MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki ilk derece mahkemesinde görülen tazminat davasında verilen davanın reddine ilişkin hüküm hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelenmesi sonucunda; esas yönünden istinaf isteminin reddine ilişkin kararın, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, davalı şirketin yapımını üstlendiği Kars İl Emniyet Müdürlüğü Hizmet Binası Yapım İşi"nde dış cephe inşaatının yapılması için dava dışı ... Yapı Endüstrisi San Tic Ltd Şti ile taşeron sözleşmesi imzaladığını, dava dışı ... Cephe Sistemleri Ltd Şti"nin söz konusu dış cephe imalatını dava dışı ... Yapı Endüstrisi San Tic Ltd Şti ile birlikte yaptığını, müvekkili şirket tarafından ise davaya konu inşaatta kullanılmak üzere dava dışı ... Cephe Sistemleri Ltd Şti"ne sözleşme karşılığında inşaat iskelesi kiralanarak teslim edildiğini, bir süre sonra dava dışı ... Cephe Sistemleri Ltd.Şti. ve/veya ... Yapı Endüstrisi San.ve Tic.Ltd.Şti. yetkilisinin iskelelerin işinin bittiğini ve sökülerek nakliyeye hazır olduğunu söylemesi üzerine müvekkili şirket tarafından iskeleleri teslim almak üzere tır gönderildiğini, ancak davalı şirket yetkilisinin davadışı ... Yapı Endüstrisi San Tic Ltd Şti ile aralarında sorun olduğunu ve bu sorun çözülene kadar iskeleleri rehin tutacaklarını belirterek iskelelerin tesliminden imtina ettiğini, davalı şirketin iskeleleri usulsüz olarak hapsettiği tarihten itibaren işleyecek kira bedeli ile birlikte davaya konu iskelelerin sağlam ise aynen iadesini, iskelelerde kabul edilebilir zarar var ise mevcut zararların tespit edilerek tazminini, iskeleler kullanılmaz hale gelmiş ise veya tamiri ekonomik değilse iskelelerin güncel bedelinin davalı şirketten tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili şirket ile arasında taşeron sözleşmesi olan davadışı ... Yapı Endüstrisi San Tic Ltd Şti’nin sözleşmeden kaynaklı imalatların bir kısmını hiç yapmadığını, bir kısmını hatalı yaptığını, bununla birlikte belli bir süre sonra iş sahasını tamamen terk ettiğini, yetkili ve çalışanlarına ulaşılamadığını, aralarındaki sözleşmenin ihbarname ile feshedildiğini, söz konusu ihbarnamede taşeron şirketin sorumlu olduğu zararların tespit edilmesi sürecinde tüm alacakları konusunda hapis hakkını kullanacaklarının belirtildiğini, davacı şirket ile müvekkili şirket arasında kira akdi bulunmadığını, bu nedenle müvekkili şirkete husumet düşmediğini belirterek davanın reddini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesince, dosya kapsamı, tarafların iddia ve savunmaları değerlendirilerek; davacı şirketin sözleşme ilişkisi içerisinde bulunduğu dava dışı ... Cephe Sistemleri Ltd Şti"den talepte bulunabileceği, davalı şirkete husumet düşmediği gerekçesiyle davanın HMK"nun 114/1-d, 115/1-2 maddeleri uyarınca taraf ehliyeti (pasif husumet) yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiş; karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK 355. maddesindeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olmasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün HMK 370/1. maddesi gereğince ONANMASINA, HMK’nın 373. maddesi uyarınca dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine, peşin alınan harcın onama harcına mahsubuna, 09/06/2021 gününde oy çokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY:

Davacı .... Ltd. Şirketi, davalı .... Tic. A.Ş"nin Kars İl Emniyet Müdürlüğü hizmet binası yapım işini aldığını, ... Yapı Ltd. ile taşeron sözleşmesini yaptığını, ... şirketinin bu işi yine dava dışı ... Sistemleri Ltd. Şirketi ile birlikte yaptığını ve kendisine ait iskeleyi ... şirketine sözleşme ile kiraya verdiğini inşaatın bitiminde yüklenici davalının iskeleyi vermediğini taşeronla aralarında sorun olduğunu hapis hakları olduğunu ve rehin tutacaklarını söylediğini ileri sürerek terditli olarak iskelenin aynen iadesini kullanılabilir değilse güncel değerini talep etmiştir.
Mahkemece davanın haksız fiile dayalı açıldığını, herkesin kendi akdine başvurulması gerektiği gerekçesiyle davanın husumet nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
BAM"nin bu gerekçesine katılmak mümkün değildir.
Davacının tedritli olarak açtığı bu davada öncelikle menkulu hapis hakkını kullandım diyerek elinde bulunduran davalı şirketten aynen iade, olmazsa bedelini istemektedir.
MK. 683. maddesi düzenlenmesine göre "birşeye malik olan kimse hukuk düzeni sınırları içinde o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir. Malik malını haksız olarak elinde bulunduran kimseye karşı istikhak davası açılabileceği gibi her türlü haksız el atmanın önlenmesini de dava edebilir.
Bu dava ile mal sahibinin zilliyetliğinin korunması amaçlandığından mülkiyet hakkına konu olan her mal taşınır (m.d. 762 mad.) veya taşınmaz (m.d 704) istikhak davasına konu olur. Bu tip davalar uygulamada "adi istihkak davası" olarak görülmektedir.
Eldeki davada davalı şirkete yönelik olarak ... Şirketi ve davacı şirket, noter kanalı ile ihbarnameler göndermiş davalı şirket ise iş bu belgeleri iade ettiğini bildirmiştir.
HMK 31/33 md. hükümlerine göre Türk Hukukunu uygulamak durumunda olan mahkeme eldeki davaları nitelemelidir. İleri sürülüşe göre eldeki dava "adi istihkak" davası olarak görülmelidir. Yargılamada, yapılan sözleşmelerin tarafları davalı savunmaları da gözönüne alınarak (Muaccel olarak var mıdır- zilyetlik oluşmuş mudur- iyi niyet var mıdır -v.s) MK 683-950-991 maddeleri birlikte değerlendirilerek toplanan toplanacak delillere göre karar verilmesi gerekirken "herkesin kendi akidine başvurması" gerektiği belirtilerek HMK"nın 27 md düzenlenen ...."hukuki dinlenilme hakkı ilkesine aykırı şekilde eksik inceleme ile davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
Yukarıda açıkladığımız maddi ve hukuksal olgulara göre BAM kararının bozulması görüşünde olduğumuzdan sayın çoğunluğun onama kararına katılmıyoruz.09/06/2021