MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Bozma gereklerinin tam olarak yerine getirilmediği, yapılan araştırma ve incelemenin de karar vermeye yeterli bulunmadığı belirtilerek; öncelikle, davacılardan ... yargılama sırasında ölmüş olup vekalet ilişkisi ölümle sona erdiğinden, adı geçen bu davacı yönünden dava koşullarından olan taraf teşkilinin sağlanması, dava konusu taşınmazların davacılara intikal şekli üzerinde durulması, davacıların göstereceği tanıkların usulüne uygun olarak davet edilmek suretiyle taşınmaz başında dinlenilmesi, davacılar ve miras bırakanın taşınmazlar üzerindeki zilyetliğinin süreci, sürdürülüş biçimi ve tespit tarihine kadar davacılar ve miras bırakan lehine kazanma koşullarının oluşup oluşmadığının araştırılması, 342 ada 5 parselden ifraz yoluyla oluşan 195 parselin pilon yeri olarak kamu emlağına dönüştüğünün dikkate alınması ve ondan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre hüküm kurulması” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, temyize konu çekişmeli 342 ada 194, 365 ada 3, 367 ada 2 ve 503 ada 7 parsel sayılı taşınmazların davalı Hazine adına olan tapu kayıtlarının iptali ile, taşınmazların 1/2’şer payının davacı ... adına, 1/2’şer payının ise Diyarbakır 3. Noterliği’nin 07.02.2014 tarih ve 3336 numaralı veraset ilamındaki payları oranında ... mirasçıları adına miras payları oranında tapuya kayıt ve tescillerine; 342 ada 195 parsel sayılı pilon yeri üzerinde davacıların zilyetliğinin tespitine karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, dava konusu taşınmazlar üzerinde, davacılar yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşmiş olduğu gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, mahkemece uyulan bozma ilamında, yöntemince zilyetlik araştırılması yapılması gereğine

işaret edilmesine rağmen, bozma ilamı sonrası yapılan keşfe ziraatçi bilirkişi götürülmemiş, bozma öncesi dosyaya ibraz edilen ve dava konusu taşınmazlardan çalılık, taşlık, kayalık ve tarıma elverişli olmayan kısımların bulunduğunu belirten ve birbiriyle çelişkili, yetersiz ziraat bilirkişi raporları ile yerel bilirkişi ve tanıkların soyut beyanları hükme esas alınmış, böylelikle bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayanılarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazları gösteren tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilerek dosya arasına konulduktan sonra, taşınmazlar başında yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi heyeti, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisi hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmalı, yapılacak keşifte taşınmazların geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, zilyetlik var ise terk edilip edilmediği hususlarında mahalli bilirkişiler ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan, önceki raporları da irdeler şekilde, çekişmeli taşınmazların niteliklerini, toprak yapılarını, zirai faaliyete konu olup olmadıklarını, zilyetliğin kimden kime ne zaman geçtiği ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü hususlarını ve çekişmeli taşınmazların kullanım durumlarını kesin olarak belirleyen, bilimsel verilere dayalı ayrıntılı rapor alınmalı, dava konusu taşınmazların tüm yönlerinden çekilmiş fotoğrafları dosya arasına konulmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisinden belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları ile dosya arasında bulunan 1984 tarihli hava fotoğrafı üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılmak sureti ile, çekişmeli taşınmazların sınırlarını ve niteliğini, taşınmazlar üzerinde imar-ihyanın tamamlandığı tarih ile taşınmazlarda sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli; bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu yönler gözetilmeksizin, eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.