3. Hukuk Dairesi 2017/15760 E. , 2018/1750 K.
"İçtihat Metni"Davacı .... ile davalı ... aralarındaki itirazın iptali davasına dair ... 14.Sulh Hukuk Mahkemesinden verilen 06/10/2016 günlü ve 2016/522 E.-2016/898 K. sayılı hükmün bozulması hakkında dairece verilen 04/07/2017 günlü ve 2017/1354 E.-2017/11006 K.sayılı ilama karşı davacı ve davalı tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, mülkiyeti davalıya ait 6087 m² taşınmaz üzerine yap-işlet-devret modeli ile akaryakıt istasyonu tesis edilip işletilmek üzere davalı ile dava dışı ... ... AŞ arasında 21/10/1993 tarihli işletme sözleşmesi yapıldığını, arsanın 2.870 m² kısmına çöp aktarma istasyonu inşa edilmesi üzerine kiralanan yerin 3.217 m² alanı kapsadığı varsayılarak aylık kira bedelinin 20.000 USD olarak belirlendiğini, ... ... AŞ"nin kira sözleşmesi ile elde ettiği haklarını 05/07/2006 tarihinde tüm yükümlülükleri ve hakları ile beraber müvekkiline devrettiğini, ve davalı ile müvekkili arasında 05/07/2006 başlangıç tarihli, aylık 32.580 USD bedelli kira sözleşmesi düzenlendiğini, bu kira sözleşmesini müvekkilinin her türlü dava hakları saklı kalmak kaydıyla ihtirazi kayıt ile imzaladığını, müvekkiline kiralanan 1643 ada 45 (yeni 59) parselde kayıtlı 6.087 m² arsadan, ... İdaresine ait olduğu anlaşılan 417 parsel sayılı arsanın 1.100 m² kısmı için geriye dönük 5 yıllık ecrimisil ödendiğini ve 08/01/2004 tarihinden itibaren de kira sözleşmesi düzenlendiğini, yine 6.087 m² arsada kamulaştırma yapıldığını, 2004/96 D.İş sayılı dosyada kiralanan yerin 1.255 m² alanlı olduğunun tespit edildiğini, kira bedelinin tenzili istemiyle açılan davada 05/07/2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aylık kira bedelinin 12.710 USD olarak tespitine karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, fazla ödenen kira bedellerinin iadesi için yapılan takibe
haksız olarak itiraz edildiğini, müvekkili tarafından fazla ödenmiş 13/05/2000-05/08/2006 tarihleri arasında kalan kira bedellerinin müvekkiline ödenmesi gerektiğini belirterek itirazın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, davalının ... 6.İcra Müdürlüğünün 2010/20199 sayılı takip dosyasında 1.860.751,57 USD alacağın 1.786.106,50 USD sine yapmış olduğu itirazın iptaline, takibin 1.196.437,59 USD asıl alacak, 589.668,91 USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.786.106,50 USD üzerinden devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine dair verilen hüküm; davalı tarafından temyiz edilmiş ve Yargıtay 3. Hukuk Dairesi"nin 04.07.2017 gün, 2017/1354 Esas ve 2017/11006 Karar sayılı ilamı ile; "Kiralanan akaryakıt istasyonu, davalıya ait 1643 ada 59 parsel ile dava dışı ... Genel Müdürlüğü"ne ait 2070 ada 419 parsel sayılı taşınmazlara tekabül etmektedir. Davacı tarafından, dava dışı ... Genel Müdürlüğüne ecrimisil ödenmek zorunda kalındığı ve bu kısım için 08/01/2004 başlangıç tarihli kira sözleşmesi düzenlendiği anlaşılmaktadır. Kiraya verenin sözleşmeye konu şeyin maliki olması zorunlu değildir. Kira sözleşmesi feshedilmediği veya sözleşmenin iptali davası açılmadığı sürece geçerlidir. Ancak bir üçüncü kişinin kiralanan üzerinde, kiracının hakkıyla bağdaşmayan bir hak ileri sürmesi durumunda kiraya veren, söz konusu hukuki ayıbı gidermek ve kiracının bu yüzden uğradığı zararları tazmin ile yükümlüdür. Kiraya verenin zapta karşı tekeffül borcu 6098 sayılı TBK.’nun 309. (BK. 253.) maddesinde düzenlenmiştir. Kiraya veren kiralananı her türlü maddi ve hukuki ayıptan ari olarak kiracının kullanımına sunmak ve kira müddetince bu hali ile muhafaza etmekle yükümlüdür. Üçüncü kişinin aynî bir hakka dayalı olarak kiralanan üzerinde ileri sürdüğü talepler davalı kiralayanın tekeffülü altındadır. Davacı kiracının, davalının mülkiyetinde olmayan kısım için ödemek durumunda kaldığı ecrimisil ve kira bedellerinin de bu kapsamda değerlendirilmesi zorunludur. Bu nedenle Mahkemece, kira sözleşmesi ile aynı döneme rastlayan, dava dışı malike ödenen ecrimisil ve kira ödelemeleri saptanarak, bu miktar ödenen kiradan düşükse bu bedelden, üçüncü kişiye ödenen kira ve ecrimisil bedeli ödenen kiradan fazla ise ödenen kira miktarında davalının sorumlu olduğu gözetilerek karar verilmesi gerekir" gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiş, bozma ilamına karşı davacı ve davalı vekili, süresi içinde kararın düzeltilmesini istemiştir.
Yeniden yapılan inceleme sonucunda;
Taraflar arasında 05/07/2006 başlangıç tarihli kira sözleşmesi konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Aynı taşınmaz hakkında davalı ile dava dışı ... ... AŞ arasında 21/10/1993 tarihli sözleşme düzenlendiği, dava dışı kiracının alacağını davacıya temlik ettiği anlaşılmaktadır. Önceki 21/10/1993 tarihli sözleşmeye konu 6.087 m² taşınmazda, çöp istasyonu inşa edilmesi nedeniyle alanın 3.217 m² kaldığı belirtilerek 07/03/1996 tarihli encümen kararı ile kira bedeli yeniden belirlenmiş, taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinde de kiralananın 3.217 m² olduğu belirtilmiştir. Davacı kiracı tarafından, kira bedelinin indirilmesi istemiyle ... 8. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2007/97 Esas sayılı davada, 59 parselde akaryakıt istasyonunun kullandığı alanın 1.255 m² olduğu belirlenerek sözleşmenin başlangıç tarihi olan 05/07/2006 tarihinden geçerli olmak üzere aylık kira bedelinin 12.710 USD olarak tespitine karar verilmiş, hüküm kesinleşmiştir.
Kiralanan akaryakıt istasyonu, davalıya ait 1643 ada 59 parsel olarak ilk kez 21/10/1993 tarihinden dava dışı ... ... A.Ş"ya kiralanmış, 05.07.1996 tarihinden itibaren taşınmazın 3217 m2"ye düşürülmesi nedeniyle kira bedelinde indirim yapılmıştır. ... 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2002/609 esas, 2006/46 karar sayılı dosyasında, o zamanki kiracı ... ... A.Ş. tarafından, dolar kurundaki artış, aynı cadde üzerinde birçok akaryakıt istasyonu açılması nedeniyle kira bedelinin düşürülmesi istemiyle açılan uyarlama davası red edilerek kesinleşmiştir. İş bu dosyada sözleşmeye göre kiralanan alanın düşürüldüğünden bahsedilmediği anlaşılmaktadır. Her ne kadar dava konusu 59 nolu parsele ilişkin ilk kira sözleşmesinden itibaren tapu kayıtları getirilmemiş ise de; dava konusu 59 nolu parselin bir kısmının dava dışı Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından istimlak edildiği, ancak davacı tarafından halen kullanılmaya devam edildiği anlaşılmaktadır. Dosya içerisinde bulunan, davalı ... görevlisi Harita Mühendisi ...tarafından düzenlenen 28.09.2004 tarihli kroki ve raporda; davacının 1.252 m2 59 nolu parselden ve 2.085 m2 alanın da ... ... Bulvarından kullanıldığının belirtildiği görülmektedir. Kiraya verenin sözleşmeye konu şeyin maliki olması zorunlu değildir. Kira sözleşmesi feshedilmediği veya sözleşmenin iptali davası açılmadığı sürece geçerlidir. Her ne kadar davacının 59 nolu parselden kullandığı alan 1255 m2 olarak tespit edilmiş ise de; davacının bu alanın dışında, daha önce 59 nolu parsel içinde iken kamulaştırılan ... ... Bulvarından da alan kullandığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, davacının ... Genel Müdürlüğünden kullandığı alan dışındaki toplam kullandığı alanın tespit edilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile karar verildiği bu defaki incelemeden anlaşılmıştır.
Bu durumda mahkemece, ilk kira sözleşmesinden itibaren tapu kayıtları getirilip dosyadaki tüm deliller değerlendirilerek, mahallinde yeniden keşif yapılıp yeni bilirkişi heyetinden rapor alınarak sonucuna göre bir hüküm kurulması gerektiğinden davacı ve davalı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairece verilen önceki bozma ilamının kaldırılarak mahkeme hükmünün açıklanan bu değişik gerekçe ile bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Davacı ve davalının karar düzeltme istemini kabulü ile Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 04.07.2017 günlü ve 2017/1354 Esas ve 2017/11006 Karar sayılı bozma ilamının kaldırılarak mahalli mahkeme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan karar düzeltme harcının istek halinde karar düzeltme isteyenlere iadesine, 27.02.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.