MAHKEMESİ : Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı isteminin özeti:
Davacı, davalının iş yerinde çalışmakta iken iş akdinin, ekonomik nedenle fabrika kadrolarının yeniden yapılandırılması, çalışan sayısının azaltılarak bir süre bazı üretimlere ara verilmesi kararı alındığı gerekçesiyle 20.11.2015 tarihinde feshedildiğini, aynı gün kendisi dahil toplam 6 işçinin iş akdinin aynı gerekçe ile feshedildiğini, iş akdi feshedilen 6 işçinin de ... Sendikası üyeleri olduğunu, gerçek fesih gerekçesinin sendikal nedene dayandığını, zira, davalı işverenin iş yerinde örgütlü ve yetkili bir sendika ile devam edecek toplu iş sözleşmesi istemediğini beyanla, feshin geçersizliği ile işe iadesine, boşta geçen süre ücreti ile 1 yıllık ücreti tutarı sendikal tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı, davacının iş akdinin sendika üyesi olması nedeniyle feshedilmediğini, şirketleri kurulduğundan beri ... Sendikasının işyerinde örgütlü olduğunu, bir çok kez toplu iş sözleşmesi yapıldığını, hatta grev kararı alınarak uygulanabildiğini, yasal olarak mecbur olmadıklarıı halde davacının kıdem ve ihbar tazminatını tümü ile ödediğini beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
Mahkemece, davalı şirketin, davacının iş akdinin feshedildiği 20.11.2015 tarihinden sonra da işçi alımı gerçekleştirdiği, 2015 yılı net kâr bildirimine göre, şirketin kâr etmeye devam ettiği, dinlenen tanık beyanlarına göre davalı şirketin fabrika sahasını fiziksel olarak genişlettiğinin anlaşıldığı ve buna göre davacı işçinin iş akdinin feshi gerekçesinin ekonomik nedenlere dayalı olduğu iddiasına itibar edilmediği, davacının davalı şirket ile toplu iş sözleşmesi düzenleyen ... Sendikası"na üye olduğu, ... Sendikası"nın cevabi yazısına göre davalı iş yerindeki başlangıçtaki üye sayısı 134 olmasına rağmen dava tarihi itibari ile üye sayısının 45 işçiye kadar düştüğü, sendika üyesi toplam 6 işçinin aynı tarihte aynı gerekçe ile davalı şirketçe iş akitlerinin feshedildiği, tanık beyanlarına göre davalı iş verenin sendika üyesi işçilere üyelikten istifa için baskı yaptığı gözetilerek, davacının iş akdinin esasen sendikal nedenle feshedildiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle işe iadeye ve sendikal tazminata karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
Davacı ve davalı vekillerince istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Tarafların istinaf başvurusunu inceleyen İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin yaptığı inceleme sonucunda davalının başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf talebinin kabulüne ve yerel mahkemenin kararının hüküm fıkrasının "davacının işe iadesine" ve sendikal tazminat tutarının işçinin 1 yıllık "brüt" ücreti olarak belirlenmesine şeklinde düzeltilmesi gerektiğine ilişkin karar vererek, bu yönde hüküm kurulmuştur.
Karar süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dairemizin 04.04.2017 tarih ve 2017/28727 esas, 2017/7676 karar sayılı ilamıyla; Mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmiş olması isabetli bulunmakta ise de, feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunda yapılan araştırma ve incelemenin yetersiz olduğu, feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunun kuşkuya yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulması gerektiği gerekçesiyle", Bölge Adliye Mahkemesi Kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bozma ilamına uyma kararı verilerek, Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı Balıkesir ve İstanbul Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü, Petrol İş Sendikası ve davalı işveren şirkete müzekkere yazılmış ve neticede yeniden sendikal tazminata hükmedilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Dairemizin 24/04/2018 tarih 2018/4086 esas 2018/9602 Karar sayılı ilamı ile; mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmiş olması isabetli ise de, feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunda yapılan araştırma ve incelemenin yetersiz olduğu, feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunun kuşkuya yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulması gerektiği belirtilerek bozulmuştur.
Bozma Sonrası Bölge Adliye Mahkemesi Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davacının işe iadesine karar verilerek davacı lehine sendikal tazminata hükmedilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Bölge Adliye Mahkemesinin bozma sonrasındaki kararını davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde,
Dosyadaki bilgi, belge, müzekkere cevapları ve bilirkişinin düzenlediği 24/07/2019 tarihli ek rapor içeriğine göre; 2013 yılında çıkarılan 33 işçiden 14 işçinin sendikasız, 19 işçinin sendika üyesi olduğu,
2014 yılında çıkarılan 21 işçiden 20 işçinin sendika üyesi, bir işçinin sendikasız,
2015 yılında çıkarıldığı tespit olunan 8 işçiden 2 sinin sendikasız 6sının sendikalı olduğu,
2016 yılında çıkan veya çıkarılan 27 işçiden 25inin sendika üyesi, 2sinin sendikasız olduğu
2017 yılında çıkarılan veya çıkan 19 işçiden 18 işçinin sendika üyesi, 1 işçinin sendikasız olduğu tespit edilmiştir.
Yüksek mahkemenin bozma kararında değinmiş olduğu sendikadan istifa edip kaç işçinin çalışmaya devam ettiği konusunda ibraz olunan kayıtlar çerçevesinde yapılan incelemede bu işçilerin tek tek isimleri ve istifa tarihleri de zikredilmek sureti ile 51 işçinin işyerinde çalışmaya devam ettiği, tabloda gösterilmiştir.
Mevcut bu duruma göre; somut olayda; davalı işyerindeki sendikalı işçi sayısının azalması, davacı ile birlikte aynı tarihte iş sözleşmeleri feshedilen toplam 6 işçinin sendika üyesi olması, tanıkların davalı şirketin sendika üyesi işçilere üyelikten istifa için baskı yaptığı ve davacı ile diğer 5 işçinin sendikadan ayrılmadıkları için işten çıkartıldıkları yönündeki beyanları ile davacının iş sözleşmesinin feshi için geçerli bir sebebin varlığının da davalı işverence kanıtlanamadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde, davacının iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından sendikal nedenle feshedildiği kanaatine varıldığı belirtilerek davacının davasının kabulüne ve sendikal tazminata karar verilmiştir.
Dosya içindeki CD"nin Dairemizce incelenmesinde ;" Yukarıdaki listede sarı renkle belirtilenler 2013, 2014 yılında iş akdi feshedilen işçilerden sendikalı olanlardır." ibaresinin yer aldığı ve sarı renkte olan ve sendikalı olup işten çıkarılan işçi sayısının 2014 yılında 1 olarak yer aldığı ve sendika üyesi olmayıp işten çıkan / çıkarılan işçi sayısının 20 olduğu, raporda ise bunun tam tersinin yazılı olduğu, davacı gibi iş akdi feshedilen 6 kişinin 2015 yılındaki içindeki listede sarı renk ile gösterildiği, sendika üyesi olmayıp işten ayırılan işçi sayısının 2 olduğu anlaşılmaktadır. Yani CD kaydına göre 2014 yılında 1, 2015 yılında 6, 2016 yılında 2, 2017 yılında 1 işçinin sendika üyesi olduğu ve iş akdinin feshedildiği anlaşılmaktadır. Bir diğer anlatımla bilirkişi tarafından sendika üyesi olan ve olmayan işçilerin iş akidlerinin feshine ilişkin olarak yazı ile ifade edilen ile tablo halinde gösterilenlerin birbirinin tam tersi olarak yer aldığı ve dosya içindeki CD içeriğinin bilirkişi tarafından sunulan tabloyu doğruladığı anlaşılmaktadır.
Tüm dosya kapsamında yapılan değerlendirmede özellikle CD içindeki kayıtlar dikkate alındığında davalı işyerinde davacının iş akdinin fesh edildiği 20.11.2015 tarihinden önceki ve sonraki 6 aylık dönemlerde işçilerin iş akidlerinin sendikal nedenlerle fesh edildiğini kabule yetecek sayının dosyaya yansımadığı, ispat yükünün de davacıda olduğu dikkate alındığında sendikal nedenle fesh kararının yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı İş Kanunu"nun 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi’nin 25/09/2019 tarih, 2018/1468 esas, 2019/683 karar sayılı ilamının bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1-.... Bölge Adliye Mahkemesi 15 Hukuk Dairesi’nin 12/09/2019 tarih, 2018/1468 esas, 2019/683 karar sayılı ilamının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davalı işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının ... Bandırma Gübre Fabrikaları A.Ş.’deki İŞE İADESİNE,
3-Davacının karar kesinleştikten sonra yasal süresi içinde başvurmasına rağmen işverenin süresi içinde davacıyı işe başlatmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacı işçinin taktiren 4 aylık brüt ücreti olarak belirlenmesine,
4-Davacının işe iadesi için işverene yasal süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar ençok 4 aylık ücret ve diğer haklarının ... Bandırma Gübre Fabrikalari A.Ş.’den alınarak davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine,
5-Karar tarihi itibariyle alınması gerekli olan 44,40 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 16,70 TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına, davacı tarafından peşin yatırılan 27,70 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre 2.725,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 842,80 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
8-Yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin ise ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23/12/2019 gününde oybirliği ile kesin olarak karar verildi