22. Hukuk Dairesi 2018/561 E. , 2018/7474 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : SENDİKA AİDAT ALACAĞI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... Tıbbi Teknik Ltd. ŞTi ile ... Turz. Taş. Oto Ltd. Şti. vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili sendika ile Sağlık Bakanlığına bağlı Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi işyerinde hizmet alım ihalesi ile faaliyet gösteren ... Parlayan Temizlik San. Tic. Ltd. Şti. arasında Yüksek Hakem Kurulunun 02.11.2011 tarihli kararı ile 01.05.2011 tarihinden geçerli 20 ay süreli toplu iş sözleşmesinin karara bağlandığını, ikinci toplu iş sözleşmesinin ise ... Tıbbi Teknik Sağlık Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti. İle müvekkili sendika arasında Yüksek Hakem Kurulunun 19.04.2013 tarihli kararı ile 01.01.2013 tarihinden geçerli iki yıl süreli olarak karara bağlandığını, toplu iş sözleşmelerinin 11. maddesinde üyelik aidatlarının ne zaman ve nasıl gönderileceğinin düzenlendiğini ve ödeme tarihinin açıkça belirlendiğini, işyerinde çalışan üyeler ile ilgili tüm bildirimlerin sözleşmenin imzalanmasından sonra hem Sağlık Bakanlığına hem de davalı şirketlere yapıldığını, bildirimlere üye listesinin eklendiğini ve hesap numarası belirtilerek aidatların yatırılmasının istenildiğini, yazılan yazılara rağmen asıl işveren ve alt işveren tarafından aidat kesintilerinin yapılmadığını ve sendikanın hesabına yatırılmadığını, zamanında ödenmeyen aidat üyelik aidatlarının 6356 sayılı Kanun"un 18. maddesi gereğince en yüksek işletme kredisi faizi ile birlikte ödenmesini gerektiğini ileri sürerek 30.11.2012 ilâ dava tarihi arasındaki dönem yönünden sendika aidat alacaklarının temerrüt tarihinden itibaren en yüksek işletme kredisi faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalılardan ... temizlik Hizm. San. Tic. A.Ş. yönünden davanın reddine, diğer davalılar yönünden ise davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davalılar ... Tıbbi Teknik Sağlık Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti. ile ... Turz. Tem. Tic. Ltd. Şti. temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 18. maddesi kapsamında, sendika üyelik ve dayanışma aidat alacaklarının tahsili istemine ilişkindir.
6356 sayılı Kanun"un 18. maddesinin ikinci fıkrasına göre “Üyelik ve dayanışma aidatları, yetkili işçi sendikasının işverene yazılı başvurusu üzerine, işçinin ücretinden kesilmek suretiyle ilgili sendikaya ödenir.” Aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre de “Yukarıdaki hükümlere göre ödenmesi gereken aidatı kesmeyen veya kesmesine rağmen bir ay içinde ilgili işçi sendikasına ödemeyen işveren, bildirim şartı aranmaksızın aidat miktarını bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödemekle yükümlüdür.”
Hukukumuzda, sendika aidat alacaklarının tahsili yöntemi bakımından kaynakta kesinti olarak ifade edilebilecek “check off” sistemi benimsenmiştir. Buna göre, üyelik ve dayanışma aidatları işveren tarafından işçi ücretlerinden kesilerek belirli bir süre içinde sendikaya devredilmektedir(Narmanlıoğlu, Ünal: İş Hukuku Toplu İş İlişkileri, İstanbul, Mayıs 2013, s.206; Esener, Turhan/Bozkurt Gümrükçüoğlu, Yeliz: Sendika Hukuku, İstanbul, 2014, s.161).
Belirtilen kanuni düzenlemeye göre de, bir işyerinde veya işletmede toplu iş sözleşmesi yapmak için yetki belgesi alan işçi sendikasının, yetki belgesine konu işyeri veya işletmede çalışan üyesi işçilerin listesini ve sendika tüzüğüne göre üyelerin sendikaya ödemeyi kabul ettikleri üyelik aidatını işverene bildirmesi ve bu listeye göre üyelik aidatının kesilmesini ve sendikaya ödenmesini istemesi gerekir. Aksi halde işverenin yükümlülüğünden söz edilemez(Narmanlıoğlu, s.207).
Dosya içeriğinden, Yüksek Hakem Kurulunun 02.11.2011 tarihli kararı ile davacı sendika ile ... Parlayan Temizlik San. Tic. Ltd. Şti. arasında 01.05.2011 ilâ 31.12.2012 tarihleri arasında yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin karara bağlandığı, yine Yüksek Hakem Kurulunun 19.04.2013 tarihli kararı ile davacı sendika ile ... Tıbbi Teknik Sağlık Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti. arasında 01.01.2013 ilâ 31.12.2014 tarihleri arasında yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin karara bağlandığı anlaşılmaktadır.
Bu genel açıklamalar ışığında temyiz itirazları değerlendirildiğinde;
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre davalılardan ... Turz. Tem. Tic. Ltd. Şti.’nin tüm, ... Tıbbi Teknik Sağlık Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti.’nin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Mahkemece, davalılar ... Tıbbi Teknik Sağlık Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti. ile ... Turz. Tem. Tic. Ltd. Şti. yönünden davanın kabulüne dair verilen ilk karar, Dairemizin 25.03.2016 tarihli ilâmıyla aidat kesinti talep yazılarına dair gerekli araştırmanın yapılması, bu hususta taraf delillerinin toplanılması, kesinti talep yazılarının tebliğ edildiğinin anlaşılması durumunda kapsadığı işçilerin ayrıntılı olarak tespit edilmesi, bu doğrultuda aidat kesinti yükümlülüğünün kapsamının duraksamaya yer vermeyecek şekilde tespiti ile oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma kararında açık bir şekilde ifade edildiği üzere, işverenin aidat kesinti yükümlülüğü sendika tarafından bu yöndeki yazılı bildirimin tebliği ile başlar. Dosya içeriğine göre, sendikanın aidat kesinti talebini içerir yazısının alt işveren ... Tıbbi Teknik Sağlık Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti.’ne tebliğ edildiği ilk tarihin 16.05.2013 tarihi olmasına karşın, bu tarihten önceki dönemin de hüküm altına alınması doğru olmamıştır. Yapılacak iş, aidat kesinti yükümlülüğünün 16.05.2013 tarihinde başlayacağı gözetilerek bu tarihten sonra muaccel olan alacakların hüküm altına alınmasından ibaret iken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.