Mahkemesi : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, ölüm aylığı bağlanması, aksine kurum işleminin iptali ve ödenmeyen aylıkların yasal faiziyle tahsili istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince, istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, müvekkiline dul aylığı bağlanmasına, aksine kurum işleminin iptaline ve ödenmeyen aylıkları için ay be ay yasal faiz ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın haksız olduğunu belirterek reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince; "Davanın kabulüne, davacının eşinin ölüm tarihinden sonra ölüm aylığı bağlanmasına, aksine kurum işleminin iptaline, ölüm aylıklarının ödenmediği tarihten itibaren ödenmesine, ödenmeyen aylıklar için ay be ay faizi ile birlikte davalıdan tahsilinin tespitine" karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
Yerel mahkeme kararı yerinde görülerek istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı kurum vekili, muris ile davacı arasında yasal bir evlilik bulunmadığını, iyiniyetin sonuç doğurmayacağını, diğer taraftan davacının iyiniyetli olmadığını belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamı incelendiğinde, muris ... ...’ın 17.03.1975 tarihinde evlendiği ...’tan 28.06.1989 tarihinde kesinleşen karar ile boşandığı, bu boşanma kararının kesinleşmesinden önce 03.05.1989 tarihinde ... ile yaptığı evliliğin 29.05.2002 tarihinde tescil edildiği, davacımız ile 03.10.1997 tarihinde evlendiği, muris sigortalı ...’nın 14.12.2005 tarihinde vefat ettiği, davacımız ... ile yapılan evliliğin 21.08.2006 tarihinde kesinleşen karar ile mutlak butlan ile batıl olduğundan iptaline karar verildiği, ... ile yapılan evliliğin butlanı için açılan davanın ise reddine karar verildiği, davacıya bağlanan ölüm aylığının mutlak butlan nedeniyle kesildiği ve yersiz aylıkların tahsil edildiği anlaşılmıştır.
Gerek yerel mahkeme ve gerekse de ilgili bölge adliye mahkemesince, davacının evlilik akdinin kurulması ve devamı esnasında iyi niyetli olduğundan bahisle, davacıya ölüm aylığının bağlanmasına dair karar verilmiş ise de; söz konusu hüküm yerinde görülmemiştir.
Davacı ile muris sigortalı ... ...’ın yapmış oldukları evliliğin butlanı davası 14.06.2002 tarihinde açılmış olup, 21.08.2006 tarihinde kesinleşen karar ile evliliğin mutlak butlan ile batıl olduğu tespit edilmiştir.
4721 sayılı TMK’nun 156.maddesi “Batıl bir evlilik ancak hakimin kararıyla sona erer. Mutlak butlan halinde bile evlenme, hakimin kararına kadar geçerli bir evliliğin bütün sonuçlarını doğurur” hükmüne amir olup, butlan kararının, kesinleşmeden ileriye doğru etkili olacağı, diğer bir deyişle, kesinleşmeye kadar geçerli bir evliliğin hüküm ve sonuçlarını doğuracağı belirgindir.
Belirtilen açıklamalar ışığında somut olaya dönüldüğünde, davacı açısından 2006/1-2006/8 dönemleri arası aylıklar yersiz olmadığından, bu döneme ilişkin kurum işleminin iptali ve borçlu olmadığının tespiti kararı isabetli ise de; evlilik butlanla sona erdiğinden, butlan kararının kesinleşme tarihinden itibaren ileriye doğru Kurum işleminin yerinde olduğunun gözetilmesi yerine, iyi niyet gerekçesi ile ölümle sona ermiş gibi bir yaklaşım sergilenip hüküm tesis edilmesi yerinde görülmemiştir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin, yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun reddine dair kararının kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 23.12.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.