MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili ile davalılardan ... İnş. Taah. Ltd. Şti. vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı işveren... AŞ ve yükleniciler ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd Şti ile ... İnş. Taah. Ltd. Şti. bünyesinde 31.12.2005- 11.08.2009 döneminde Cezayir"deki otoyol inşaatında çalıştığını, son net aylık ücretinin 1.900 USD olduğunu davalılar ... Mermer Turz. İnş. ve Tic.Ltd Şti - ... İnş. Taah. Ltd Şti Ortaklığına ait taş ocağı işyerinde ise 01.08.2009- 19.04.2012 döneminde çalıştığını, son net aylık ücretinin 2.500 USD olduğunu, davacının 19.04.2012 tarihinde babasının rahatsızlığı nedeniyle izin alıp Türkiye"ye döndüğünü, bilahare çalışmak istemesine rağmen işe alınmadığını, 17.07.2012 tarihinde iş sözleşmesinin ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd. Şti. yetkilisi ...tarafından feshedildiğini, davacının haftanın 7 günü 07.00- 18.00 saatleri arasında çalıştığını, ayda iki hafta tatili izni kullandığını, dini bayramların ilk iki günü hariç diğer ulusal bayram ve genel tatil günlerinde de çalışmasını sürdürdüğünü, yemek ve barınma hizmetinin işverence karşılandığını, davacının 2012 Ocak- Şubat-Mart ve (19 günlük) Nisan aylarına ait ücretleri ile fazla çalışma ücretinin ödenmediğini ileri sürerek ücret, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti, fazla çalışma ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalıların Cevabının Özeti:
Davalı ... İnş. Taah. Ltd Şti vekili, davacının müvekkili şirkette çalışmadığını, şirketin 2005-2011 döneminde...Commerce adlı şirketin ortağı olarak Cezayir’de faaliyette bulunduğunu, Cezayir"de hiçbir dönemde kendi adına işveren sıfatıyla faaliyette bulunmadığını, davacının 2009 yılı sonrasında müvekkili şirketin de ortağı olduğu .... Commerce şirketinde çalışmıssa da müvekkili şirketin bu şirketteki hissesini 14.12.2011 tarihinde devrederek ortaklıktan ayrıldığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı... A.Ş. vekili, davacının 30.12.2005 tarihinde İş Kur tarafından onaylanan Yurtdışı Hizmet Sözleşmesi kapsamında müvekkili şirkete ait Cezayir"deki otoyol inşaatında görevlendirildiğini, sözleşmede ödenecek ücretin 410 USD olarak kararlaştırıldığını, 02.01.2006 tarihinde işe başlayan davacının 13.10.2006 tarihinde kendi isteği ile ayrılıp 19.10.2007 tarihinde yeniden çalışmaya başladığını ve 22.08.2009 tarihinde istifa ederek ayrıldığını, davacının 2009 Ağustos -2012 Nisan döneminde diğer davalı ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd Şti’de çalıştığını ve davacının alacaklarından bu şirketin sorumlu olduğunu, davacının verdiği ibranamelerle müvekkili şirketi tüm hak ve alacaklar yönünden ibra ettiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd Şti davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davalı ...Ş. aleyhine açılan davanın reddine, diğer davalılar aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı, davacı vekili ile davalılardan ... İnş. Taah. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Davacı Temyizi Yönünden;
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre, yerinde bulunmayan ve gerekçeli temyiz dilekçesinin süresinde verilmediği dikkate alınarak, gerekçesiz temyiz dilekçesi çerçevesinde kanunun açık hükmüne ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususları ile sınırlı olarak yapılan temyiz incelemesi sonucunda, aşağıdaki bendin kapsamı dışında bulunan temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 278. maddesinde bilirkişinin yetkileri düzenlenmiş olup; bu hükme göre “Bilirkişi, görevini, mahkemenin sevk ve idaresi altında yürütür. Bilirkişi, görev alanı veya sınırları hakkında tereddüde düşerse, bu tereddüdünün giderilmesini, her zaman mahkemeden isteyebilir. Bilirkişi, incelemesini gerçekleştirirken ihtiyaç duyarsa, mahkemenin de uygun bulması kaydıyla, tarafların bilgisine başvurabilir. Taraflardan birinin bilgisine başvurulacağı hâllerde, mahkemece bilirkişiye taraflardan biri bulunmaksızın diğerinin dinlenemeyeceği hususu önceden hatırlatılır. Bilirkişinin oy ve görüşünü açıklayabilmesi için bir şey üzerinde inceleme yapması zorunlu ise mahkeme kararı ile gerekli incelemeyi yapabilir. Bu işlemin icrası sırasında taraflar da hazır bulunabilir.”
Somut uyuşmazlıkta, bilirkişi tarafından yerinde inceleme yapılarak, incelenen belgeler doğrultusunda düzenlenen ek bilirkişi raporu hükme esas alınmıştır. Davacı taraf taraf ise, yerinde incelemenin davacının yokluğunda yapıldığını, incelenen belgelerin suretinin rapora eklenmediğini ileri sürmüş olup, mahkemece davacının bu itirazı konusunda herhangi bir değerlendirme yapılmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır. Diğer taraftan, 6100 sayılı Kanununun 278. maddesinin 4. fıkrasında, bilirkişinin oy ve görüşünü açıklayabilmesi için bir şey üzerinde inceleme yapmasının zorunlu olduğu hallerde, mahkeme kararı ile gerekli incelemeyi yapabileceği, bu işlemin icrası sırasında tarafların da hazır bulunabileceği ifade edilmektedir. Bu hükme göre, davacı tarafın yerinde inceleme sırasında hazır bulunma zorunluluğu yok ise de, yerinde inceleme sırasında hazır bulunma hakkının bulunduğu açıktır. Hal böyle olunca davacının bu haktan yoksun bırakılması, hukuki dinlenilme hakkının ihlali niteliğindedir. Mahkemece davacının hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi hatalı olup, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
Davalı ... İnş. Taah. Ltd Şti’nin Temyizi Yönünden;
Davacı 31/12/2005-01/08/2009 tarihleri arasında davalılardan ... A.Ş. nin asıl işveren olduğu Cezayirde bulunan yol yapım inşaatında ...-... Ortaklığı bünyesinde çalıştığını, son net ücretinin 1900 USD olduğunu, daha sonra ...-... Ortaklığına ait taş ocağı işyerinde 01/08/2009-19/04/2012 arasında çalıştığını ve son net ücretinin 2500 USD olduğunu, iş sözleşmesinin 17/07/2012 tarihinde işverence feshedildiğini ileri sürmüş; davalılar ise davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece davacının 31/12/2005-01/08/2009 tarihleri arasındaki ilk dönem çalışması ile ikinci dönem çalışması arasında bir bağ kurulamadığı, bu dönem yönünden davalı şirketlerin herhangi bir sorumluluğu bulunmadığı kanaatine varılarak, söz konusu döneme yönelik alacak taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Davacının 24/09/2009-19/04/2012 tarihleri arasındaki ikinci dönem çalışmasının ise Cezayir’de bulunan ve bu ülkenin kanunlarına göre kurulmuş.... Commerce Şirketine ait taş diğer davalı ocağı işyerinde geçtiği, davacının bu döneme ilişkin alacaklarından...Commerce Şirketinin ortakları olan davalı ... İnş. Taah. Ltd Şti ile ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd Şti’nin sorumlu tutulması gerektiği kabul edilerek sonuca gidilmiştir. Davacı taraf, dava dilekçesinde...Commerce Şirketinde çalıştığından söz etmemiş, davalılardan ... İnş. Taah. Ltd Şti vekili ise davacının anılan yabancı şirket bünyesinde çalıştığını, hiçbir dönemde davalı şirket bünyesinde çalışmadığını savunmuştur. Dosya kapsamında davacının...Commerce Şirketi veya ... İnş. Taah. Ltd Şti bünyesindeki çalışmasına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu kaydı, iş sözleşmesi, bordro vb gibi belge bulunmamaktadır. Anılan döneme ilişkin yurda giriş çıkış kayıtları mevcut ise de, gerçek işverenin kim olduğunu gösteren herhangi bir kayıt bulunmamaktadır. Banka kayıtlarına göre davacıya Eylül 2009 maaşı olarak 267 USD ödendiği, 2011 yılı Ağustos ayına kadar aylık 300-750 USD arasında değişik miktarların ödendiği, 2011 yılı Eylül ayı için 1500 USD, Ekim ve Kasım ayları için 1000 er USD , Aralık ayı için 2000 USD ödendiği, 2012 Oocak ayı ve sonraki dönem için ücret ödemesi bulunmadığı, ödemeyi yapan şirketin banka kayıtlarına göre belli olmadığı, tespit edilmektedir. Yargılama sırasında dinlenen tanıkların bir kısmı, davacının Cezayir’de Escar şirketinde çalıştığını bildirmiş ise de, tanıkların ... İnş. Taah. Ltd Şti’ne yönelik herhangi bir beyanları olmamıştır.
Davalı ... İnş. Taah. Ltd Şti vekili, şirketin dava dışı ...Commerce şirketinin %50 ortağı olduğunu, diğer %50 ortağın ise ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd Şti olduğunu savunmuştur. Bilirkişi tarafından yerinde inceleme sırasında incelenen bir kısım belgelere göre, davalılardan ... İnş. Taah. Ltd Şti ‘nin 24.12.2011 tarihi itibariyle...Commerce şirketindeki hisselerini diğer davalı ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd Şti’ne devrettiği, böylece davacının bu tarihe kadar olan alacaklarından her iki şirketin, bu tarihten sonraki döneme isabet eden alacaklardan ise sadece davalı ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd Şti’nin sorumlu olduğu ifade edilmiştir. Ancak raporda, yerinde inceleme sırasında temin edilen hisse devrine ilişkin vekaletname ve devir protokolünün 1 ve 3 sayfalarına göre değerlendirme yapıldığı belirtilmiş ise de, devir protokolünün kendisi hisse devri mahiyetinde değildir. Bilirkişi raporunda resmi devir işleminin tamamının 14/12/2011 tarihinde gerçekleştiği ifade edilmiş ise de, bunun dayanağı belge dosyada bulunmamaktadır. Mahkemece Cezayir Kanunlarına göre kurulmuş...Commerce şirketi ile, davalı ... İnş. Taah. Ltd Şti ve davalı ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd Şti arasındaki hukuki bağ, ortaklık yapısı ve hisse devri aşamaları araştırılıp, açıklığa kavuşturulmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalıdır.
Ayrıca, kararın gerekçesinde ... İnş. Taah. Ltd Şti’nin 24/12/2011 tarihinde hisselerini ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd Şti arasındaki hisse devrine ilişkin protokolün 1 ve 3 sayfaları ile hisse devri vekaletname örneği bulunduğu belirtilerek, hisse devri tarihine kadar her iki davalının birlikte işveren olduğu, davacının 24/12/2011 tarihine kadar doğmuş fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil alacaklarından davalı birlikte sorumlu oldukları, bu tarihten sonraki çalışmalara ilişkin alacaklar ile tüm döneme ait kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve (son) 3 ay 10 güne ait ücret alacağından ise dava dışı...Commerce şirketinin tüm hisselerine sahip olan ... Mermer Turz. İnş. ve Tic. Ltd Şti’nin tek başına sorumlu olduğu belirtilmiştir. Ancak hüküm kurulurken 2.266,92 TL net fazla çalışma ücret alacağının davalı ... Mermer Tur. İnş ve Tic Ltd Şti’nden tahsiline, net 4.615,83 TL fazla çalışma ücret alacağının davalı ... İnşaat Taah. Ltd Şti"nden tahsiline karar verilerek hüküm ile gerekçe arasında çelişki oluşturulmuştur.
Mahkemece, davacının çalışmasının hangi şirket veya şirketler bünyesinde geçtiği titizlikle araştırılarak netleştirilmeli, davalı ... Mermer Tur. İnş. ve Tic. Ltd. Şti. ile diğer davalı ... İnşaat Taah. Ltd Şti"nin dava dışı ...Commerce Şirketinin ortağı olup olmadığı ve ortaklık yapısı gibi yönler araştırılarak açıklığa kavuşturulmalı, ayrıca söz konusu şirketlerin hangi gerekçe ile davacının alacaklarından sorumlu tutulduğu gerekçede açıkça ifade edilerek davacının çalışma süresine isabet eden alacaklardan sorumlu olup olmadıkları yönünde bir karar verilmelidir. Eksik inceleme ile gerekçe ve hüküm arasında çelişki oluşturulmak suretiyle karar verilmesi bozma sebebidir.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 24.12.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.