MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ(TİCARET MAHKEMESİ SIFATIYLA)
TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 23/02/2016 tarih ve 2013/236-2016/193 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin taraf vekilleri tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, bazı noksanlıkların ikmali için mahalline gönderilen dosyanın eksikliklerin giderilmesinden sonra gönderildiği anlaşılmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin nakliyat sigorta poliçesi ile sigortaladığı dava dışı ... Yatırım San. ve Tic. A.Ş."ye ait halı emtiasının davalı tarafından taşındığını, taşıma esnasında ıslanmaya bağlı olarak 261 adet makine halısının davalının tam kusuruyla hasara uğraması sebebiyle müvekkili tarafından sigortalıya 74.807,62 TL ödeme yapıldığını ileri sürerek bu tutarın ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı, yüklemenin, üretici tarafından gerçekleştirildiğini, mühürlü brandanın sürücü tarafından denetlenemeyeceğini, ... varış yerinde sadece 2 rulonun ıslak olduğu gerekçesiyle bir kenara ayrıldığını, taşınan mal bedelinin 26.592,06 USD olduğunu, müvekkiline verilen hamule senedine hiç bir şerh düşülmediğini, alıcının ihtirazi kayıt olmaksızın malları teslim alıp navlun ücretini ödediğini, brandadaki deliklerin ancak yükleme esnasında oluşabileceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre, davacının zarara uğrayan emtia karşılığında 5.224,41 TL talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 5.224,41 TL"nin 02.01.2013 tarihinden itibaren işleyecek %5 faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dava, karayolu ile yurtdışı taşımadan kaynaklanan rücuen alacak istemine ilişkin olup mahkemenin de kabulünde olduğu üzere uyuşmazlığa "Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR)" hükümleri uygulanacaktır. CMR Sözleşmesinin 17. maddesi uyarınca, taşıyıcının sorumluluğu yükün kendisine teslimiyle başlayıp teslim edene kadar
olan dönemi kapsar. Yükleme ve istifleme üstlenmediği sürece taşıyıcının görevi kapsamında değildir. Somut uyuşmazlıkta davacı, davalı tarafından taşımanın yapıldığı aracın üzerindeki tentenin düz durmasını sağlayan ve dorsenin çatısını oluşturan destek borularının eksik olması sebebiyle yağmurun tente üzerinde toplanarak tentedeki deliklerden aracın içine aktığını ve emtianın bu nedenle ıslandığını iddia etmiş olup taşınan emtianın yükleme ve istiflenmesine bağlı bir hasar talebinde bulunmamıştır. Bu durumda, mahkemece, davacının bu iddiası üzerinde durulup ulaşılacak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken taşıyıcının, yükleme yapılırken nezaret etmek ve istifemede bir hata varsa uyarıda bulunmak görevinin bulunduğunu ifade ettikten sonra yüklemeyi yapan dava dışı ... San. ve Tic. Ltd. Şti. ile birlikte taşıyıcının %50"şer oranda müterafik kusurlu olduğunu kabul eden bilirkişi raporu benimsenmek suretiyle hüküm tesisi yerinde olmadığı gibi, davacının, zararın artmasına tentenin destek direklerinin eksik olmasının sebebiyet verdiği iddiasının da araştırılmadan dorse üzerindeki deliklerin emtiada ancak %10 oranında hasar meydana getirebileceğinin kabul edilerek eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bu yönden davacı yararına bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
2-CMR Konvansiyonu"nun 23. maddesi uyarınca taşıyıcı, yükün kısmen veya tamamen kaybından dolayı tazminat ödemekle sorumlu tutulduğunda, kural olarak bu tazminat yükün taşınmak üzere kabul edildiği yer ve zamandaki kıymetine göre hesaplanır. Bununla beraber taşıyıcının sorumluluğu, eksik brüt ağırlığın kilogramı başına 8.33 hesap birimini aşmayacaktır. Somut uyuşmazlıkta ise davacı tarafından yaptırılan ekspertiz incelemesinde hasarlanan emtianın 62.491,20 USD değerinde olduğu belirtilip bu bedel üzerinden sovtaj ve muafiyet uygulanarak sigortalıya ödeme yapılmışsa da, davalı, taşıdığı yükün 26.592,06 USD değerinde olduğunu savunmuştur. Gerçekten dosyaya ibraz edilen ve sigorta tarafından ..."daki alıcıya ... düzenlenen 05.11.2012 tarihli irsaliyeli faturada halıların toplam değeri 62.491,21 USD olarak gösterilmiş, aynı tarih ve aynı emtia için İngilizce düzenlenen faturada ise satılan malın bedeli 26.592,06 USD olarak belirtilmiştir. Mahkemece, görüşüne başvurulan gümrük müşavir yardımcısı bilirkişi de sigortalının halıları, 62.491,21 USD kıymetindeki fatura ile ... "daki ithalatçıya sattığı, sürücüye verdiği ikinci faturada ise malın kıymetinin 26.592,06 USD olarak gösterildiği, ihracatçının aynı mal için farklı kıymetli iki fatura tanzim ederek muvazaalı bir işlem gerçekleştirdiği ifade edilmiştir. Bu durumda, mahkemece, davalının taşınan toplam emtia bedelinin ve sorumluluk üst sınırının 26.592,06 USD olduğu yönündeki savunmaları değerlendirilerek hasıl olacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bu yönden de davalı yararına bozulmasını gerektirmiştir.
3- Bozma sebep ve şekline göre, taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile davalı yararına BOZULMASINA, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 05/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.