MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ

Taraflar arasında görülen tapu iptali davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nun raporu okundu, açıklamaları dinlendi, duruşma isteği değerden reddedildi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, tapu iptal isteğiyle Sulh Hukuk Mahkemesine açılmış, mahkemece verilen görevsizlik kararının 30.10.2015 tarihinde kesinleşmesi üzerine dava dosyası kendiliğinden (resen) 05.11.2014 tarihinde görevli Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmiştir.
Bilindiği üzere, görevsizlik kararı veren mahkeme bu kararında dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesine karar vermekle yetinir. Dava dosyasını kendiliğinden (re’sen) görevli mahkemeye gönderemez.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 20. maddesi hükmü gereğince; taraflardan birinin görevsizlik kararının kesinleştiği tarihten itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekir. Hemen belirtmek gerekir ki; bu süre hak düşürücü nitelikte olup mahkemece re’sen gözetilir.
Somut olayda, Sulh Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının 30.10.2015 tarihinde kesinleştiği, 2 haftalık hak düşürücü süre içinde tarafların dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesi için herhangi bir müracaatta bulunmadıkları, dosyanın mahkemece kendiliğinden (resen) görevli mahkemeye gönderildiği anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca; 6100 sayılı HMK"nun 20. maddesi dikkate alınarak davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Davacının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 18.04.2018 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

-KARŞI OY-

Dava, tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davanın açıldığı sulh hukuk mahkemesi, isteme bakmakla görevli olan mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, bu karar 30.10.2014 tarihinde kesinleştirilmiş, HMK’nun 20. maddesi gereğince dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesi yönünde tarafların bir başvurusu olmaksızın mahkemece dava dosyası re’sen asliye hukuk mahkemesine gönderilmiştir.
Dava dosyası kendisine gönderilen asliye hukuk mahkemesince kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, Daire çoğunluğu tarafından bu karar, “6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 20. maddesi hükmü uyarınca, dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesi için talepte bulunulmadığından davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerektiği” gerekçesiyle bozulmuştur.
6100 sayılı HMK’nun “Görevsizlik veya yetkisizlik kararı üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 20. maddesinde;
"(1) Görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi hâlinde, taraflardan birinin, bu karar verildiği anda kesin ise bu tarihten, süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekir. Aksi takdirde, bu mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.
(2) Dosya kendisine gönderilen mahkeme, kendiliğinden taraflara davetiye gönderir."
hükmü düzenlenmiştir.
Öncelikle görevsizlik kararı veren mahkemeye yapılan gönderme talebi süresinde değilse veya taraflarca gönderme talebinde hiç bulunulmamışsa dosya kendisine resen gönderilerek esas numarası alan mahkemenin yapacağı işlemin ne olacağı ve davanın açılmamış sayılması kararını verme görevinin hangi mahkemeye ait olduğu hususu tartışma konusudur.
6100 sayılı HMK’da, gönderme talebinin süresinde yada hiç yapılmamasına rağmen kendisine resen dosya gönderilen mahkemenin nasıl bir işlem yapacağı açıkça düzenlenmemiştir. Öte yandan mahkemelerin görevinin kanunla düzenleneceği, görev hususunun da kamu düzeninden olduğu tartışmasızdır. HMK’nun 20. maddesinde "...dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekir. Aksi takdirde, bu mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilir." düzenlemesini getirmiştir. Maddenin yazım tarzı itibariyle emredici nitelikte olduğu ve takdire yer vermediği gözetildiğinde "bu mahkeme" ibaresinden kastedilenin görevsizlik kararını veren mahkeme olduğundan kuşku etmemek gerekir. Öyleyse dosya kendisine gelen asliye hukuk mahkemesi, gönderme talebinin süresinde olmadığını veya hiç talep bulunmadığını fark ettiğinde, 20. maddeye göre bir karar verilmek üzere dosyayı görevsizlik veya yetkisizlik kararını veren mahkemeye iade ederek esasını bu şekilde kapatmalıdır.
Dosya kendisine gönderilen mahkemenin davanın açılmamış sayılmasına karar verebilmesinin usul ekonomisine uygun olacağı söylenebilir ise de; mahkemelerin görev ve yetkileri kanunla belirlenir. Yorum yoluyla bunu genişletmek veya arttırmak mümkün değildir. Öte yandan, farklı mahkemelerce hükmedilecek vekalet ücretlerinin de farklı olabileceği gözetildiğinde, görevsizlik kararı veren mahkemede davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin tarafların yararına olacağı da kuşkusuzdur.