MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, 4. basamaktan yaşlılık aylığı bağlanmasına, Kurumun re"sen her sene basamak yükseltmesi gerekirken bunu yapmadığını, basamak yükseltme işleminin yapılmasını çıkacak prim borcunun aylığından mahsubunu 01.07.2011 tarihinden itibaren yaşlılık aylığının düzeltilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R
Dava, davalı Kurumun basamak intibakı yapmaması sebebi ile davacıya 4.basamaktan bağlanan yaşlılık aylığının, basamak intibakı yapılarak tahsis edildiği 01.07.2011 tarihinden itibaren düzeltilmesine karar verilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile “Davacının 2926 sayılı yasa kapsamında sigortalı tescil basamağı ile yaşlılık aylığına esas son basamağın 16. Basamak olduğunun, davacının prim borcunu ödediği 03.08.2016 tarihinini takip eden aybaşından geçerli yaşlılık aylıklarının 16. Basamak üzerinden hesaplanacak aylık miktarı üzerinden ödenmesi gerektiğinin tespitine” karar verilmitir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, mahkemece “davacının 1479 sayılı yasaya tabi 6723 günlük sigortalı hizmetleri basamak intibakında dikkate alınmadan salt tarımdaki hizmet süresine göre (4. Basamaktan ) yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin kurum işleminin iptali ile davacıya 12. Basamaktan yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine” karar verildiği, kararın davalı Kurum tarafından temyiz edildiği, Dairemizce eksik araştırma ve incelemeye dayalı verilen kararın bozulduğu, bozma kararına uyan mahkemece bu kez davacının yaşlılık aylığına esas son basamağının 16.basamak olduğunun tespitine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Kararın süresi içinde davalı Kurum tarafından temyiz edildiği anlaşılmıştır.
Usuli kazanılmış hak kavramı, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (...nun 12.07.2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03.12.2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.)
.../...



Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09.05.1960 T., 21/9; 04.02.1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Taraflardan yalnız birinin hükmü temyiz etmesi halinde Yargıtay"ın temyiz eden tarafın yararına olarak verdiği bozma kararına uyan yerel mahkeme artık, temyiz eden tarafın önceki bozulan karara oranla daha aleyhine bir hüküm veremez. Buna da "aleyhe hüküm verme yasağı" denir.
Aksi halde usul hükümleri ile hedef tutulan istikrar zedelenir ve mahkeme kararlarına karşı güven sarsılır.
Bunun yanı sıra 01.10.1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 sayılı Kanunun 31. maddesi ile değişik 1479 sayılı Kanunun 50. maddesi hükmüne göre, sigortalıların ödeyecekleri primler ve bağlanacak aylıkların hesabında yirmi dört basamaklı gelir tablosu uygulanacağı, 51. maddesinde, sigortalının bu Kanuna göre sigortalılığın başladığı tarihte 50 nci maddede belirtilen aylık ve gelir basamaklarının ilk oniki basamağından dilediğini seçebileceği, üç ay içinde basamak seçilmemesi halinde birinci basamağın seçilmiş sayılacağı, diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında geçirilen süre dikkate alınarak intibak ettirileceği, basamağın yanlış seçilmesi, basamak seçiminin yazılı olarak bildirilmemiş olmasına karşın prim ve kesenek yatırılmış olması ve diğer hallerde hangi basamağın seçilmiş sayılacağı ve bu madde hükmü ile ilgili diğer işlemlerin ile ilgili işlemlerin bir yönetmelikle düzenleneceği, 52 nci maddesinde ise sigortalının bu kanuna göre seçtiği, intibak ettirildiği veya yükseltildiği ilk oniki basamakta bekleme süresinin bir yıl, onüçüncü basamaktan itibaren her bir basamakta bekleme süresinin iki yıl olduğu, ilk onbir basamakta sıra itibarıyla basamak yükseltilmesinin, prim ödemeye ve talebe bakılmaksızın Kurumca yapılacağı, onikinci basamaktan itibaren basamak yükseltilmesi için sigortalının yazılı talepte bulunması ve talep tarihinden önceki ayın sonu itibarıyla prim ve diğer borçlarını ödemiş olmasının şart olduğu, sigortalıların Kurumca yükseltildikleri tarihten veya yazılı talepte bulundukları tarihi takip eden aybaşından itibaren, basamak yükseltme farkı ile yükseltildikleri basamak üzerinden primlerini ödeyecekleri belirtilmiştir.
Somut olayda, mahkemece davacının yaşlılık aylığına esas basamağının 12.basamak olduğunun tespitine karar verildiği, kararın davalı Kurum tarafından temyiz edildiği, Dairemiz tarafından eksik araştırma ile karar verilmesi sebebi ile kararın bozulduğu, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verildiği, bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, nihayetinde davacının son basamağının 16.basamak olduğunun tespitine karar verildiği, mahkemenin ikinci kararının, ilk kararı temyiz etmeyen davacı lehine, temyiz eden davalı Kurum aleyhine olamayacağı göz önünde bulundurulmadan hüküm kurulduğu anlaşılmıştır. Aynı zamanda dosya içinde davacının basamak yükseltme dilekçesinin de bulunmadığı dikkate alındığında yukarıda sözü edilen yasal mevzuat uyarınca da davacının 12.basamaktan öte bir basamağa intibak ettirilmesinin mümkün olamayacağı açıktır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 13.11.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.



...