tarafından 23/11/2009 tarihinde yapılan 2. açık artırmada alacağa mahsuben davalıya satılarak borcun 61.500,00 TL"sinin ödendiği, davacının, borcun ödenen bu kısmı ile ilgili ödeme tarihinden itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde istirdat davası açabilecekken açmadığından, artık bu kısımla ilgili menfi tespit davası açmasının mümkün olmadığı, ancak takip konusu alacağın 230.000,00 TL olduğu gözetildiğinde borcun ödenmeyen 168.500,00 TL"lik kısmı yönünden davacının menfi tespit davası açmakta hukuki yararının bulunduğu belirtilmiştir.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu"nun 72/7. maddesinde; "Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir" hükmü düzenlenmiştir. Bu hüküm uyarınca; bir yıllık hak düşürücü sürenin başlayabilmesi için borcun tamamının ödenmesi gerekir. Dosya kapsamından, takip konusu borcun tamamının ödenmediği anlaşıldığına göre; 61.500,00 TL yönünden artık menfi tespit davası açılmasının mümkün olmadığı yolundaki bozma gerekçemiz yerinde değildir.
Diğer yandan; davalı takip talebinde alacağın sebebini taşınmaz devrinden kaynaklanan hak ve alacak olarak olarak göstermiştir. Mahkemece alacağın sebebi olarak kabul edilen İcra Müdürlüğünün 1992/1462 sayılı dosyası, ....."ya gönderildiğinden dosyaya kazandırılamamıştır. Davalının dosyaya delil olarak sunduğu 17/06/1993 tarihli vergi dairesi makbuzu ve ...."nün 18/12/1993 tarihli haciz yazısı, davalının davacıya ait taşınmaz hissesini satın aldığının delili olarak kabul edilemez. Bu konuda davacı tarafından tanık dinlenilmesine de muvafakat edilmemiştir. Davalı, taşınmaz hissesinin satın alındığına dair yazılı bir delil ya da yazılı delil başlangıcı olarak kabul edilebilecek bir belge de ibraz edememiştir. Şu halde, takip konusu alacağın varlığını ispatla yükümlü olan davalı, alacağını ispat edememiştir.
Mahkemece, yukarıda belirtilen yönler gözetilerek; takip konusu borcun tümü yönünden davacının menfi tespit davasının kabulü gerekirken, ispat yükünün davacı tarafta bulunduğundan bahisle davanın reddine karar verilmiş olması doğru değildir. Açıklanan nedenlerle davacının karar düzeltme istemi kabul edilmeli, Dairemizin 29/04/2015 gün 2014/5525 esas, 2015/5339 karar sayılı bozma ilamı kaldırılmalı ve mahkeme kararı, yukarıda gösterilen değişik gerekçe ile bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda gösterilen nedenlerle; HUMK’un 440-442 maddeleri gereğince davacının karar düzeltme isteminin kabulüne, Dairemizin 29/04/2015 gün 2014/5525 esas, 2015/5339 karar sayılı bozma kararının kaldırılmasına, kararın, yukarıda (2) numaralı bentte gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, davalının tüm, davacının diğer karar düzeltme itirazlarının (1) numaralı bentte gösterilen nedenlerle reddine, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 442/3. ve 4421 sayılı Kanunun 2. ve 4/b-1. maddeleri gereğince takdiren 261,00 TL para cezası ve aşağıda yazılı ret karar harcının davalı yükletilmesine, tashihi karar talep eden davacıdan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 18/02/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.