MAHKEMESİ : İnegöl İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 12/09/2013
NUMARASI : 2013/172-2013/361

Taraflar arasındaki "şikâyet" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İnegöl İcra Hukuk Mahkemesi’nce davanın reddine dair verilen 29.04.2011 gün, 2011/57 E. -167 K. sayılı kararın incelenmesi davacı (borçlu) vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin 26.12.2011 gün, 2011/21803 E. – 30563 K. sayılı bozma ilamı ile;
(...Alacaklı vekili tarafından 31.01.2007 vade tarihli bonoya dayalı olarak 05.02.2007 tarihinde borçlu S.. Ü.. hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibine başlandığı, örnek 10 numaralı ödeme emrinin 25.01.2011 tarihinde adı geçen borçluya tebliğ edildiği, borçlunun ise 31.01.2011 tarihinde icra mahkemesine yaptığı başvuruda, bononun zamanaşımına uğradığını ileri sürerek takibinin iptalini talep ettiği anlaşılmıştır.
Borçlu icra mahkemesine başvurusu bu hali ile İİK’nun 169/a maddesine göre takibin kesinleşmesinden önceki dönemde bononun zamanaşımına uğradığı nedenine dayalıdır.
Takip dayanağı belge, kambiyo senedi niteliğinde bono olduğundan, olayda TTK’ nun 690. maddesi göndermesiyle 661, 662 ve 663. maddelerinin uygulanması gerekir. Aynı kanunun 661/l. maddesi gereğince keşideciye karşı başlatılacak takiplerde zamanaşımı süresi vadeden itibaren (3) yıldır. TTK’ nun 661/2. maddesi gereğince hamil tarafından ciranta hakkında bonoya dayalı olarak yapılacak takipte müddetinde keşide edilen protesto tarihinden veya senette "masrafsız iade olunacaktır" kaydı varsa vadenin bittiği tarihten itibaren 1 yıl geçmekle müruru zamana uğrar.
Somut olayda borçlu S.. Ü.. takip dayanağı bonoda ciranta olup, takip dosyasında borçlu yönünden 01.03.2007-10.01.2011 tarihleri arasında herhangi bir icra takip işlemi yapılmadığından TTK’ nun 661/2. maddesinde öngörülen zamanaşımı süresinin dolduğu görülmüştür.
O halde mahkemece, borçlu S.. Ü.. yönünden takip kesinleşmediğinden, zamanaşımı itirazının, İİK’nun 168/5. maddesi kapsamında değerlendirilip aynı kanunun 169/a maddesi uyarınca takibin durdurulmasına karar verilmesi gerekirken, istemin reddi isabetsizdir...)
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, İİK"nun 71/son ve 33/a maddeleri uyarınca zamanaşımının gerçekleşmesi nedeni ile bonoya dayalı takibin icrasının geri bırakılması istemine ilişkindir.
Davacılar(borçlular) vekili; müvekkilleri hakkında İnegöl 1.İcra Müdürlüğünün 2007/559 esas sayılı dosyası ile 05.02.2007 tarihinde bonoya dayalı takip başlatıldığını, ödeme emrinin usulüne uygun düzenlenmediğini, ayrıca İİK"nun 71/son ve 33/a maddelerine dayalı zamanaşımı itirazları bulunduğunu bildirip her iki borçlu için zamanaşımı nedeniyle icranın geri bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı(alacaklı) vekili; davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; davacı borçlulara ödeme emrinin sırasıyla 18.01.2011 ve 25.01.2011 günü tebliğ edildiği dikkate alındığında 1 yıllık talep zamanaşımının dava ve karar tarihi itibariyle gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, davacılar(borçlular) vekilinin temyizi üzerine, Özel Dairece yukarıda açıklanan nedenlerle karar bozulmuştur.
Yerel Mahkemece, önceki gerekçeler genişletilmek suretiyle direnme kararı verilmiş, direnme kararı davacılar(borçlular) vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; bonoya dayalı takipte, davacı(borçlu) S.. Ü.. yönünden TTK’nun 661/2 maddesinde öngörülen zamanaşımı süresinin dolup dolmadığı noktasında toplanmaktadır.
Öncelikle, Davacılardan.... Halı Mobilya Dayanıklı Tüketim Malları Beyaz Eşya Tekstil Giyim San Ve Tic Ltd Şti. yönünden mahkemenin vermiş olduğu ret kararı Özel Dairece onanarak kesinleştiğinden, bu davacının direnmeye konu kararı temyiz etme hakkı bulunmamaktadır.
Diğer taraftan; kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takipte 6762 sayılı TTK TTK"nun 690. maddesinin göndermesi ile aynı kanunun 661,662 ve 663. maddelerinin uygulanması gerekmekte olup TTK 661.maddesi uyarınca keşideciye karşı başlatılacak bonoya dayalı takiplerde 3 yılın, cirantaya karşı başlatılacak takiplerde 1 yılın geçmesi ile takip zamanaşımına uğrar.
İcra aşamasında zamanaşımına ilişkin defi ise iki şekilde ileri sürülmektedir; birincisi takibin kesinleşmesinden önceki devrede gerçekleşen zamanaşımı defi; diğeri ise, takibin kesinleşmesinden sonraki devrede gerçekleşen zamanaşımı defidir. Kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takipte takibin kesinleşmesinden önceki zamanaşımı defi İİK"nun 168/5. maddesi uyarınca yasal 5 günlük şikâyet süresinde ileri sürülmesi gerekir. Takipten sonraki zamanaşımı defi ise İİK"nun 170/b maddesi yollaması ile aynı kanunun 71 ve 33/a maddesi uyarınca süresiz olarak ileri sürebilir.
Somut olayda, her ne kadar dava dilekçesinde İİK"nun 71 ve 33/maddesini belirtmiş ise de ödeme emrinin tebliği üzerine şikâyette bulunduğundan ve hukuki tavsif(nitelendirme) hâkime ait olacağından zaman aşımı itirazının, takibin kesinleşmesinden önceki devreye ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Alacaklı tarafından takip 05.02.2007 tarihinde başlatılmıştır. Davacı(borçlu) S.. Ü..’a, takibi ilişkin ödeme emri 25.01.2011 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davacı 31.01.2011 (pazartesi) tarihinde itiraz da bulunduğundan şikayet süresindedir.
Alacaklı, 30.01.2007 vade tarihli bonoya ilişkin olarak 05.02.2007 tarihinde takip başlatmakla TTK’nun 662. maddesi uyarınca kesilen zamanaşımı süresi bu tarihten itibaren yeniden işlemeye başlar. Takipte 3 borçlu bulunmakta olup, zamanaşımı hangi borçlu hakkında takip işlemi yapılmış ise o borçlu yönünden zamanaşımı kesilir ve talep tarihinden itibaren zaman aşımı süresi yeniden işlemeye başlar.
Takip borçlusu S.. Ü.. ciranta olduğundan TTK 661/2 maddesi uyarınca 1 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. İcra dosyası içeriğinden, davalı alacaklı tarafından borçlu S.. Ü.. hakkında yapılan takip işlemleri gözetildiğinde, 1 yıllık zamanaşımı süresinin gerçekleşmiş olduğu sonucuna varılmıştır.
Hal böyle olunca, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Davacı(borçlu) ... Halı Mobilya Dayanıklı Tüketim Malları Beyaz Eşya Tekstil Giyim San Ve Tic Ltd Şti. yönünden davacı vekilinin temyiz isteğinin reddine;
Davacı(borçlu) S.. Ü.. yönünden davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Dairenin bozma kararında açıklanan nedenlerden dolayı 6217 sayılı Kanunun 30. maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"na eklenen "Geçici madde 3" atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu"na 5311 sayılı Kanun"un 29. maddesi ile eklenen Geçici 7. madde atfıyla aynı Kanun"un 366/III. maddesi uyarınca tebliğden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 14.05.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.