21. Hukuk Dairesi 2016/9601 E. , 2017/9410 K.
"İçtihat Metni"...
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı, davalılardan Kurum ve ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillere, kanuni gerektirici sebeplere ve temyiz nedenlerine göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddine.
2-Davacı, davalılardan .... ile yapılan hizmet sözleşmesine istinaden ... ve Araştırma Hastanesi"nde 01.06.1998 – 11.04.2011 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitini istemiştir.
Mahkemece; davacının asıl işveren ... nezdinde geçen çalışmaları blok çalışmalar olarak kabul edilmek suretiyle, talep konusu dönemde... nezdinde geçen ve davalı Kurum"a bildirilmeyen hizmet süresinin 01.06.1998 – 30.04.2004 tarihleri arasında olduğunun ve bu sürede asgari ücret ile çalıştığının tespitine karar verilniştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; veri giriş elemanı olarak çalıştığını beyan eden davacı adına 01.05.2004 – 28.02.2010 tarihleri arasında aralarında davanın ihbar edildiği ... ...."nin de bulunduğu şirketlerden davalı Kurum"a hizmet bildirildiği, davacının 01.03.2010 – 11.04.2011 tarihleri arasındaki çalışmalarının davalı ...."nden bildirildiği, davacı tarafça davacının talep ettiği dönemde çalışmaları ile ilgili aynı kişilerle işveren olarak muhatap olduğunun beyan edildiği, davalı Hastane tarafından talep edilen dönemde kadrolu olarak çalıştığı bildirilen tanıklar tarafından; davacının talep ettiği dönemde çalıştığının beyan edildiği, davalı Hastane tarafından talep edilen dönemde bilgi işlem veri giriş işi ile ilgili ihale yapılan şirketler ile ihale sürelerinin bildirildiği anlaşılmaktadır.
.../...
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Öte yandan; 506 sayılı Yasa"nın 4. maddesinde; bu Yasa"nın uygulanmasında 2. maddede belirtilen sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişilerin "işveren" olduğu bildirilmiştir.
“Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir.
506 sayılı Yasa’nın 87. maddesinde; “ Bu kanunun işverene yüklediği ödevlerden dolayı, aracı olan üçüncü kişi ile birlikte asıl işvereninde sorumlu olacağı ” bildirilmiştir.
506 sayılı Yasa’nın 87. maddesi ile; asıl işveren ile alt işveren arasındaki ekonomik ve mali yönden sorumluluk hukukunun sınırlarının belirlendiği, maddede geçen “ Bu kanunun işverene yüklediği ödevler ” tanımlamasının asıl işverene, alt işverenin taraf olduğu hizmet sözleşmeleri nedeniyle açılacak hizmet tespiti davalarında pasif husumet ehliyetini amaçlamadığı anlaşılmaktadır.
506 sayılı Yasa’nın 79/10. maddesinde ifadesini bulan hizmet tespiti davaları kural olarak bu ödevi yerine getirmeyen işverene karşı açılmalıdır. Dava açık bir anlatım ile, asıl işveren bazı hizmetleri ihale yoluyla alt işverene yaptırmış ve hizmet akti alt işveren ile kurulmuş ise, bu sürelerin hizmet tespiti davanında asıl işverene mal edilmesi mümkün değildir.
Somut olayda; davalı Hastane"nin talep edilen dönemde aralarında davalı ve ihbar olunan şirketlerin de bulunduğu birden fazla şirket ile ihale yaptığı, bu şirketler ile davalı ... bağlı bulunduğu...arasında alt-üst işverenlik ilişkisinin bulunduğu anlaşılmakla; alt işveren nezdinde geçen süreler yönünden ... aleyhine hüküm kurulması isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; davalı Hastane"den, uyuşmazlık konusu dönemde bilgi işlem veri giriş işi ile ilgili ihale alan şirketleri yeniden sormak, bildirilen işyerlerini davaya dahil etmek ve böylece davacının hangi dönemde hangi işveren yanında çalıştığını belirleyerek varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile ve yine harçtan muaf olan davalı Bakanlık ve Kurum"un harçtan sorumlu tutulacak şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davacıya yükletilmesine, 20.11.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
...