MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı Türkiye Halk Bankası vekili, takip borçlusu ..."ın 3. kişi Karayolları 15. Bölge Müdürlüğü’nden olan alacaklarının, takip dosyasına gönderilmesini müteakiben paranın taraflarına ödendiğini, takip borçlusu ... hakkında başlatılmış başka bir takip dosyası alacaklısı tarafından icra müdürlüğüne yapılan başvuru ile yapılan ödemenin, kendi takip dosyalarındaki haciz tarihlerinin daha önce olduğu ve sıra cetveli yapılmadan alacaklılara ödeme yapılamayacağı gerekçesiyle paranın iadesi talebinde bulunulması üzerine, icra müdürlüğünce alacaklı bankaya 14.03.2016 tarihli muhtıra tebliği ile paranın iadesinin istenmesine karar verildiğini, ancak daha önce aynı konuda çıkarılan muhtıranın iptaline ilişkin şikayetleri üzerine verilen karar kesinleşmeden aynı konuda ve nitelikte muhtıra çıkarılamayacağından 14.03.2016 tarihli muhtıranın iptalini talep ettiği, mahkemece, hüküm kısmında şikayetin reddine, gerekçe kısmında ise şikayet nedeni reddedilerek 14.03.2016 tarihli 2. muhtıranın iptaline karar verildiği görülmüştür.
İİK’nun 361. maddesi; "İcra dairelerince borçludan fazla para tahsil olunarak alacaklıya verildiği yahut yanlışlıkla bir tarafa para tediye olunduğu hesap neticesinde anlaşılırsa verilen para ayrıca hükme hacet kalmaksızın o kimseden geri alınır.” şeklinde emredici bir düzenlemeyi içermektedir.
Anılan madde hükmü, ilamlı veya ilamsız tüm icra takiplerinde, her ne sebeple olursa olsun, borçludan fazla para tahsil edilen her durumda uygulama yeri ve alanı bulunan, özel bir hükümdür. Buna göre, icra daireleri, hesaplama sonucunda fazladan tahsil edildiği ortaya çıkan tutarları, ayrı bir mahkeme hükmüne gerek olmaksızın, borçluya geri vermekle yükümlüdürler. Açıktır ki, burada, icra müdürüne kanun tarafından verilmiş, özel bir görev ve daha da önemlisi cebri icra gücünün kullanılması kapsamındaki bir yetki söz konusudur. İcra müdürü, dayanağı ve şekli ne olursa olsun, girişilmiş bir icra takibinde, borçludan tahsil edilen paranın, tahsili gerekenden daha fazla olduğunun (veya yanlışlıkla bir tarafa para tediye olunduğunun) hesap sonucunda belirlediği durumlarda, cebri icra gücünü kullanarak, fazla tahsilatı borçluya geri verecektir (HGK’nun 2009/17-242 E., 2009/290 K. ve 24.06.2009 tarihli kararı). Şu halde İİK"nun 361. maddesi hükmünün uygulanabilmesi için icra dairesince "borçludan" tahsil edilmiş bir para mevcut olmalıdır.
Somut olayda; iade isteminde bulunan icra takibinin borçlusu olmayıp, borçlu hakkında ki başka bir takip dosyası alacaklısı olduğundan, İİK 361. maddesine dayalı olarak iade talebinde bulunamaz. Başka takip dosyası alacaklısı tarafından yanlışlıkla ödendiği iddia edilen bu paranın iadesi yargılamayı gerektirdiğinden, ancak adı geçen tarafından açılacak bir istirdat ya da sebepsiz zenginleşme nedenine dayalı alacak davasında ileri sürülebilir.
Öte yandan, mahkemece, 1. muhtıra uyarınca bir sonraki aşama olan cebri icra yoluyla iade edilmeyen parayı tahsil etme yoluna gitmeyerek 2. bir muhtıra gönderilmesi de usul ve yasaya aykırı olduğu görülerek resen belirlenen bu sebeple 14.03.2016 tarihli muhtıranın iptaline karar verilmesine rağmen, aynı kararda bu kararla çelişki oluşturacak şekilde şikayetin reddi yönünde hüküm oluşturulması isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK"nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.