1. Hukuk Dairesi 2015/8512 E. , 2018/8192 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali, tescil/tenkis davası sonunda, yerel mahkemece 1 ... sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine, 14 ... sayılı taşınmaz yönünden ise davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından süresinde, davalı vekili tarafından ise katılma yoluyla süresinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 27.03.2018 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı vekili Avukat ... ... Vural geldi, davetiye tebliğine rağmen diğer temyiz eden davacı vekili Avukat gelmedi, yokluğunda duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis isteğine ilişkindir.
Davacı, ...bırakanı ... Kale’nin maliki olduğu 104 ... 14 ve 93 ... 1 ... sayılı taşınmazlardaki paylarını davalı kardeşine satış yoluyla temlik ettiğini, yapılan temlikin ...çılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, çekişmeli taşınmazlardaki davalı payının iptali ile ... payı oranında adına tescilini, olmazsa tenkisini istemiştir.
Davalı, çekişmeli payları bedelini ödeyerek satın aldığını, ...bırakanın satış bedeli ile kızlarına ... ilinde birer daire aldığını, muvazaa iddiasının yersiz olduğunu bildirip davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 1 ... sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine, 14 ... sayılı taşınmaz bakımından ise davanın kabulüne karar verilmiştir.
...bırakan ... Kale’nin 09.10.2005 tarihinde ölümü ile geriye ...çı olarak davacı kızı ... ile dava dışı kızı ...’yı bıraktığı, ...bırakan ...’ın kardeşleri ile birlikte verasette iştirak halinde malik olduğu dava konusu 93 ... 1 ... sayılı taşınmazdaki 12600/69120 payını 28.11.1991 tarih ve 1579 yevmiye no’lu akit ile baba bir anne ayrı kardeşi davalı ...’a satış yoluyla devrettiği, anılan akit ile diğer ...çıların da ... paylarını ...’e devrettiği, yine ...bırakan ...’ın dava konusu 104 ... 14 sayılı ...in geldisi olan 104 ... 10 sayılı ...deki 1/5 payını 03.02.1993 tarih ve 178 yevmiye no’lu akit ile davalı ...’e satış yoluyla devir ettiği, anılan akit ile ...bırakanın kardeşi ...’nin de 1/5 payını davalı ...’e devrettiği kayden sabittir.
Bilindiği üzere, uygulam... ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvaza... ... bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak ...çısını ... hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye k...r bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 237. (Borçlar Kanunu"nun (BK) 213.) ve Tapu Kanunu"nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın ... hakkı çiğnenen tüm ...çılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle ... bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, ...bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile ... bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Somut olaya gelince; mahkemece ...bırakanın asıl irade ve amacının duruksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılması amacıyla yapılan araştırma ve incelemenin hükme yeterli olduğunu söyleyebilme olanağı bulunmamaktadır.
Şöyle ki, davalı taraf ...bırakanın satış bedeli ile kızlarına ... ilinde birer daire aldığını ve bu hususun araştırılması gerektiğini savunmuş, ancak bu konu üzerinde durulm...n sonuca gidilmiştir.
Öte yandan, davacı taraf, dava konusu 93 ... 1 ... sayılı taşınmaz yönünden yargılama sırasında ... pay değerini 8.000,00 TL olarak bildirmiş, davalı da buna karşı çıkmamıştır. Bu durumda davası reddedilen 93 ... 1 ... sayılı taşınmaz yönünden davalı lehine 8.000,00 TL üzerinden vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken 16.000.00 TL üzerinden fazla vekalet ücretine hükmedilmiştir.
Hal böyle olunca, davalı savunması dikkate alınarak ...bırakanın temlik tarihindeki dönemde kızlarına ... ilinde daire alıp almadığı hususunun gerekli araştırma yapılarak aydınlatılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi, öte yandan davası reddedilen 93 ... 1 ... sayılı taşınmaz yönünden kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına 8.000,00 TL üzerinden vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 30.12.2017 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince temyiz eden ve duruşmaya katılan davalı vekili için 1.630.00.-TL. duruşma vekâlet ücretinin karşı temyiz eden duruşmaya katılmayan davacıdan alınmasına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 27.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.