MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
2-... Vek. Av. ...
3-Tasfiye Halindeki ... Tasfiye Memuru ... Vek. Av ... Şafak

TÜRK MİLLETİ ADINA

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozma üzerine ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının 01/09/2006 ile 01/11/2007 tarihleri arasında, davalı işverenin Türkmenistan ülkesindeki işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, Dairemizin 12/02/2015 tarihli 2014/5148 Esas sayılı ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Yasa"nın 7. maddesinde, işveren tarafından geçici görevle yabancı ülkelere gönderilen sigortalıların bu Kanunda yazılı hak ve yükümlerinin bu görevi yaptıkları sürece de devam edeceği belirtildikten sonra 86. maddesinde, Kurum"un, 2. ve 3. maddelere göre sigortalı durumunda bulunmayanların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı"nca onanacak genel şartlarla iş kazalarıyla meslek hastalıkları, hastalık, analık, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından birine, birkaçına veya hepsine toplu olarak tabi tutulmaları için, işverenlerle veya dernek, birlik, sendika ve başka teşekküllerle sözleşmeler yapabileceği, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yurt dışındaki iş yerlerinde çalışmak üzere giden Türk işçilerine istekleri durumunda 85. madde hükümlerinin uygulanacağı açıklanmıştır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı adına davalı işveren tarafından nizalı dönemde Kuruma bildirilen herhangi bir çalışma bulunmadığı,uyuşmazlık konusu dönemi kapsar şekilde taraflar arasında akdedilmiş yurt dışı çalışma sözleşmesinin olmadığı, davacının 30/08/2006 tarihinde yurt dışına çıkış 11/11/2007 tarihinde yurda giriş kayıtlarının olduğu, uyuşmazlık konusu dönem içerisinde değişik tarihlerde davalı işyeri tarafından
davacıya yapılan ödemelerin ve Eylül 2006-Ekim 2007 dönemini kapsayan puantaj kayıtlarının bulunduğu, davalı Akyüz Mermer İnş.Ltd.Şti.’nin, diğer davalı Erku Uluslararası Müt.Ltd.Şti.’nin taşeronu olarak Kurum kayıtlarına tescil edildiği anlaşılmaktadır.
./..

Davacının hizmet döküm cetvelinde, uyuşmazlık konusu dönem öncesinde 09/03/2004-20/02/2005 tarihleri arasında davalı Erku Uluslararası Müt.Ltd.Şti işyerinden topluluk sigortası kapsamında çalışmalarının bildirildiği,daha sonra dava dışı işyerlerinden davacı adına bildirimde bulunulduğu,davacının davalı işverenin Türkmenistan’da bulunan işyerinde çalıştığını iddia ettiği tarihten önce en son 22/06/2006-30/06/2006 tarihleri arasında dava dışı 1139779 sicil numaralı Değirmen Tur. San. AŞ unvanlı işyerinden çalışmasının bildirildiği görülmektedir.
Somut olayda, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verildiği halde bozma gereğinin yerine getirilmediği,ilamda belirtilen şekilde araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır. 09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bozma kararına uyan Mahkeme, artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır.
Türkmenistan ile Türkiye arasında akdedilmiş sosyal güvenlik sözleşmesi ve dosya kapsamına göre topluluk sigortası bulunmamaktadır. Bu durumda davacının ancak, 506 sayılı Yasa"nın 7. maddesi kapsamında geçici görevle yabancı ülkeye gönderilmişse sigortalılığının kabulü mümkündür. Ancak; anılan madde kapsamında sigortalı sayılabilmek için sigortalının malullük - yaşlılık - ölüm, işkazalarıyla meslek hastalıkları, hastalık, analık sigorta kolları bakımından sosyal güvenliğinin işin yapıldığı ülke Sosyal Sigorta Merciince karşılanmaması, Türk-işveren tüzel kişi ise, şirket merkezinin Türkiye"de bulunması, gerçek veya tüzel kişi Türk işverenin Türkiye"de iş yapmak şartı aranmaksızın Türkiye"de tescil edilmiş ya da tescil edilebilir nitelikte işyerinin olması, Türk işveren ile Türk işçi arasında yabancı ülkede yerine getirilecek iş görme edimine ilişkin bireysel iş sözleşmesinin Türkiye"de yapılması, Türk işçinin iş bu yazılı ya da sözlü hizmet sözleşmesinin Türk işçiye yüklediği iş görme ediminin yerine getirilmesi gereği olarak yurt dışında yaşamasının sürekli olmayıp geçici nitelik taşıması, geçicilik kavramının nitelendirilmesinde zaman sınırlaması yoksa da bu görevin yurt dışında sürekli yaşamayı gerekli kılmaması koşullarının birlikte gerçekleşmesi gerekir.
Yapılacak iş, davacının talep ettiği dönemin öncesinde ve sonrasında hizmet cetvelinde görünen işyerlerini araştırmak, ticaret sicilden söz konusu işyerlerinin ve davalı şirketin ortakları, adresleri gibi bilgileri sormak, bu işyerleri ile davalı şirket arasında bağlantı bulunup bulunmadığını tespit etmek,ihtilaf konusu dönem bordrolarını getirtmek suretiyle davacının davalı işyeri nezdinde geçen hizmetlerine ilişkin olarak re"sen belirlenecek bordrolu çalışanların beyanlarına başvurmak, davacının davalı işveren nezdinde yurt dışında geçen hizmetlerini görevdeki geçiciliğine ilişkin koşullar açısından yöntemince araştırmak ve davacının geçici görevle götürüldüğü belirlenemiyorsa davanın reddine karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan Akyüz Mermer Ltd.Şti.ve Erku İnş.Ltd.Şti.iadesine, 24/02/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.