MAHKEMESİ :İş Mahkemesi




Davacı, Kurum işleminin iptaliyle emekliliğe hak kazandığının tespitine ödenmeyen aylıkların faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, sübut bulmayan davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R
Dava; davalı Kurum"un davacının tahsis talebini reddeden işleminin iptali ile davacının yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti ve hak edilen yaşlılık aylıklarının yasal faiziyle davalı Kurum"dan tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 10.06.2013 tarihinde yurtdışı borçlanması talebinde bulunduğu, 01.01.1994 – 31.03.1997 ve 01.01.1998 – 10.03.2004 tarihleri arasındaki toplam 3.400 günlük süreyi borçlandığı ve 09.12.2013 tarihinde ödediği, 16.12.2013 tarihinde tahsis talebinde bulunduğu, davalı Kurum tarafından davacının tahsis talebinin; yurtdışı vergi kaydının devam ettiği gerekçesi ile reddedildiği, davacının yurtdışında 05.05.2008 tarihinde başlayan vergi kaydı bulunduğu, Türkiye"de 16.05.1976 – 31.03.1985 tarihleri arasında kısmi çalışmasının olduğu, Dairemizin 03.03.2016 tarihli kararı ile; “ Davacının yaşlılık aylığına hak kazandığını iddia ettiği 01.01.2014 tarihini de kapsar biçimde, yurt dışında çalışma ve aylık durumunu gösteren güncel hizmet belgesi ile ikamete dayalı ... sigorta veya ... yardım ödeneği alıp almadığını gösteren belgeler ve Türkçe tercümesi, ... ... Kurumu aracılığıyla ilgili ülke ... ... kurumundan istenerek alınacak yanıt ve belge dosyaya eklendikten sonra gönderilmek üzere ” dosyanın mahal mahkemesine geri çevrildiği, anılan geri çevirme kararından sonra gelen belgelerden; davacının 05.05.2008 tarihinden beri vergi kaydı olduğu, ayrıca yurtdışında 01.01.2008 – 31.12.2014 tarihleri arasında isteğe bağlı sigortasının olduğu, davacı vekili tarafından 26.03.2014 tarihli dilekçe ile; davacının..."da halen çalışmadığının, ancak işsizlik parası aldığının, ... ... destek primi yasası gereğince emekli aylığı bağlanmasını talep ettiklerinin bildirildiği anlaşılmaktadır.
3201 sayılı Yasa"nın 6/A-(a) bendine göre; bu Yasa"ya göre değerlendirilen sürelere istinaden aylık tahsisi yapılabilmesi için yurda kesin dönülmüş olması şarttır. Yasa"nın 6/B fıkrasının 1. cümlesine göre; bu Yasa hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir ... sigorta ya da ... yardım ödeneği alanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilir. Türkiye"de sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında 31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Yasa"nın ... ... destek primine tabi olarak çalışılmasına ilişkin hükümleri uygulanır.
Kesin dönüş kavramının tanımı Yönetmelik"in “ Tanımlar ” başlıklı 4. maddesinin (d) bendinde yapılmıştır. Buna göre kesin dönüş; aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir ... sigorta ya da ... yardım ödeneği almamaları durumunu ifade eder. Bu tanımda geçen ... sigorta ödeneği deyiminden; çalışma yaşamı süresince karşılaşılan hastalık, iş kazası, meslek hastalığı veya işsizlik gibi riskler nedeniyle iş göremezlik veya işsizlik gibi adlar altında yapılan ikamete dayalı ödenekler, ... yardım ödeneği deyiminden ise bulunulan ülke mevzuatı kapsamında, geçimlerini sağlayacak hiçbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle geçimlerini sağlamakta güçlük çeken kişilerin asgari geçim düzeyi ile sınırlı olmak üzere geçimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından muhtaçlık durumuna ve süresine göre ödenen, ikamet şartına bağlı nakdi yardımlar anlaşılmalıdır.
Yurda kesin dönüş, yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarının, çalışma hayatına yönelik tüm ilişkilerini gerek çalıştığı işyerleri ve gerekse ilgili olduğu tüm ... ... kuruluşları yönünden sona erdirerek yerleşmek ve ... güvenliklerini burada sağlamak üzere Türkiye’ye dönüş yapmalarını ifade eder. Kısaca, “ yurt dışı çalışma ilişkisinin ve bu bağlamda ... ... kurumlarıyla sigortalı ilişkinin sona ermesi ”dir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 22.10.1997 gün ve 1997/10-588-857 E.K ve 1998/10-645 E. 1999-237 K.).
Yurda kesin dönüş koşulu borçlanma yoluyla aylık talebinde bulunanların tümü için geçerli olup evli olsun ya da olmasın yurt dışında ev kadını olarak bulunan Türk vatandaşlarının da aylık tahsisi için yurda kesin dönüş yapmaları gerekir. Bu konuda kanun koyucu tarafından ev kadınları yararına herhangi bir ayrıma gidilmemiştir.
Yurt dışında işçi sıfatıyla çalışma hayatıyla ilgili tüm bağlarını ve ilişkisini bitirmeden geçici sürelerle yurda giriş yapmak ve yabancı ülke ... ... kuruluşlarından yardım almak kesin dönüş yapıldığı anlamına gelmez. Sigortalının yaşlılık aylığı talep tarihinde yurt dışında bulunması aylık talep etmesine engel olmadığı gibi yurt dışında bulunmak tek başına yurda kesin dönüş yapılmadığının kabulu için yeterli değildir.
Yurt dışında yaşlılık veya maluliyet aylığı bağlanması, çalışma ve sigortalı ilişkisinin sona erdiğini gösterdiğinden kesin dönüşe karinedir. İşçinin, çalıştığı ülkeden işsizlik yardımı, hastalık, geçici işgöremezlik ve benzeri çalışmaya veya sigortalılığa dayalı yardımlar alması halinde sigortalının kesin dönüş yapmadığı kabul edilmelidir.
İkamet şartına bağlı olmayan ... sigorta ya da ... yardım ödeneği kesin dönüşe engel değildir.
Yurda kesin dönüş koşulunun aylık bağlanırken Kurumca, yargılamada ise mahkemece re"sen araştırılması gerekir. 3201 sayılı Yasa"nın 6. maddesi gereğince yaşlılık aylığına hak kazanma koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği, tarafların beyanlarına bağlı kalınmaksızın, resmi kayıtlar doğrultusunda, resen araştırılarak, irdelenip saptanmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, özellikle ... sigorta veya ... yardım ödeneğinin ikamet koşuluna bağlı olup olmadığı Kurum"dan ve ihtiyaç duyulursa yabancı ülke ... ... kuruluşundan sorulmalıdır.
Somut olayda; davacının yurtdışında 05.05.2008 tarihinde başlayan vergi kaydı ve 01.01.2008 – 31.12.2014 tarihleri arasında isteğe bağlı sigortalılığının olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; davacının vergi kaydının ve isteğe bağlı sigortalılığının yurtdışında ikamet şartı gerektirip gerektirmediğini araştırıp dikkate alarak hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine
06.03.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.