MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverenlere ait işyerlerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı ile davalılardan Kurum, ... Makinalı ... Ür.Paz.Ltd.Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre, davalı ... Makinalı ... Ürtim ve Pazarlama Ltd. Şti ve davalı ... vekillerinin tüm, davacının ise aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının başka iş yerlerinde çalıştığı 11/05/2000-01/11/2001, 28/02/2002-30/06/2002, 01/07/2002-11/10/2003, 01/05/2006-30/05/2006 tarihleri arasındaki süreler dışında davalıya ait işyerinde 15/04/1993-24/12/2008 tarihleri arasında geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen emineçalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya kapsamından, davacının çalışmalarının 15/04/1993-14/05/1993, 1993/2-30/11/1993 tarihleri arası 10119 sicil sayılı ... Taş Ocağı İşletmesi unvanlı işyerinden, 01/05/1995-30/04/1996 arasında 26974 sicil sayılı davalı ... Makinalı ... Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti., 01/05/1996-30/11/1996 tarihleri arasında 27060 sicil sayılı arasında davalı ... Makinalı ... Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti.ne ait işyerinden, 01/05/1997-10/12/1997 ve 01/05/1998-31/08/1998 tarihleri arasında 25671 sicil sayılı davalı ... Makinalı ... Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti. Ne ait işyerinden, 01/08/1999-30/11/1999 tarihleri arasında 27060 sicil sayılı davalı ... Makinalı ...
Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti.ne ait işyerinden, 11/05/2001-01/11/2001, 28/02/2002-30/06/2002 ve 01/07/2002-11/10/2003 tarihleri arasında dava dışı çeşitli işyerlerinden , 16/06/2004-30/10/2004 ve 26/07/2005-28/11/2005 tarihleri arasında 25671 sicil sayılı davalı ... Makinalı ... Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti.ne ait işyerinden, 11/05/2006-30/05/2006 arasında 1004038 sicil sayılı dava dışı işyerinden ve 12/03/2008-24/12/2008 arasında 25671 sicil sayılı davalı ... Makinalı ... Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti.ne ai işyerinden bildirildiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Öte yandan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/8. maddelerine göre Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır. Yasada yer alan 5 yıllık süre hak düşürücü olup mahkeme tarafından kendiliğinden nazara alınması gerektiği gibi davacının aynı işyerinde çalışmasını sürdürmesinin veya 5 yıllık hak düşürücü süre içerisinde tekrar aynı işyerine girerek çalışmasının, hak düşürücü sürenin işlemesine engel olmayacağı ve hak düşürücü sürenin, kesilmesi ve durmasının mümkün bulunmadığı hukuksal gerçeği de ortadadır.
İşverenin, çalıştırmış olduğu sigortalılara ait hangi belgeleri Kuruma vermesi gerektiği Kanun"un 79/1.maddesinde açıkça ifade edildiği üzere yönetmeliğe bırakılmıştır. Atıf yapılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nin dördüncü kısmında işverence verilecek belgeler düzenlenmiştir. Bunlar, aylık sigorta primleri bildirgesi (SSİYön.Madde16) , dört aylık sigorta primleri bordrosu (SSİYön. Madde 17), sigortalı hesap fişi (SSİY. Yön. Madde 18) vs.dir. Yönetmelikte sayılan bu belgelerden birisinin dahi verilmiş olması halinde artık Kanun"un 79/10 (eski 8) maddesinde yer alan hak düşürücü süreden söz edilemez. Yargıtay uygulamasında anılan maddenin yorumu geniş tutulmakta; eğer sayılan belgelerden birisi işveren tarafından verilmişse burada Kurumun işçinin çalışmasından haberdar olduğu ve artık hizmet tespiti davası için hak düşürücü sürenin varlığından söz edilemeyeceği kabul edilmektedir.
Maddede belirtildiği üzere yönetmelikle tespit edilen belgelerin (işe giriş bildirgesi) verilmesi durumunda hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği gibi çalışmaların sigorta müfettiş raporu ile saptanması durumunda da hak düşürücü sürenin geçtiğinden sözedilemeyeceği açıktır. Davacıya ödenen ücretten sigorta primi kesilen hallerde, davacının iş ve sosyal sigorta mevzuatının öngördüğü sigorta hak ve yükümlülüklerini yerine getirmesi nedeniyle Kurumun Yasa"dan kaynaklanan denetim ve inceleme görevini yapmaması karşısında hak düşürücü sürenin işlemeyeceği kabul edilmelidir.
Davacının sigortalı çalışmalarının Kuruma kısmen bildirildiği hallerde, eksik bildirimlere yönelik olarak açılan davada hak düşürücü süre işlemeyecektir. (Hukuk Genel Kurulunun 23.06.2004 gün ve 2004/21-369 E, 2004/371 K. sayılı kararı )
Ayrıca çalışmanın blok çalışma niteliğinde olması yani kesintisiz devam etmesi halinde hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği gibi, mevsimlik çalışmanın bulunması ve bu çalışmanın yıllar itibariyle kesintisiz sürdüğünün kabulü halinde de çalışılmayan dönemde hizmet akdi askıda olduğundan hükme esas alınan 5 yıllık hak düşürücü sürenin başlangıcı olarak, mevsimlik çalışmanın sona erdiği yılın sonu esas alınması gerekir.
Somut olayda, dinlenen bordro tanıklarının beyanlarından davalı işyerinde yapılan işin mevsimlik olup 1 Nisan-30 Kasım tarihleri arasında sürdüğü anlaşılmaktadır. Davacının 10119 sicil sayılı ... Taş Ocağı İşletmesi unvanlı işyerinden çalışması 15/04/1993 tarihinden itibaren davalı Kuruma bildirilmiş olup, ... Taş Ocağı İşletmesi ve ... Makinalı Sarıtaş Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti. arasında organik bağ bulunduğunun anlaşılması halinde bu işyerleri tek bir işyeri olarak kabul edilip hak düşürücü süre buna göre değerlendirilmelidir. Mahkemece, bu hususlarda usulünce araştırma yapılmadan davacının 1994 yılındaki çalışmasının hak düşürücü süreye uğradığı gerekçesiyle reddi ile ... Taş Ocağı İşletmesi unvanlı işyerinden 15/04/1993 tarihinden itibaren 1993 yılına ilişkin eksik bildirilen sürenin reddi yerinde olmamıştır.
Yapılacak iş, 10119 sicil sayılı ... Taş Ocağı İşletmesi unvanlı işyerinin kimin adına tescilli olduğunu davalı Kurumdan sormak ve ... Makinalı ... Üretim ve Pazarlama Ltd. Şti. arasında organik bağ bulunup bulunmadığını ortaya koymak, 10119 sicil sayılı ... Taş Ocağı İşletmesinin davalılar ... ve ... haricindeki kişiler adına tescilli olduğunun anlaşılması halinde bu kişileri davaya dahil etmek, gösterecekleri delilleri toplamak ve sonucuna göre yukarıda anlatılan ilkeler ışığında karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalılardan ... Makinalı ... Ür.Paz.Ltd.Şti"ne yükletilmesine, 28/02/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.