MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverenlere ait işyerinde geçen çalışmalarını tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalılara ait kuaför işyerinde 01.07.2005- 01.06.2008 tarihleri arasında geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, Dairemizin 19.11.2015 tarih 2015/997 E. 2015/20604 K. sayılı bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulü ile davacının 01.07.2005 – 02.07.2007 tarihleri arasında kesintisiz olarak hizmet ilişkisi ve asgari ücretle davalı ..." e ait işyerinde çalıştığının, davacının 02.07.2007 – 01.06.2008 tarihleri arasında kesintisiz olarak hizmet ilişkisi ve asgari ücretle davalı ..." e ait işyerinde çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının ihtilaflı dönemde sigortalı çalışmasının olmadığı, davalı ..." e ait işyerinin 12.01.2008 tarihinden itibaren kanun kapsamında olduğu, dönem bordrolarının gönderildiği, davalı ..." in kuaför işletmesi işine ait vergi kaydının 01.12.2007 tarihinden 2013 yılına kadar devam ettiği, davalı ..." in ise yine kuaför işletmesi işinden 09.02.2005- 02.12.2007 tarihleri arasında vergi kaydı bulunduğu, bir kısmı ..." e ait işyerinde çalışan davacı tanıklarının dinlendiği, davalı ..." e ait işyeri bilgileri ve dönem bordrolarının istenmediği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davalı ..." in vergi kaydının 02.12.2007 tarihinde bitip davalı ..." in vergi kaydının 01.12.2007 tarihinde başladığı, yine davalı ..." e ait işyerinin 12.01.2008 tarihinde kanun kapsamına alındığı göz önüne alındığında mahkemece davacının 02.07.2007 tarihi sonrasında davalı ..." e ait işyerinde çalıştığının kabulü hatalı olup resen bordro ve komşu işyeri tanıkları da dinlenmeden eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş, öncelikle davalı işyerinin hangi tarihler arasında kimin tarafından işletildiğini vergi kayıtları ve kanun kapsamına alınma tarihleri nazar alınarak tereddüte yer vermeyecek bir açıklıkla belirlemek, davalı ..." e ait işyeri bilgileri ile işyerinin kanun kapsamına alındığı tarihleri kurumdan sormak, ihtilaflı dönem bordroları ile varsa müfettiş tahkikat belgelerini istemek, ihtilaflı döneme ilişkin davalılar ... ve ..." e ait işyerlerinin dönem bordrolarında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, ..., zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 21.02.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.