MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, ..."ın ...İlçesine bağlı ...ı köyü’nde çiftçilik yaptığını, 2014 yılı ekim sezonunda ... Köyü’nde kain 114/1 no’lu parselde 235.000 m2"ye pamuk bitkisi ektiğini, pamuk sulama işini yapmakta iken davalı şirketin kusurundan ve haksız fiilinden dolayı mağdur olduğunu; nitekim, davalı şirket tarafından çok sık bir şekilde elektrik kesintisi yapıldığını, yine elektrik dalgalanması, voltajın çok sık aralıklarla yükselip aniden saniyeler içinde düşmesi sonucu aşırı dalgalanmadan dolayı, sulama yapmış olduğu kuyunun dalgıç pompalarının da değişik tarihlerde yandığını, buna ilişkin olarak 14.07.2014 tarihli 3.200 TL ile 16.07.2014 tarihli 3.200 TL olmak üzere toplam 6.400 TL"lik dalgıç pompa onarım bedeli ödediğini,ektiği pamuk bitkisinin elektrik dalgalanması- kesilmesinden dolayı yeterince sulanamadığından ciddi anlamda zarar gördüğünü,söz konusu zarara ilişkin olarak ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2014/100 D.iş sayılı dosyası ile tespit yaptırdığını ileri sürerek; davanın kabulü ile, fazlaya ilişkin dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla,şimdilik 6.400 TL dalgıç- pompa tamir ücreti ile 5.600 TL ürün zarar bedeli olmak üzere toplam 12.000 TL"nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı,yokluklarında yapılan tespit ve raporları kabul etmediklerini,davacının abone sözleşmesini 01.08.2014 tarihinde imzaladığını,bu tarih öncesinde abonesiz elektrik kullanımı yaptığını ve bunun da usulsüz elektrik kullanımı olduğunu,davacı abonenin de alması gereken önlemler olduğunu,illiyet bağı bulunmadığını,bölgede çok yoğun kaçak elektrik kullanımı olması ve tesislerin standartlarda öngörülen sürede yıpranmasının illiyet bağını kestiğini,planlı kesintilerin yayımlandığını,davacının zararını ispat etmesi gerektiğini savunarak; davanın reddini istemiştir.

./..
-2-


Mahkemece; davacının davasının kabulü ile; 6.400,00 TL tamir ücreti alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine; 60.968,40 TL ürün zararı alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Uyuşmazlık; davalı elektrik şirketi tarafından yapıldığı iddia edilen elektrik kesintisi nedeniyle davacıya ait pamuk ürünlerinde yeterli sulama yapılamamasından kaynaklanan verim kaybı ve pompa tamir bedeli kaynaklı tazminat istemine ilişkindir.
Kusur aranmaksızın sorumluluğun düzenlendiği haller, kusursuz sorumluluk halleri olarak ifade edilmektedir. Doktrinde kusursuz sorumluluk hallerinin olağan sebep sorumluluğu-tehlike sorumluluğu şeklinde ikili ayırıma tabi tutarken, TBK tarafından açıklanan hakkaniyet sorumluluğu-özen (sebep) sorumluluğu-tehlike sorumluluğu şeklinde ayırıma tabi tutulduğu görülmektedir. Denetleme ve gözetimde özen (cura in custodio) gereği, kusur unsur olarak aranmaz. (G.... B.Hukuku Genel Hükümler C.1.2012.İst.sh.533.535.)
Özen sorumluluğuna dayalı kusursuz sorumluluğun düzenlendiği Borçlar Yasası"nın 58. maddesi gereğince; "…imal olunan herhangi bir şeyin maliki, o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur." (TBK. 69.maddesi). Belirtilen yasal düzenlemeler gereğince, davalı, zararlandırıcı sonucun doğmasına yol açan enerji hattının yapım ve bakım eksikliklerinden kaynaklanan zararlardan sorumludur. Sorumluluktan kurtulmanın olumsuz koşulu ise, zarar ile yapım bozukluğu ve bakım eksikliği arasındaki nedensellik bağının kesilmiş olmasıdır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında somut olaya bakılacak olursa;davacının 2014 yılı ekim sezonunda ilgili taşınmazında davalı kurumun yaptığı elektrik kesintileri ve dalgalanmaları nedeniyle ürün verim kaybına ilişkin tazminat ve tarımsal sulama kuyularındaki dalgıç pompaların arızalanmasına dayalı olarak arıza giderimi için yaptığı tamir bedelini talep ettiği anlaşılmaktadır.Dosya kapsamında yer alan ve mahkemece de hükme esas alınan 09.02.2016 tarihli bilirkişi raporunda belirlenen kusur oranlarında herhangi bir isabetsizlik yok ise de; ürünlerde oluşan verim kaybının belirlenmesi yönünde dosya kapsamında yer alan ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2014/100 D. iş sayılı dosyasındaki ziraat bilirkişinin belirlediği 81.291,20 TL"lik zarar miktarı baz alınarak 60.968,40 TL zarar miktarının hesaplanması doğru görülmemiştir.
Nitekim, maddi zararın tespiti yönünden tespit dosyasında ziraat mühendisi tarafından düzenlenen bilirkişi raporunda;davacının tarlasında ekili olan pamuk bitkisinde meydana gelen verim kaybına hangi etkenlerin neden olduğu ve ürünlerde nasıl bir zarar meydana geldiği konusuna değinilmemiştir.Ayrıca,bir dekar arazide meydana gelen zararın hesaplamasında esas alınan fiyatların hangi verilere göre dikkate alındığı da rapordan anlaşılmadığı gibi üründen elde edilecek net gelirin ne olabileceği konusunda da yeterli inceleme ve araştırma yapılmamıştır.
Bu itibarla, öncelikle üründeki zararın meydana geldiği yıldaki dekar başı üretim masraflarının ve ürünün satış fiyatının tarım müdürlüğü, ziraat borsası ve diğer ilgili kurumlardan araştırılarak belirlenmesi ve akabinde ürünün yeterince gelişmemesi nedeniyle yapılmayan üretim ve yapılamayan hasılatın masraflarının düşülmesi suretiyle elde edilebilecek net gelirin ve uğranılan zararların dosya kapsamında alınan raporlardaki rakamlar ile de karşılaştırılması suretiyle belirlenmesi gerekmektedir. Bu yön gözetilmeden, yetersiz bilirkişi raporuna dayalı olarak zarar miktarının belirlenmesi doğru görülmemiştir.
2-Bundan ayrı olarak,eldeki dosyada alınan bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere, davacının talep ettiği dalgıç pompa tamir bedeli yönünden,dosya kapsamına sunulan faturalarda yazılı olan ve davacıya ait olup olmadığı belli olmayan,hangi tarihte sargısının ilk ve ikinci kez yandığı belirsiz olan ve davacı tarafça motor sargısının yandığı zaman herhangi bir tespit yaptırılmadığı ya da herhangi bir resmi kuruma başvurulmadığı da açık olan dalgıç pompanın tamir bedeli talebinin tümden reddine karar verilmesi gerekirken,bu bedele hükmedilmesi de doğru görülmemiştir.
3-Yine,Borçlar Kanunu"nun 43/1.maddesinde ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunun 51/1 maddesinde, hâkimin tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirleyeceği açıklanmış olup, bu yasal düzenlemenin, hükmedilecek tazminatın miktarının tayininde gözönünde bulundurulması gerektiği de kuşkusuzdur.
Somut olayda;mahkemece,davacının adına kayıtlı olan 114/1 no’lu parselde 235.000 m2 pamuk bitkisinin ekili olduğu,bu şekli ile davacının çok geniş bir arazi kitlesinde tarım işi ile uğraştığı da dikkate alındığında,yöre özellikleri,iklim koşulları vb. etkenler de nazara alındığında, kendisince alınabilecek jenaratör bulundurma vb. önlemleri alması gerektiği halde buna ilişkin herhangi bir önlem almamış olduğu açık olmakla,mahkemece hüküm altına alınan tazminat miktarından yukarıda ifade edilen TBK’nun 51/1 maddesi uyarınca uygun miktarda hakkaniyet indirimi yapılması gerekirken,bu husus gözetilmeden hüküm tesisi yoluna gidilmesi de doğru görülmemiştir.
Bu itibarla,mahkemece yukarıdaki yasa hükümleri ve açıklamalar dikkate alınmak suretiyle,davacının uğradığı maddi zararın belirlenmesi yönünden ayrı bir bilirkişi heyetinden rapor alınması,bu raporda belirtilen yönteme göre zarar miktarının belirlenmesi,yine davacının dalgıç pompa tamir bedeli talep edemeyeceğinden bu talebinin tümden reddine karar verilmesi,davacının üründe oluşan verim kaybına ilişkin bilirkişi heyetince belirlenecek maddi zarar miktarından TBK"nun 51/1 maddesi uyarınca uygun miktarda hakkaniyet indiriminin de yapılması suretiyle hüküm tesisi gerekirken,eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş,bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci,bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,ikinci,üçüncü ve dördüncü bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.04.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.