Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, davacının murisi ...."nın 04.09.1982-10.06.1983 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
İnceleme konusu dosyada; davacı, murisinin davalı işveren nezdinde geçen hizmetinin tespitini talep etmiş, mahkemece verilen davanın reddine dair ilk hüküm 21.Hukuk Dairesi’nin 24.02.2015 tarihli ve 2014/5415 Esas ve 2015/3378 Karar sayılı ilamı ile, tanık beyanları arasındaki çelişki giderilmeden, eksik inceleme ile karar verildiği gerekçesi ile bozulmuş , mahkemece bozma sonrası yapılan yargılama neticesinde davanın reddine dair hüküm tesis edilmiştir.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı Kararı).
Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de, bozma gereği tam olarak yerine getirilmemiştir. Davacının murisinin bir kısım hizmetinin bildirildiği Trabzon yaşlılar huzur evi ikmal inşaatı işine ilişkin olarak, inşaatın sözleşme tarihinin 29.06.1982, geçici kabul tarihinin 06.05.1983, kesin kabul tarihinin 14.09.1984 olduğunun görüldüğü, bozma kararından sonra dinlenen bordro tanıklarından birinin davacı murisi ile 1983 yılının yaz ayına kadar beraber çalıştıklarını beyan ederken, bir kısım tanıkların davacı murisini aradan uzun yıllar geçmesi nedeniyle ismen hatırlamadıklarını, ancak kendilerinin de davalılar nezdinde çalıştıkları sürelerin eksik olarak bildirildiğini beyan ettiği, bir kısım bordro tanıklarının ise, davacı murisini hatırlamamakla beraber kendilerinin hizmetinin tam bildirildiğini ifade ettiği, dönem bordrosunda mahkemece dinlenmeyen bordro tanıkları bulunduğu halde çelişki giderilmeden karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, işverene ait dönem bordrolarında bildirilen sigortalılardan resen tanık tespiti yapılarak beyanları alınmalı, bu bordrolardan davacı tarafından tanık gösterilmesi halinde bu kişiler de dinlenilmeli, kanaat edinmeye yetecek kadar tanık dinlenilmesine özen gösterilmeli, elde edilecek sonuç değerlendirilmek suretiyle karar verilmelidir.
Mahkemece açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeksizin eksik araştırma ve inceleme ile yazılı biçimde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 09.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.