10. Hukuk Dairesi 2020/6257 E. , 2020/6896 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ...Bölge Adliye Mahkemesi ...Hukuk Dairesi
Dava, davacının Kurumca iptal edilen hizmetlerinin geçerli olduğunun ve kesilen yaşlılık aylığının yeniden bağlanması ile Kuruma borcu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, .... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesince kararın kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmiş, kararın bozulması üzerine esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi... Hukuk Dairesince verilen kararın davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
A) Davacı İstemi:
Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkilinin 1978-1992 tarihleri arasında ..."da ev hanımı olarak ikamet ettiğini daha sonra da Türkiye"ye kesin dönüş yaptığını, Türkiye"de 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlanmasının 22/03/2012-29/03/2012 tarihleri arasındaki günlük hizmeti bulunduğu, 4/1-a kapsamındaki çalışmalarından iptal edilen 8 günlük sigortalılık süresinin geçerli olduğunun tespiti, aksine Kurum işleminin iptaline ve Kuruma herhangi bir borcu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı vekili cevap dilekçesi ile; 6552 sayılı Yasa uyarınca idari başvuru yapılmadan dava açıldığından dava şartı yokluğundan davanın reddi gerektiğini, Kurumca yapılan işlemlerin usul ve yasaya uygun olduğunu, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Mahkemece Kurum denetmeni tarafından işveren ..."a ait işletmenin 2012 yılı işletme defterinden ilgili aya ait diğer gider kalemlerinin işlenmesine karşın ..."a ait 2012 yılı Şubat ve Mart ayına ait işçilik giderlerinin işlenmediğinin tespit edildiği, ... Vergi Dairesi"nin 35044899136 sicil numarası ile kayıtlı işyerinin, ilgili Yasa gereği defter tutmakla yükümlü bir işyeri olduğu, ücret bordrolarına bakılarak defter kayıtları, sonradan düzenlenmesi mümkün olmayan bir Yasal belge niteliğinde olduğundan bahisle aksine tanık beyanlarına itibar edilmeyerek çalışma iddiasının ispatlanamadığı, bu bağlamda davalı Kurumca yapılan işlemlerde usul ve yasaya aykırı bir husus bulunmadığı kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.
D)İstinaf Başvurusu:
Davacı vekili istinaf başvurusunda; işyeri tanıkları dinlenmeden eksik inceleme ile karar verildiğini, bordro tanığı Recep Uygur ve ..."nin fiili çalışmayı doğruladığını, muhasebeci hatasından dolayı aleyhe bir delil olmamasına rağmen davanın reddedildiğini ileri sürmüş ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
E)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
“Mahkemece toplanan deliller, davacıya ait işyeri özlük dosyası, dönem bordrosu, mahkemece beyanları alınan bordro tanıkları ... ve Recep Uygur"un beyanları ve tüm dosya kapsamına göre davacının uyuşmazlık konusu dönemde dava dışı işverene ait işyerinde fiilen çalıştığının yeterli delillerle ispatlandığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar karşısında; Kurum denetmenin işletme defterinde işçilik gideri bildirilmediğine ilişkin tespitine dayalı olarak çalışmaların fiili olmadığı ve bu nedenle davanın reddine dair mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğu anlaşılmakla, davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK 353/1-b.2 maddesi uyarınca kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.”gerekçesiyle,
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK 353/1-b.2 maddesi uyarınca kabulü ile, Konya 4. İş mahkemesi"nin 09.05.2017 tarih ve 2016/452 esas ve 2017/253 karar sayılı kararının kaldırılmasına, yerine, davanın kabulü ile davacının 22.03.2012 ile 29.03.2012 tarihleri arasında Kurumca iptal edilen 5510 sayılı Kanunun 4/1-a kapsamındaki hizmetlinin geçerli ve fiili çalışmaya dayalı olduğunun tespitine,” karar verilmiştir.
F)Temyiz:
Davalı Kurum vekili temyizinde; Kurum işleminde hukuka aykırı bir husus bulunmadığını, yeterli inceleme ve araştırma yapılmadan hüküm kurulduğunu, davanın reddedilmesi gerektiği gerekçesiyle temyiz yoluna başvurmuştur
G) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun Bozmaya uyma veya direnme başlığı altında 373. maddesinin birinci fıkrasında ""Yargıtay ilgili dairesinin tamamen veya kısmen bozma kararı, başvurunun Bölge Adliye Mahkemesi tarafından esastan reddi kararına ilişkin ise Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak dosya, kararı veren İlk Derece Mahkemesine veya uygun görülecek diğer bir İlk Derece Mahkemesine gönderilir"" hükmü, ikinci fıkrasında ise ""Bölge Adliye Mahkemesinin düzelterek veya yeniden esas hakkında verdiği karar Yargıtayca tamamen veya kısmen bozulduğu takdirde dosya, kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi veya uygun görülen diğer bir Bölge Adliye Mahkemesine gönderilir."" hükmü düzenlenmiştir. Belirtilen hükümlere göre iki tür Bölge Adliye Mahkemesi kararı Yargıtay"ın temyiz incelemesine konu olabilir. Birincisi, Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararlarıdır. Bu durumda Yargıtay"ın bozma kararı vermesi halinde dosya karar vermek üzere İlk Derece Mahkemesine gönderilir. İkincisi ise Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararlarıdır. Bu durumda Yargıtay"ın bozma kararı vermesi halinde dosya karar vermek üzere Bölge Adliye Mahkemesine gönderilir. Zira bozulan karar İlk Derece Mahkemesi kararı değil dosyanın esasına girerek dosyanın esası hakkında yeniden verilen Bölge Adliye Mahkemesi kararıdır.
Dosyanın incelenmesinden Dairemizin 04/03/2019 tarih, 2018/1119 Esas 2019/1589 Karar sayılı ilamı ile davacının istinaf başvurusunu kabul ederek esas hakkında yeniden hüküm kuran Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmuş olduğu ve dosyanın yeniden karar verilmek üzere kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşıldığı halde, yukarıda yapılan açıklamalar ve Bölge Adliye Mahkemesince Dairemizin 04/03/2019 tarih, 2018/1119 Esas 2019/1589 Karar sayılı ilamı doğrultusunda, dosyanın esası hakkında yeniden karar verilmesi gerekirken davacı vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararı yukarıda yazılı sebepten dolayı bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 24/11/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.